၂၀၁၇ ေမလ ႏွင့္ ဇြန္လ တြင္ အီးယူအဖဲြ႕၀င္ႏုုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ကေနဒါ၊ ဆီြဒင္တုုိ႔သို႔သြားေရာက္ ခဲ့ၿပီးေနာက္ပုုိင္း ေဒၚေအာင္ဆန္း စုုၾကည္သည္ အာဆီယံႏွင့္ေဒသ တြင္းႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ခဲ့ ေသာ္လည္း အေနာက္သုုိ႔ ေျခဦး မလွည့္ေတာ့ေပ။
၂၀၁၉ တြင္ ျပည္ပခရီးစဥ္ မ်ားထက္ ျပည္တြင္း၌သာ လွည့္ လည္သြားလာမႈမ်ားျပားခဲ့ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္သည္ ဇြန္လ ၁ ရက္ကစတင္ကာ တစ္ ပတ္ေက်ာ္ၾကာ ဥေရာပသမဂၢ(အီး ယူ)အဖဲြ႕၀င္ႏုုိင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ ခ်က္ႏွင့္ ဟန္ေဂရီႏုုိင္ငံတုုိ႔သုုိ႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။
ဥေရာပသဂၢႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမန္မာႏုုိင္ငံအတြက္ အေရးႀကီး ေသာအခ်က္သည္ ကုုန္သြယ္မႈ အထူးအခြင့္အေရး(EBA) ဆက္ ေပးျခင္း၊ မေပးျခင္းျဖစ္၏။ျမန္မာ ႏုုိင္ငံတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိး ေဖာက္မႈမ်ားရွိသည္ဟူေသာ စြပ္ စဲြခ်က္မ်ားႏွင့္အတူ အီးယူသည္ ျမန္မာႏုုိင္ငံကုုိေပးအပ္ထားေသာ ကုုန္သြယ္မႈအထူးအခြင့္အေရး (EBA)ကုုိ ဆက္ေပးေရး၊ မေပး ေရး ေစာင့္ၾကည့္ေနဆဲအေျခ အေနျဖစ္သည္။
‘‘ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ေျပာတဲ့စကားေတြကုုိ လူေတြက နားေထာင္ရတယ္။ အဲဒီ (ကုုန္ သြယ္မႈအထူးအခြင့္အေရး)အ တြက္ အေထာက္အကူေတာ့ျဖစ္ မွာပါ’’ ဟုု ႏုုိင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ေဆာင္းပါးရွင္ ဦးေဇယ်သူက သံုုးသပ္သည္။
အီးယူႏွင့္ ျမန္မာအၾကား ဆက္ဆံေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ခ်က္ ခရီးစဥ္တြင္ ထူးျခားမႈမေတြ႕ရ ေသာ္လည္း ဟန္ေဂရီ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္တုုိ႔ ေတြ႕ဆံုုရာတြင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေအာ္ ဘန္က ျမန္မာႏွင့္အီးယူအၾကား ကုုန္သြယ္မႈပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ေရးကုုိကူညီမည္ဟုု ကတိျပဳခဲ့ သည္။
ထုုိ႔အျပင္ ဟန္ေဂရီ၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္ေအာ္ဘန္က အေနာက္ႏုုိင္ငံ မ်ားက ဒီမုုိကေရစီတင္ပုုိ႔မႈကုုိ ပူး ေပါင္းမည္မဟုုတ္္ဘဲ ျပည္တြင္း ေရးႏွင့္ စီးပြားေရးကဲ့သုုိ႔ဆက္စပ္ မႈမရွိသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ကုုိေရာေထြးရန္ ႀကိဳးစားသည့္ အျခားေသာ အေနာက္ႏုုိင္ငံမ်ား၊ ဘရပ္ဆဲလ္(အီးယူ)၏ ခ်ဥ္းကပ္မႈ ပံုုစံကုုိလက္ခံမည္ မဟုုတ္ ေၾကာင္းလည္း သတင္းစကားပါး ခဲ့သည္။
သုုိ႔ေသာ္ ႏုုိင္ငံေတာ္၏အ တုုိင္ပင္ခံပုုဂၢိဳလ္ႏွင့္ ဟန္ေဂရီ၀န္ ႀကီးခ်ဳပ္ေတြ႕ဆံုုမႈတြင္ ေဒသႏွစ္ခုု စလံုုး၌ မြတ္စလင္လူဦးေရဆက္ တုုိက္တုုိးပြားလာမႈႏွင့္အတူ ၿငိမ္း ခ်မ္းစြာယွဥ္တဲြေနထုုိင္ျခင္း အ ေရးပါလာမႈကုုိ ထည့္သြင္းေဆြး ေႏြးျခင္းအေပၚ ေ၀ဖန္မႈအခ်ိဳ႕ ထြက္ေပၚခဲ့သည္။
‘‘ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ရဲ႕ ဟန္ေဂရီခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာ ကုုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႕က ေအာ္ဘန္ အစုုိးရကုုိခြင့္ျပဳခဲ့တဲ့ မြတ္စလင္ ဆန္႔က်င္ေရး အလွည့္အေျပာင္း က ျမန္မာအစုုိးရဟာ ခဲြျခားဆက္ ဆံမႈတုုိက္ဖ်က္ေရး၊ လူ႔အခြင့္ အေရးမ်ားကုုိ ကာကြယ္ေရးႀကိဳး ပမ္းေနတယ္လိုု႔ ျမန္မာအစုုိးရနဲ႔ စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းေတြက အီးယူ ကုုိ အေလးထားတင္ျပခဲ့တဲ့ကိစၥ အားလံုုးကုုိ ယံုုၾကည္မႈေလ်ာ့ေစ တယ္’’ဟုု ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑ တာ၀န္ယူမႈရွိေစေရးအေထာက္ အကူျပဳဌာန(MCRB) ဒါ႐ုုိက္တာ ဗစ္ကီဘုုိးမန္းက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။
သုုိ႔ရာတြင္ ဟန္ေဂရီသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ႏုုိင္ငံ ေတာ္၏အတုုိင္ပင္ခံပုုဂၢိဳလ္မျဖစ္ မီကတည္းက အားေပးေထာက္ ခံခဲ့ၿပီး လက္ရွိတြင္လည္း ျမန္မာ အစုုိးရႏွင့္အတူ ရပ္တည္ေနသည္ ကုုိေတြ႕ရေၾကာင္း ခရီးစဥ္တြင္ လုုိက္ပါသြားသူ ဟန္ေဂရီႏုုိင္ငံ ဂုုဏ္ထူးေဆာင္ေကာင္စစ္၀န္ ခ်ဳပ္ေဒၚတင့္တင့္လြင္က ေျပာ သည္။
‘‘လက္ရွိအစုုိးရလက္ထက္ မွာလည္း ေတာက္ေလွ်ာက္ျမန္ မာျပည္ရဲ႕အခက္အခဲေတြအေပၚ မွာ ႏုုိင္ငံတကာနဲ႔႔ပတ္သက္တဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြအေပၚမွာလည္း ဟန္ ေဂရီႏုုိင္ငံဟာ ဘယ္တုုန္းကမွ တစ္ခ်က္ကေလးေတာင္ေသြဖည္ မသြားဘဲနဲ႔ ျမန္မာျပည္အေပၚမွာ သူတုုိ႔ဟာအေကာင္းဆံုုးနားလည္ ေပးႏုုိင္ပါတယ္’’ ဟုု ၎က ဆက္ ေျပာသည္။
ခရီးစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အ ေကာင္းျမင္သူမ်ားထဲတြင္ ျပည္ သူ႔လႊတ္ေတာ္ ႏုုိင္ငံတကာဆက္ ဆံေရးေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးဘုုိဘုုိဦးလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္ သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ၏ ခ်က္၊ ဟန္ေဂရီခရီးစဥ္သည္ အီးယူ၏ အေရးယူပိတ္ဆုုိ႔မႈကုုိ ေက်ာ္လႊားရန္ အခြင့္အလမ္းျဖစ္ လာႏုုိင္ၿပီး အီးယူႏွင့္ျမန္မာဆက္ ဆံေရး ေရွ႕ေလွ်ာက္တြင္ ပုုိ ေကာင္းလာမည္ဟုု ဒီခ်ဳပ္အမတ္ ဦးဘုုိဘုုိဦးက ႐ႈျမင္သည္။
‘‘ႏွစ္ႏုုိင္ငံခရီးစဥ္က ေအးခဲ ေနတဲ့ ေရခဲတံုုးကုုိ႐ုုိက္ခဲြလုုိက္ သလုုိပါပဲ’’ဟုု ၎ကဆုုိပါသည္။
ခရီးစဥ္အတြင္း ႏွစ္ႏုုိင္ငံစ လံုုးတြင္ စီးပြားေရးဖိုုရမ္မ်ားျပဳ လုုပ္ခဲ့ၿပီး ယင္းသုုိ႔ေဆာင္ရြက္ခဲ့ ျခင္းက စီးပြားေရးအဆက္အ သြယ္ အထူးသျဖင့္ အီးယူက ျမန္ မာႏုုိင္ငံအေပၚ အေရးယူပိတ္ဆုုိ႔ မႈအခ်ိဳ႕ခ်မွတ္လုုိေသာ္လည္း စီး ပြားေရးအရ လုုပ္ေဆာင္ပါက မည္သုုိ႔ အေျခအေနသက္ေရာက္ မည္ဟုု စဥ္းစားႏုုိင္ေစမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း ခ်က္ႏုုိင္ငံဆုုိင္ရာ ျမန္မာ သံအမတ္ႀကီး ေဒၚေကသီစုုိးက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ေခါင္းေဆာင္သည့္ ျမန္မာကုုိယ္ စားလွယ္အဖဲြ႕ႏွင့္ လုုိက္ပါသြား သည့္ စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္အခ်ဳိ႕ က ယင္းခရီးစဥ္သည္ ႏုုိင္ငံအ တြက္အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းၿပီး ဥေရာပ မွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈပုုိမုုိ၀င္ေရာက္ လာမည္ဟုု ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။ ႏွစ္ႏုုိင္ငံစလံုုး၌ က်င္းပခဲ့ေသာ စီး ပြားေရးဖုုိရမ္မ်ားတြင္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုုၾကည္က အဖြင့္အမွာ စကားေျပာၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ႏုုိင္ငံျခား စီးပြားဆက္သြယ္ေရး၀န္ ႀကီး ဦးေသာင္းထြန္းက ျမန္မာ ႏုုိင္ငံ၏ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆုုိင္ရာအ ခြင့္အလမ္းမ်ားကုုိ ရွင္းလင္း သည္။
ဥေရာပသမဂၢအဖဲြ႕၀င္ႏွစ္ ႏုုိင္ငံသုုိ႔သြားေရာက္၍ ျမန္မာႏုုိင္ ငံသုုိ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ဖိတ္ေခၚျခင္း သည္ အျခားေသာအီးယူႏုုိင္ငံမ်ား ကုုိလည္း သတင္းစကားပါးရာ ေရာက္ေၾကာင္း သံုုးသပ္သူမ်ား လည္းရွိသည္။
‘‘အခုုခရီးစဥ္မွာလည္း အီး ယူႏုုိင္ငံႏွစ္ႏုုိင္ငံလုုိ႔ ေျပာေပမယ့္ လည္း အီးယူႏုုိင္ငံေတြက ျမန္မာ ႏုုိင္ငံနဲ႔ ဒီႏုုိင္ငံေတြရဲ႕ဆက္ဆံေရး ကုုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့အေျခအေန မ်ဳိးေတြလည္းရွိပါတယ္’’ ဟုု Tint Tint Myanmar ကုမၸဏီမ်ားအုပ္စု ဥကၠ႒ေဒၚတင့္တင့္လြင္က ေျပာ သည္။
စီးပြားေရးဖုုိရမ္မ်ားတြင္ ျမန္ မာစီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္မ်ားသာ မက သက္ဆုုိင္ရာႏုုိင္ငံမ်ားက စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊အသင္း အဖဲြ႕မ်ားလည္း တက္ေရာက္ခဲ့၍ အစုုိးရခ်င္း(G to G)၊ အစုုိးရႏွင့္ စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္(G to B) သာမက စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္ ခ်င္း (B to B) ေတြ႕ဆံုု၍ သေဘာ တူညီခ်က္အခ်ဳိ႕ ရယူႏုုိင္ျခင္းမ်ား လုုပ္ေဆာင္ႏုုိင္သည္ဟုု ၎က ဆက္လက္ေျပာသည္။
တစ္ေက်ာ့ျပန္ ရခုုိင္ျပည္ နယ္ပဋိပကၡမ်ားျဖစ္ပြားအၿပီးတြင္ အေနာက္ႏုုိင္ငံမ်ားမွ နာမည္ႀကီး စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းမ်ား ၀င္ ေရာက္ရန္ စိတ္၀င္စားမႈနည္းပါး ခဲ့ၿပီး အေသးစားလုုပ္ငန္းမ်ားသာ ၀င္ေရာက္လာမႈရွိခဲ့သည္။ ယင္း သုုိ႔နည္းပါးမႈသည္ ရခုုိင္အေရး ကိစၥတစ္ခုုတည္းေၾကာင့္ မဟုုတ္ ဘဲ လွ်ပ္စစ္မီး၊ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ၾကန္႔ ၾကာျခင္းစသည့္ စီးပြားေရး၀င္ ေရာက္လုုပ္ကုုိင္ရန္ အခက္အခဲ အခ်ဳိ႕ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုုိင္ ေၾကာင္း ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူ ဦးေဇယ်သူက သံုုးသပ္သည္။
သုုိ႔ေသာ္ ျမန္မာႏုုိင္ငံသည္ အီးယူ၏ ကုုန္သြယ္မႈအထူးအခြင့္ အေရး(EBA)ဆက္ေပးေနရန္ႏွင့္ အေနာက္ႏုုိင္ငံမ်ားမွ နာမည္ႀကီး စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းႀကီးမ်ား ၀င္ ေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုုိအပ္ေန သည္။ အေနာက္ႏုုိင္ငံမ်ား၏ စီး ပြားေရးရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အဘယ္ေၾကာင့္လုုိအပ္သနည္း။
အေနာက္ႏုုိင္ငံမ်ားမွ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈအမ်ားစုုသည္ မွ်တျခင္း၊ ယံုုၾကည္စိတ္ခ်ရျခင္း၊ ျမန္မာႏုုိင္ ငံအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမွ်ေ၀ေပး ျခင္း၊ ေရရွည္အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းျခင္း စသည့္ေကာင္းမြန္သည့္ အခ်က္ မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟုု စီးပြား ေရးလုုပ္ငန္းရွင္အခ်ဳိ႕က မွတ္ ခ်က္ျပဳသည္။
ႏုုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအ ျခားႏုုိင္ငံမ်ားသုုိ႔သြားေရာက္ျခင္း၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ဖိတ္ေခၚျခင္း သည္လုုပ္႐ုုိးလုုပ္စဥ္ျဖစ္ၿပီး ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုုၾကည္က ထုုိသုုိ႔ခရီး သြားလုုိက္၍ အေနာက္ႏုုိင္ငံမ်ား တြင္ သတင္းမ်ားျဖစ္ေပၚေစ ေၾကာင္း ဦးေဇယ်သူကသံုုးသပ္ သည္။
‘‘ခရီးကေတာ့ မ်ားမ်ားထြက္ သင့္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ကုုိယ့္အ ျမင္မၾကည္တဲ့ေဒသေတြကုုိ ပုုိ ေတာင္ထြက္သင့္ေသးတယ္’’ဟုု ၎က ဆုုိသည္။
ဥေရာပႏွစ္ႏုုိင္ငံခရီးစဥ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္က ခ်က္ သမၼတႏုုိင္ငံသုုိ႔ တရား၀င္ခ်စ္ ၾကည္ေရးခရီးစဥ္ သြားေရာက္ ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဟန္ေဂရီသုုိ႔ အလုုပ္ သေဘာခရီးစဥ္သြားေရာက္သည္ ဟုု ႏုုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနထုုတ္ ျပန္ခ်က္၌ေဖာ္ျပသည္။
ခ်က္သမၼတႏုုိင္ငံသုုိ႔ သြား ေရာက္ရာတြင္ ခ်က္ႏုုိင္ငံဆုုိင္ရာ ျမန္မာသံ႐ံုုးဖြင့္လွစ္ရန္ လုုပ္ငန္း စဥ္လည္းပါ၀င္သည္။ လြတ္လပ္ ေရးရရွိၿပီး ဆယ္စုုႏွစ္တစ္ခုုမျပည့္ မီတြင္ ျမန္မာႏွင့္ခ်က္တုုိ႔ သံတမန္ အဆက္အသြယ္ ရွိေသာ္လည္း ၁၉၉၀ ေက်ာ္ကာလ အေစာပုုိင္း တြင္ သံတမန္အဆက္အသြယ္ ျပတ္ေတာက္ခဲ့ရသည္။
သုုိ႔ေသာ္ ယခင္အစုုိးရလက္ ထက္ ၂၀၁၄ တြင္ ခ်က္က ျမန္မာ ႏုုိင္ငံတြင္ သံ႐ံုုးျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ ၿပီး လက္ရွိအစုိးရလက္ထက္တြင္ ခ်က္၌ ျမန္မာသံ႐ံုုးျပန္ဖြင့္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ယင္းသုုိ႔ ခ်က္ႏွင့္သံတမန္ အဆက္အသြယ္ထူေထာင္လုုိက္ ျခင္းက ျမန္မာ-ခ်က္ ႏွစ္ႏုုိင္ငံခ်င္း သာမက ျမန္မာႏွင့္အီးယူဆက္ ဆံေရးကုုိ မ်ားစြာအေထာက္အကူ ျပဳႏုုိင္ေၾကာင္း သံအမတ္ႀကီး ေဒၚ ေကသီစုုိးက ႐ႈျမင္သည္။
‘‘ျမန္မာနဲ႔ခ်က္ ႏုုိင္ငံေရးအရ မိတ္ဖက္ျဖစ္မႈဟာ ပုုိၿပီးခုုိင္မာ ေစတယ္။ ကုုိယ့္သံ႐ံုုးျပန္ဖြင့္လုုိက္ တယ္။ ေနာက္ၿပီး ခ်က္က အီးယူ အဖဲြ႕၀င္ႏုုိင္ငံျဖစ္တယ္။ အီးယူႏုုိင္ ငံေတြထဲမွာ ကုုိယ္နဲ႔မိတ္ေဆြျဖစ္ တဲ့ႏုုိင္ငံကုုိ အေျချပဳၿပီးေတာ့ အီး ယူနဲ႔ Relation ကုုိ ဆက္ၿပီးျမႇင့္ တင္ဖုုိ႔လည္းျဖစ္တာေပါ့’’ ဟုု ၎ က သံုုးသပ္သည္။
ထုုိ႔အျပင္ ခ်က္ခရီးစဥ္အ တြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ အတြက္ ထူးျခားျဖစ္စဥ္တစ္ခုုရွိခဲ့ ၏။ ခ်က္ႏုုိင္ငံ၏ အထင္ကရခ်ားစ္ တကၠသုုိလ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုု ၾကည္ကုုိ တကၠသုုိလ္၏ သမုုိင္း ၀င္ဆုုတံဆိပ္(Historical Medal of Charles University)ကုုိ ေပး အပ္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
၎ကုုိ ေပးအပ္ခ်ီးျမႇင့္ေသာ ဆုုတံဆိပ္မ်ားအေပၚ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုုၾကည္က သခၤါရသေဘာ တရားျဖင့္ ႐ႈျမင္ထားေသာ္လည္း ရခုုိင္အေရးျဖစ္ၿပီးေနာက္ ၎ကုုိ ေပးအပ္ခ်ီးျမႇင့္ထားေသာ ဆုုတံ ဆိပ္မ်ားကုုိ အေနာက္ႏုုိင္ငံမ်ားက ျပန္လည္ ႐ုုပ္သိမ္းေနခ်ိန္တြင္ ခ်ားစ္တကၠသုုိလ္က ဂုဏ္ျပဳခ်ီး ျမႇင့္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုုိ႔အတြက္ ဥေရာပအလယ္ပုုိင္းတြင္ ပထမဆံုုးဖြင့္လွစ္ခဲ့သည့္ ခ်ားစ္တကၠသုုိလ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ကုုိ ဂုုဏ္သိကၡာပုုိင္းတြင္ အေလးအနက္ျပဳခ်ီးျမႇင့္ျခင္း ျဖစ္သည္ကုုိျမင္သာေစေၾကာင္း ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက ႐ႈျမင္သည္။ အထက္ပါဥေရာပႏွစ္ႏုုိင္ငံ ခရီးစဥ္ကအစျပဳ၍ လက္ရွိအစုုိးရ သက္တမ္းမကုုန္ဆံုုးမီ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုုၾကည္က အေနာက္ႏုုိင္ငံ မ်ားသုုိ႔ သြားေရာက္မည္လားဆုုိ သည္ကုုိ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးျဖစ္ သည္။
No comments:
Post a Comment