သဘာဝဓာတ္ေငြ့ အသံုးျပုမႈ ျမင့္တက္လာျခင္းေျကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းသူမ်ားက အျပင္းအထန္ စိုးရိမ္ေနျက

ကမၻာတစ္ဝန္းမွ ဝယ္လိုအားမ်ား ထိုးတက္လာျခင္းေျကာင့္ ၂၀၁၈ ခုနွစ္သည္ သဘာဝဓာတ္ေငြ့အတြက္ ‘ေရွြနွစ္’ ဟုဆိုရမည္ဟု အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စြမ္းအင္ေအဂ်င္စီ (IEA) က ဇြန္ ရရက္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ယင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ေျကာင့္ ကမၻာေပၚတြင္ ေရပန္းအစားဆံုးျဖစ္လာသည့္ ေလာင္စာသစ္ေျကာင့္ ရာသီဥတုကို သက္ေရာက္မႈနွင့္ ပတ္သက္၍ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းသည့္အဖြဲ့မ်ားထံမွ စိုးရိမ္မႈမ်ားျမင့္တက္လာ ခဲ့သည္။

ျပီးခဲ့သည့္နွစ္က သဘာဝဓာတ္ေငြ့ဝယ္လိုအားသည္ ၄.၆ ရာခိုင္ နႈန္းျမင့္တက္လာခဲ့ရာ ယင္းသည္ ၂၀၁၀ ျပည့္နွစ္ေနာက္ပိုင္း အျမန္ဆံုးနႈန္းထားျဖစ္သည္။ ထို့ျပင္ ကမၻာတစ္ဝန္းမွ စြမ္းအင္သံုးစြဲမႈ ဘက္စံုျမင့္တက္လာျခင္း၏ ထက္ဝက္နီးပါးမွာ သဘာဝဓာတ္ေငြ့ေျကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု IEA နွစ္ပတ္ လည္အစီရင္ခံစာအရ သိရသည္။

သဘာဝဓာတ္ေငြ့သည္ ေက်ာက္မီးေသြးထက္ သန့္ရွင္းသည္ဟုဆိုေသာ္လည္း လူလုပ္ကာ ဗြန္ဓာတ္ေငြ့ထုတ္လွြတ္မႈမ်ားထဲတြင္ ပါဝင္ေသာတြင္းထြက္ေလာင္စာ တစ္မ်ိုးျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ သဘာဝဓာတ္ေငြ့အသံုးျပုမႈျမင့္တက္လာျခင္းေျကာင့္ အေမရိကန္၌ သဘာဝဓာတ္ေငြ့ထုတ္လုပ္မႈမွာ သိ သိသာသာ ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ တရုတ္၌လည္း ေက်ာက္မီးေသြးအျပင္ အျခားေရြးခ်ယ္စရာ ျဖစ္လာသည့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ့အေပၚ လိုအပ္ခ်က္ ျမင့္တက္လ်က္ရွိသည္။


‘‘၂၀၁၈ ခုနွစ္မွာ သဘာဝဓာတ္ေငြ့ဟာ စြမ္းအင္အတြက္ ထူးျခားတဲ့နွစ္တစ္နွစ္ရဲ့ အဓိကအခန္းက႑ဍကေန ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္’’ ဟု IEA ၏ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာျဖစ္သူ ဖာတီဘီရိုက ေျပာျကားခဲ့သည္။

‘‘ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ စြမ္းအင္သံုးစြဲမႈဟာ ဆယ္စုနွစ္အတြင္း အျမန္ဆံုးနႈန္းနဲ့ ျမင့္တက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ျမင့္တက္မႈထဲက ၄၅ ရာခိုင္နႈန္းဟာ သဘာဝဓာတ္ေငြ့ေျကာင့္ျဖစ္ျပီး အျခားဘယ္ေလာင္စာထက္မဆို ပိုမ်ားပါတယ္’’ ဟု ゞင္းက ျဖည့္စြက္ ေျပာျကားခဲ့သည္။

ေလထုညစ္ညမ္းမႈေလွ်ာ့ခ်ရာတြင္ သဘာဝဓာတ္ေငြ့သည္ က႑ဍတစ္ရပ္အေနနွင့္ ပါဝင္ကူညီလ်က္ရွိျပီး ယင္းေျကာင့္ ဖန္လံုအိမ္အာနိ သင္ရွိဓာတ္ေငြ့မ်ားထြက္ရွိမႈ ျမင့္ တက္လာျခင္းကို အကန့္အသတ္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ စြမ္းအင္အာဏာပိုင္အဖြဲ့ျဖစ္သည့္ IEA က ဆိုသည္။

သို့ေသာ္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နွင့္ စြမ္းအင္နယ္ပယ္မွ ေစာင့္ျကည့္သူမ်ားကမူ သဘာဝဓာတ္ ေငြ့အသံုးျပုမႈ ျမင့္မားလာျခင္းသည္ ကမၻာ့ရာသီဥတုအေပၚ ေျကာက္မက္ဖြယ္ သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေပၚေစသည္ဟု ဆိုျကသည္။ထို့ျပင္ တြင္းထြက္ေလာင္စာအသံုး ျပုမႈသည္ ကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုး ၌ အျမင့္ဆံုးျဖစ္ေနသျဖင့္ ေလွ်ာ့ခ်ရန္လိုအပ္ေျကာင္း သိပၸံနည္းက် သတိေပးခ်က္မ်ားလည္း ထြက္ေပၚလ်က္ရွိသည္။

‘‘IEA ဟာ ျမင္းတစ္ေကာင္ဆိုရင္ သဘာဝဓာတ္ေငြ့ဟာ ျမင္းရဲ့မ်က္လံုးဖံုးျဖစ္ေနျပီး အဲဒီျမင္းဟာ ရာသီဥတုေဘးအနၱရာယ္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးကို တစ္ဟုန္ထိုး ေျပးေနတာျဖစ္ပါတယ္’’ ဟု Oil Change International မွ အျကီးတန္းေလ့လာေရးသုေတသီ ေလာ္နီစေတာ့မန္က ေျပာျကားခဲ့သည္။

‘‘သဘာဝဓာတ္ေငြ့ဟာ မသန့္ရွင္းသလို ေဈးလည္းမေပါဘူး။ မရွိမျဖစ္လည္း မဟုတ္ပါဘူး’’ ဟု ゞင္းက ေျပာျကားသြားခဲ့သည္။

■ ရာသီဥတုဆိုးရြားတဲ့နွစ္

ကမၻာျကီး၏ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္မႈကို နွစ္ဒီဂရီဆဲစီးယပ္စ္ေအာက္တြင္ ကန့္သတ္ထားရန္နွင့္ ျဖစ္နိုင္ပါက ၁.၅ ဒီဂရီဆဲစီးယပ္စ္၌ ကန့္သတ္ရန္ ကမၻာ့နိုင္ငံမ်ားသည္ ၂၀၁၅ ခုနွစ္က ပါရီရာသီဥတု သေဘာတူညီခ်က္အတြက္ ကတိ ျပုခဲ့ျကသည္။

ထိုသို့ ၁.၅ ဒီဂရီဆဲစီးယပ္စ္၌ ကန့္သတ္ထားနိုင္ေရးအတြက္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းမွာ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ့အသံုးျပုမႈကို ၂၀၃၀ ျပည့္နွစ္တြင္  ေလးပံုတစ္ပံု၊ ၂၀၅၀ ျပည့္နွစ္တြင္ ၇၄ ရာခိုင္နႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ရ မည္ျဖစ္သည္ဟု ရာသီဥတု ေျပာင္း လဲမႈဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအစိုးရမ်ား အဖြဲ့ (IPCC) က ယမန္နွစ္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ထိုစဉ္ IEA က သဘာဝဓာတ္ေငြ့သံုးစြဲမႈသည္ အနည္းဆံုး ၂၀၂၄ ခုနွစ္အထိ နွစ္စဉ္ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ၁.၆ ရာခိုင္နႈန္း ျမင့္တက္သြားလိမ့္မည္ဟု ခန့္မွန္းေျကာင္း ဆိုသည္။ အဆိုပါခန့္မွန္းခ်က္သည္ IPCC မွ ခ်မွတ္ထားသည့္ ဓာတ္ေငြ့ထုတ္လုပ္မႈဆိုင္ရာ စိတ္မွန္းအနာဂတ္ ျဖစ္နိုင္ေျခနွင့္ လံုးလံုးကြာျခား လ်က္ရွိသည္ဟု Global Witness မွ ေရနံနွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ့ဆိုင္ရာ အျကီးတန္းစည္းရံုးသူ မူေရး ေဝါ့သီကဆိုသည္။ ‘‘သဘာဝဓာတ္ေငြ့အတြက္ ေရွြနွစ္ဆိုတာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အတြက္ ဆိုးရြားတဲ့နွစ္ တစ္နွစ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ပါ’’ ဟု ゞင္းက ေျပာျကားခဲ့သည္။

ယခုထြက္ရွိလာသည့္ IEA ၏အစီရင္ခံစာမွာ အလြန္စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းေနသည္ဟု Extinction Rebellion အုပ္စုမွ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ေရွ့ေနတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဖာဟာနာယာမင္က ေျပာျကားခဲ့သည္။ ゞင္းတို့အုပ္စုသည္ ဧျပီလက လန္ဒန္၌ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးနွင့္ပတ္သက္ျပီး မျကံစဖူး ဆနၵျပမႈမ်ားလုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

‘‘ဒီလိုညစ္ညမ္းေစတဲ့ ေလာင္စာဟာ ဘယ္လိုမွ သန့္ရွင္းမလာနိုင္သလို ရာသီဥတုေတြ ကေသာင္းကနင္းျဖစ္ဖို့ အဓိကလံႈ့ေဆာ္ေနတဲ့ အရာျဖစ္ပါတယ္။ သဘာဝဓာတ္ေငြ့ဟာ ပိုမိုသန့္ရွင္းတဲ့စြမ္းအင္ကို သြားဖို့ လမ္းေျကာင္းထဲက တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္တယ္လို့ ယံုျကည္ေအာင္ ေျပာဆိုေနမႈေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို လမ္းလြဲေနတာပါ’’ ဟု ゞင္းက ဆိုသည္။
■ အနာဂတ္မရွိသည့္ တြင္းထြက္ေလာင္စာမ်ား
တရုတ္နိုင္ငံတြင္ အစိုးရသည္ ေက်ာက္မီးေသြးအသံုးျပုမႈကို ထိန္းခ်ုပ္ေနသျဖင့္ ျပည္တြင္း ဓာတ္ေငြ့ သံုးစြဲမႈသည္ ၁၈.၁ ရာခိုင္နႈန္း ျမင့္တက္လာသည္။ ထိုသို့အေျကာင္းရင္းမ်ားေျကာင့္ အေမရိကန္မွ တစ္ နွစ္လွ်င္ သဘာဝဓာတ္ေငြ့ထုတ္လုပ္မႈနႈန္းထားသည္ ၁၁.၅ ရာခိုင္နႈန္းျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ ယင္းသည္ ၁၉၅၁ ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္း အျမင့္ဆံုး တိုးတက္မႈနႈန္းျဖစ္သည္။

တစ္ဖက္တြင္လည္း ေဈးကြက္ ေအးလာျပီဆိုသည့္ အရိပ္အေယာင္မ်ားလည္း ရွိေနသည္။ IEA ၏ အ စီရင္ခံစာထဲတြင္ ေရာင္းလိုအားပိုလွ်ံမႈေျကာင့္ ေဈးနႈန္းမ်ားက်ဆင္းလာျပီး ရင္းနွီးျမႈပ္နွံသူတို့၏ စိတ္ဝင္စားမႈမွာ အားနည္းေနသည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ၂၀၁၈ ခုနွစ္အတြင္းက သဘာဝဓာတ္ေငြ့အသံုးျပုမႈသည္ ကာဗြန္ထုတ္လွြတ္မႈကို ရာခိုင္နႈန္း ၄၀ ခန့္ျမင့္တက္လာနိုင္ေစသည့္ ေက်ာက္မီးေသြးတန္ခ်ိန္ ၆၀ ခန့္ ေလာင္ကြ်မ္းရမည့္အေရးကို တားျမစ္ေပးနိုင္ခဲ့သည္ဟု IEA က ေျပာခဲ့သည္။