ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ တရားဥပေဒနဲ႔ အညီ အေရးယူႏုိင္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အားရေက်နပ္မႈ ရွိသလို အားမရစရာေတြလည္း ရွိတဲ႔ အေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ ဂ်ီနီဗာမွာ က်င္းပေနတဲ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီရဲ႕ ၄၁ ႀကိမ္ေျမာက္ ပံုမွန္ အစည္းအေ၀းေတြ ျပင္ပ သီးျခား ေဆြးေႏြးပြဲ တခုမွာ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီက ေျပာဆိုလိုက္တာပါ။ မသိဂၤ ီထုိက္ စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
ဆြစ္ဇာလန္ ႏုိင္ငံ ဂ်ီနီဗာမွာ က်င္းပေနတဲ႔ ၄၁ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံ ျပင္ပမွာ ျမန္မာ့ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Physicians for Human Rights အဖြဲ႔က တနလာၤေန႔မွာ သီးသန္႔ ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္ပပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း လူနည္းစုေတြ အေပၚ ႏုိင္ငံက ေထာက္ပံ႔ေပးထားတဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈ အေမြဆိုး ဆိုတဲ႔ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ က်င္းပတဲ႔ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကိုေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥ ယန္ဟီးလီလည္း တက္ေရာက္ခဲ႔ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို သူက အခုလို ေထာက္ျပ ေျပာဆိုပါတယ္။
"အစၥလာမၼစ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အဖြဲ႔ OIC က ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးကို ICJ ႏိုင္ငံတကာ တရားခံုရံုးကို လႊဲေျပာင္းႏုိင္ေရး အခု လုပ္ေဆာင္ေနတဲ႔ အေပၚမွာေတာ့ အားရေက်နပ္မိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ICC ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈခံုရံုး တင္မယ့္ အလားအလာကေတာ့ မေသခ်ာပါဘူး။ ဒါကေတာ့ အားရစရာ မရွိပါဘူး။ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ဘက္ကို ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အတင္းအဓမၼ ေမာင္းထုတ္ခံရတဲ႔ ကိစၥကို ICC - ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈခံုရံုးဘက္က ဘာေတြ လုပ္ႏုိင္မလဲ ဆိုတာကို အေသအခ်ာ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ႔ အေပၚမွာေတာ့ အားရေက်နပ္စရာပါ။"
ၿပီးခဲ႔တဲ႔ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း မူဆလင္ အမ်ားစု ေနထုိင္ရာ ေဒသေတြမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ဘက္ကို ထြက္ေျပးခဲ႔ၾကရတာပါ။ ဒီလူေတြ ဌာေနျပန္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကလည္း အခုအခ်ိန္ထိ အေကာင္အထည္ မေပၚေသးပါဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာ သိန္းနဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပးရတဲ႔ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တာ၀န္ရွိသူေတြကို အေရးယူႏုိင္ေရးကိုလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥ ယန္ဟီးလီက အခုလို တိုက္တြန္းပါတယ္။
"သက္ေသအေထာက္အထားေတြ စုေဆာင္းမႈကို က်မတို႔ဘက္က ေဆာင္ရြက္ၿပီးပါၿပီ။ သီးျခား လြတ္လပ္တဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ယႏၱယား Independence Investigative Mechanism – IIM ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ျဖစ္လာဖို႔ တိုက္တြန္း ေထာက္ပံ႔ေပးေစလိုပါတယ္။ က်မတို႔မွာ ရံပံုေငြ အမ်ားႀကီး ရထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကုလသမဂၢရဲ႕ စနစ္က အရမ္း ေႏွးေကြးပါတယ္။ စံုစမ္းေရး ယႏၱရားက မလည္ပတ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ က်မတို႔ဘက္ကေတာ့ တာ၀န္ရွိသူေတြကို တရားဥပေဒ အရ အျပစ္ေပးႏုိင္ဖို႔၊ အမႈဖြင့္ႏုိင္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္စရာ အားလံုး ၿပီးစီးသြားပါၿပီ။ က်မ အေနနဲ႔ကေတာ့ တျခား တိုးတက္မႈ တခုကိုလည္း ေတြ႔ခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈ၊ လူသားမ်ိဳးႏြယ္အေပၚ ဆန္႔က်င္က်ဴးလြန္တဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈတို႔ အတြက္ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီဘက္က ႏုိင္ငံတကာ ခံုရံုးတခု ဖြဲ႔စည္းဖို႔ပါ။ က်မဘက္က အခုေနာက္ဆံုး ႀကိဳးစားေနတာကေတာ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးဆိုင္ရာ တရားမွ်တမႈလုပ္ငန္းစဥ္ Transitional Justice ျဖစ္ပါတယ္။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ အားလံုး အတြက္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ စရာ တခ်ိဳ႕လည္း ရွိပါေသးတယ္။"
ဆြစ္ဇာလန္က ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ ညီလာခံ အတြင္း ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ ျပစ္ဒဏ္ကင္းလြတ္သက္သာခြင့္နဲ႔ စီးပြားေရးကို စစ္တပ္ပံုစံသြင္းျခင္းဆိုတဲ႔ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ က်င္းပတဲ႔ ျမန္မာ့ အေရး တနလာၤေန႔က သီးသန္႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာလည္း ျမန္မာဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥ ယန္ဟီးလီ ေဆြးေႏြးခဲ႔ပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚ ျမန္မာ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြက လူမ်ိဳးတံုးသြားေစဖို႔ထိ ရည္ရြယ္ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ၾကတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာ အဖြဲ႔က ေျပာဆိုထားၿပီး ျမန္မာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ အပါအ၀င္ တာ၀န္ရွိသူေတြကို ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒေတြနဲ႔အေရးယူဖို႔လည္း တိုက္တြန္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ အစိုးရဘက္ကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ႔ အသံုးအႏႈန္းကိုေတာင္ လက္သင့္မခံပါဘူး။ ဒါ႔အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္းဟီးလီကို ျပည္၀င္ခြင့္ ပိတ္ထားသလို ကုလသမဂၢရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ႔ အခ်က္အလက္ရွာ အဖြဲ႔ဟာလည္း တဖက္ေစာင္းနင္း ဘက္လိုက္တယ္ဆိုၿပီး အသိအမွတ္မျပဳပါဘူး။
No comments:
Post a Comment