လက္ရွိျမန္မာ့စီးပြားေရးႏွင့္ ဆက္စပ္အျမင္အခ်ိဳ႕

(က)ေျ ခာက္လတစ္ႀကိမ္ ျမန္မာ့ေမခ႐ို စီးပြားေရး၊ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာနယ္ပယ္ႀကီးေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာၿပီး သံုးသပ္ထုတ္ျပန္တဲ့ ကမၻာ႔ဘဏ္ရဲ႕  ျမန္မာ့စီးပြားေရးေစာင့္ၾကည့္အစီရင္ခံစာ    (MEM-Myanmar Economic MonitorJune 2019) ကို ေသခ်ာေလ့လာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ၊ ဂလိုဘယ္ဘ႑ာေရးအင္စတီက်ဴးရွင္းႀကီးရဲ႕ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကိုက႑အလိုက္စနစ္တက် သုေတသနျပဳ ေလ့လာဆန္းစစ္တင္ျပခ်က္ေတြ၊ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြ၊ အျပဳသေဘာသံုးသပ္ေထာက္ျပခ်က္ေတြဟာ ေရပက္မ၀င္ ျပည့္စံုတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုရီပို႔မ်ိဳးဆိုတာက အင္မတန္လည္း အေရးႀကီးလွတယ္။
ႏိုင္ငံအတြက္၊ အစိုးရအတြက္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္၊ ပညာရွင္ေတြအျပင္        ေလ့လာသံုးသပ္သူ၊ သုေတသီ၊ ပညာသင္ေတြအတြက္၊ ဒါတင္မကပါဘူး။ ႏိုင္ငံအတြက္လို႔ဆိုကတည္းကေတာ့ သက္ဆိုင္ေနတဲ့ နယ္ပယ္သာမက ႏိုင္ငံသားေတြအတြက္လည္း အလုိလိုကိုအေရးႀကီးသြားေစတာမ်ိဳးလို႔ ေျပာရပါမယ္။ ပညာရပ္နယ္ပယ္မွာလည္း ကိုးကားမွီျငမ္းမႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ဒီရီပို႔ကို ကမၻာ႔ဘဏ္နဲ႔အတူ ျမန္မာဘက္က စီမံဘ႑ာ၊စီးပြားကူးသန္း၊ ဗဟိုဘဏ္တို႔ကလည္း ပူးေပါင္းထားတာလို႔ ႀကိဳသိရပါတယ္။  ဒီတစ္ႀကိမ္ ရီပို႔ဖတ္ရတာက အေတာ့္ကို ၀မ္းသာရပါတယ္။ ျမန္မာ့စီးပြားကို ‘တည္ေဆာက္၊ ေျပာင္းလဲျပဳျပင္၊ အရွိန္အဟုန္’ (Building, Reform, Momen-tum) လို႔ အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္ ဖြင့္ဆိုျပလိုက္လို႔ပါ။ ရီပို႔ကို အႏွစ္ခ်ဳပ္၊ လတ္တေလာ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္လာမႈ အေျခအေနမ်ား၊ စီးပြားေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ထိခိုက္ႏိုင္ေျခမ်ားလို႔ ေခါင္းစဥ္ခြဲ သံုးခုနဲ႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ေတာ့ အထူးျပဳအေၾကာင္းအရာ ႏွစ္ခ်က္ကို ျပဆိုတိုက္တြန္း အႀကံျပဳထားပါတယ္။ မူရင္းရီပို႔က အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ စာမ်က္ႏွာ ၆၀ ရွိပါ တယ္။ ပညာရပ္သံုးေ၀ါဟာရေတြ အျပင္ အင္ဒီေကတာေတြ၊ ဂရပ္ဖ္ ေတြ၊ သီးသန္႔ဆန္တဲ့ဇယားေတြ ေၾကာင့္ သာမန္အရပ္သား၊ အမ်ား ျပည္သူအတြက္ေတာ့ ဖ်တ္ခနဲ နားလည္ဖို႔ ခဲယဥ္းလွပါတယ္။ စီးပြားေရးပညာရပ္အျပင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပညာရပ္ပါ တြဲယွက္ဆက္ ႏႊယ္ေနတာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါ တယ္။ ပညာရပ္ေတြကေနကို အေတာ္ ျပန္ၾကည့္ျမင္ယူရတာမို႔ပါ။ အခုေဆာင္းပါးရဲ႕ အဓိကေျပာ လိုရင္းကို မသြားခင္ ရီပို႔ကို အ နည္းငယ္ျပန္ေႏႊးရင္း အက်ဥ္းခ်ံဳး ၾကည့္ၾကပါမယ္။

အႏွစ္ခ်ဳပ္ - ၂၀၁၈ တုန္းက အေတာ္လႈပ္ခတ္ခဲ့ေပမယ့္ ၂၀၁၉ ပထမေျခာက္လမွာ ျမန္မာ့စီးပြား ေရး တျဖည္းျဖည္းျပန္လည္တည္ၿငိမ္လာၿပီး တစ္ဖန္ အရွိန္ျပန္ရလာ ပါတယ္။ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ အစိုးရဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ကာလသတ္ မွတ္ခ်က္ စတင္ေျပာင္းလဲခဲ့တာ ေၾကာင့္ အကူးအေျပာင္း ထရန္စစ္ရွင္း သံုးလ ႏွစ္ႀကိမ္ ထည့္ တြက္ျပခဲ့ရၿပီး ၂၀၁၈ ဧၿပီ ၁ ကေန ၂၀၁၈ ဇြန္ ၃၀ အထိကို အကူးအေျပာင္းကာလ-၁ လို႔ သတ္မွတ္ တယ္။ ၂၀၁၈ ဇူလိုင္ ၁ ကေန ၂၀၁၉ စက္တင္ဘာ ၃၀ အထိကို အကူးအေျပာင္းကာလ-၂ လို႔ MEM က သတ္မွတ္တြက္ခ်က္ခဲ့ ရတာကို ျပပါတယ္။ အခုရီပို႔က ၂၀၁၉ ျပကၡဒိန္ႏွစ္ ပထမ ေျခာက္လအတြက္ ထုတ္ျပန္တာမို႔ ၾကည့္ၾက၊ ျမင္ၾကရာမွာ နည္းနည္းပိုဂ႐ုစိုက္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာက ျမန္မာ့စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ ႏႈန္းက အကူးအေျပာင္းကာလမွာ ၆ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိခဲ့ရာကေန ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘ႑ာေရးႏွစ္ (၂၀၁၉ စက္တင္ဘာ ၃၀ မွာၿပီးဆံုးမယ္) မွာေတာ့ ၆ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ ႏႈန္းကို ျမင့္တက္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္မွန္း တယ္။ ကမၻာနဲ႔အ၀ွန္႔မွာေတာ့ စိန္ ေခၚမႈေတြ တင္းက်မ္းေပမယ့္ ျမန္မာမွာ ကာလလတ္ သက္တမ္း အတြက္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈကို ၆ ဒသမ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေရာက္ရွိဖို႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားတယ္။ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ၊ ၀န္ေဆာင္မႈ ႏွစ္ပိုင္းလံုးမွာ ထိေရာက္တဲ့ စြမ္းေဆာင္ရည္ေၾကာင့္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြအေပၚ အႏုတ္လကၡဏာေဆာင္ေနေစႏိုင္တာေတြက အီးယူကေန GSP စနစ္ ႐ုပ္သိမ္းသြားႏိုင္ေျခ၊ နယ္စပ္ေဒသေတြ မလံုၿခံဳ မတည္ၿငိမ္မႈ၊ ရခိုင္အေရး၊ AA ႏွင့္ဆက္စပ္ကိစၥေတြ၊ ကမၻာတစ္ဝန္းနဲ႔ ေဒသတြင္း ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေႏွး ေကြးေနတာေၾကာင့္ ပို႔ကုန္က်ႏိုင္ တာနဲ႔ ၀င္လာမယ့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေတြလည္း ေႏွးေကြးႏိုင္ေျခရွိတာ ေတြလို႔ ဆိုပါတယ္။ 

လတ္တေလာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာ မႈအေျခအေနမ်ား
(၁)  ကမၻာနဲ႔ ေဒသတြင္း၊ အာဆီယံတို႔ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ အလားအလာ၊ (၂) ျမန္မာ့စီးပြား ေရး တိုးတက္မႈခန္႔မွန္းခ်က္ေတြ၊ (၃) ႏိုင္ငံရဲ႕ Current Account လိုေငြျပမႈနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ FDI၊ (၄) အဓိကလူသံုးကုန္မ်ားဆိုင္ရာ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈႏႈန္း (Core Inflation)၊(၅) ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ (၆) ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာမ်ားဆိုၿပီး အခ်က္ ေျခာက္ခ်က္ ခြဲျခားအေသးစိတ္ တင္ျပပါတယ္။ တစ္ခ်က္ခ်င္းစီ မွာ ေျပာစရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိလာေနေပမယ့္ ျဖည္းျဖည္းမွပဲ ဇာတ္ရည္လည္၊ လိပ္ပတ္လည္ပါမယ္။ အခုေျခာက္လအတြက္ ၿခံဳငံုသုံးသပ္ခ်က္ကေတာ့ ‘တက္’ လာခဲ့ ပါတယ္။

စီးပြားေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ႏွင့္ထိခိုက္ႏိုင္ေျခမ်ား
စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈအရွိန္အဟုန္၊ အႀကီးစားရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈစီမံကိန္းမ်ား အေကာင္အ ထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မႈ စတာ ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ပိုမိုဦးေမာ့လာမယ္လို႔ ကမၻာ႔ဘဏ္က ခန္႔မွန္းပါတယ္။ ထိခိုက္ႏိုင္ေျခ ေတြကေတာ့ ျပင္ပရင္းျမစ္ကိစၥ ရပ္ေတြမွာ ပိုၿပီး မူတည္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္လို႔ ကမၻာ႔ဘဏ္က ဆိုပါတယ္။

အထူးျပဳအေၾကာင္းအရာ

(၁) လွ်ပ္စစ္မီး၊ (၂) လူမႈဖူ လံုေရး ႏွစ္ခ်က္ပါ။

(ခ)ေလာေလာဆယ္ အဓိက တင္ျပခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာက ရီပို႔ရဲ႕ေနာက္ဆံုးပိုင္း (ကမၻာ႔ဘဏ္က ျမန္မာ့စီးပြားေရးအတြက္ အ ထူးျပဳ ျပဆိုတိုက္တြန္း အႀကံျပဳ ခ်က္ႏွစ္ခ်က္) ျဖစ္ပါတယ္။

           ကမၻာ႔ဘဏ္ရဲ႕ စီးပြားေရး ေစာင့္ၾကည့္အစီရင္ခံစာေတြကို ႏွစ္စဥ္ ဇြန္လနဲ႔ ဒီဇင္ဘာလေတြမွာ ထုတ္ျပန္တာျဖစ္တယ္။ ပိုၿပီး တိတိက်က်ေျပာရရင္ ဒီရီပို႔ကို မိတ္ဆက္ၿပီး တရား၀င္ထုတ္ျပန္ တာက ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လ ၁၈ ရက္ အဂၤါေန႔ပါ။ အခုေဆာင္းပါးေရး ေနတာက ဇူလိုင္ ၅ မနက္ပါ။ ၾကားထဲမွာ ရက္သတၱ ႏွစ္ပတ္ ေက်ာ္ပဲ ျခားေသးပါတယ္။ စာေရးသူ ေျပာလို၊ တင္ျပလိုတဲ့ ႏွစ္ခ်က္ထဲက ပထမအခ်က္ လွ်ပ္စစ္မီးမွာတင္ ေျပာဖို႔ကိစၥေတြ အ ေတာ္ရွိလာေနခဲ့ပါၿပီ။

ဇူလိုင္လ ၁ ရက္ေန႔က စၿပီးႏိုင္ငံေတာ္က အ႐ံႈးခံစိုက္ထုတ္မႈ ပမာဏ သိပ္မ်ားေနတဲ့အတြက္ အစိုးရက လွ်ပ္စစ္သံုးစြဲမႈႏႈန္းထား  (မီတာခ) ေတြကို တိုးျမႇင့္လိုက္ပါ တယ္။ အမ်ားသူငါသိေနၿပီးသား၊ မီဒီယာေတြမွာလည္း ေ၀ဖန္သံုး သပ္ျပခ်က္ေတြ ဒီငါးရက္အတြင္း မွာေတာင္ အေတာ္ေဖာ္ျပၾကၿပီး သားမို႔ အခုစာမွာ မီတာခတက္ တာကို သိပ္ေဇာင္းမေပးေတာ့ပါ ဘူး။ အမွန္ကေတာ့ မီတာခတက္ သင့္တာ ၾကာပါၿပီ။ တက္ဖို႔လည္း ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕က ၿပီးခဲ့ တဲ့ ဧျပီလကတည္းက ခြင့္ျပဳၿပီး သားပါပဲ။ ေျပာစရာျဖစ္ေစတာကေတာ့ အဲသည္လို ခြင့္ျပဳၿပီး ေနာက္ပိုင္း ေမ၊ ဇြန္ ႏွစ္လလံုး အမ်ားျပည္သူကို ေသေသခ်ာခ်ာ ရွင္း လင္းေျပာၾကားမႈ အေတာ္အား နည္းခဲ့တာကပါပဲ။ ဒါကေတာ့ တကယ္မေကာင္းဘူး။ တကယ္ တမ္းမွာ လွ်ပ္စစ္နဲ႔ပတ္သက္ရင္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာက အရမ္းကို လိုအပ္ ခ်က္ႀကီးမားလွပါတယ္။ မီတာခကေတာ့ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ တိုက္ ႐ိုက္သက္ဆိုင္တာမို႔ ငါးရက္ပဲ ႀကိဳသိရတဲ့အေပၚ အသံပိုထြက္ၾက တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွ႕ေလွ်ာက္ အစိုးရအေနနဲ႔ ဒါကို သင္ခန္းစာ ယူၿပီး ျပည္သူ႔မူ၀ါဒဆိုင္ရာတိုင္း မွာ ဘက္စံုေထာင့္စံုကို ေသခ်ာ ဂ႐ု ပိုစိုက္ရမွာပါ။

ကမၻာ႔ဘဏ္ရီပို႔အရ လွ်ပ္ စစ္မီး၊ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကိစၥမွာ ခပ္ရွင္းရွင္းကို ေျပာထားတာေတြ႕ ရပါတယ္။ စြမ္းအင္ဆိုင္ရာ အေျခ ခံအေဆာက္အအံုက ၁၀ စုႏွစ္အ တြင္းမွာေတာ့ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းခဲ့ တယ္ဆိုေပမယ့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ အား ျပတ္ေတာက္ျခင္းေတြက ျပင္းထန္ေသာ စိန္ေခၚမႈလို႔ကို တိတိပပ သံုးႏႈန္းထားပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအားျဖန္႔ျဖဴးျခင္း၊ ႀကီးမားေသာ လစ္ဟာခ်က္၊ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈအတြက္ ကန္႔သတ္ခ်က္ျဖစ္ေနေစတယ္ဆိုတာ ေတြကိုလည္း အေသအခ်ာ ထပ္ထပ္ေျပာပါတယ္။ ကမၻာ႔ဘဏ္ အုပ္စုရဲ႕ စြမ္းအင္ဆိုင္ရာ အေျခခံအေဆာက္အအံုက႑ အကဲျဖတ္ သံုးသပ္ျခင္းအစီအစဥ္ကိုလည္း ၫႊန္းဆိုထားပါတယ္။

‘၂၀၃၀ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လူအားလံုး ေခတ္မီစိတ္ခ် ယံုၾကည္ရၿပီး တတ္ႏိုင္ေလာက္ေသာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအားရရွိေစရန္’ ဆိုတဲ့ အစိုးရရဲ႕ ဦးတည္ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ မွာ မူ၀ါဒပိုင္းမွာတင္ပဲ ေျပာရမွာ ေတြ အေတာ္မ်ားေနၾကပါလိမ့္ မယ္။ မီတာခတက္မယ္ဆိုတာကို ျပည္သူအမ်ားစုကေတာ့ ကပ္ၿပီး မွ သိၾကရတာမို႔ မၾကည္လင္လွ ပါဘူး။ ဒီလိုလူမႈဆိုင္ရာ၊ လူမႈစီး ပြားဆိုင္ရာ ထင္ဟပ္ေစႏိုင္တဲ့ ကိစၥမ်ိဳးမွာေတာင္ ျပည္သူအမ်ားစုက အျပဳသေဘာေဆာင္ေပးၿပီး အေကာင္းဘက္ ဦးတည္လိုက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ မီးေခၽြတာသံုးမယ္ ဆိုတာမ်ိဳးကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္က မီးကို တာ၀န္ယူေနရခ်ိန္ေတာင္ မဟုတ္ပါဘူး၊ မီးတင္မက အျခား ေသာ အရာေတြနဲ႔လည္း အက်ံဳး၀င္တယ္။ လိုအပ္တာကို လိုအပ္သေလာက္ပဲသံုးဖို႔၊ မလိုအပ္တာ ကို ေလွ်ာ့သြားဖို႔ဆိုတဲ့ အသိတရား ခိုင္သြားရင္၊ လုပ္ႏိုင္လာရင္ ေရရွည္ႏိုင္ငံအနာဂတ္အတြက္ အျမတ္ႀကီးႀကီးထြက္ပါတယ္။

လူတစ္ဦးခ်င္းအတြက္ တိုက္႐ိုက္ အက်ိဳးရွိေစတဲ့ အမူအက်င့္မို႔ပါ။ အင္မတန္အေရးၾကီးပါတယ္။ မိသားစု၀င္ေငြနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ဆိုင္တဲ့ မည္သည့္ကိစၥမ်ိဳးမဆိုအတြက္ပါ။ ေနာက္တစ္ခုကပ္ျမင္ရတာက ေတာ့ ဘယ္လိုကိစၥအေပၚမွာျဖစ္ ျဖစ္ ပြဲလန္႔ေအာင္၊ တမင္ဆူေအာင္ ဖန္တီးတဲ့ လူ၊ အုပ္စုဆိုတာေတြရဲ႕ လုပ္တတ္တာေတြကိုေတာ့ ျပည္သူအမ်ားစုက ပိုပိုရိပ္မိသိလာေန ၾကတာ ျဖစ္လာပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူ တကယ္ေျပာသံေတြကို ေတာ့ ေသခ်ာဂ႐ုတစိုက္ အထူး အေလးထားေပးၾကရမွာပါ။ ေပၚေပၚလာမွာေတြတိုင္းကိုလည္း ေသခ်ာနားေထာင္၊ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၿပီး တတ္အားသေရြ႕ အသြက္ဆံုး အေလးမူတုံ႔ျပန္ေပးရမွာပါ။ 

လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား လိုအပ္ ခ်က္က ျမန္ျမန္ႀကီး ျမင့္တက္ေန လာခဲ့တာ အားလံုးအသိပါ။ လွ်ပ္စစ္သံုးစြဲမႈက တစ္ႏွစ္မွာ ၁၁ ရာခိုင္ႏႈန္းတိုးတိုးၿပီး၂၀၃၀ အထိ ဆက္ လိုေနမွာပါ။ လက္ရွိပမာဏက ၃ ဒသမ ၆ ဂဂၢါ၀ပ္။ အျမင့္မားဆံုး အေနနဲ႔ ၂၀၂၅ မွာ ၈ ဒသမ ၆ ဂဂၢါ၀ပ္၊ ၂၀၃၀ မွာ ၁၂ ဒသမ ၆ ဂဂၢါ၀ပ္ရရွိဖို႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားတယ္။ အဲဒါကိုျဖည့္ဆည္းဖို႔ လွ်ပ္စစ္က႑မွာ အလံုးစံုရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏႈံမႈက တစ္ႏွစ္ကို ယူအက္စ္ေဒၚလာ ႏွစ္ဘီလီယံပါ။ ဒီလိုေငြက အစဥ္အဆက္ လိုအပ္ခဲ့တဲ့ ပမာဏေတြရဲ႕ ႏွစ္ဆပါ။ ၂၀၂၅ ေရာက္ရင္ ၅ ဂဂၢါ၀ပ္ မ်ိဳး ဆက္သစ္စြမ္းအား ထပ္ျဖည့္ကို ျဖည့္ရပါမယ္။ အရင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သမွ်ေတြရဲ႕ သံုးဆပမာဏပါ။ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား မူ၀ါဒတစ္ခု တည္းအတြက္ေတာင္ တစ္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္တိုင္း တိုးလာမယ့္ လိုအပ္ခ်က္က ယူအက္စ္ေဒၚလာ ႏွစ္ဘီလီယံ။ ေရ၊ ေန၊ ေလ၊ ျပည့္ၿဖိဳးၿမဲ၊ ႐ုပ္ႂကြင္းေလာင္စာ အစိုးရမွာ ေတာ့ ရင္းျမစ္ျဖစ္တန္ေျခ ကနဦး စစ္တမ္း၊ မူ၀ါဒအတြက္ ဘယ္လိုအေကာင္အထည္ေဖာ္သြားမယ္ စတာေတြ (အနည္းဆံုး ထိပ္သီး ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းရယ္၊ သက္ဆိုင္ တဲ့ ပညာရွင္တခ်ိဳ႕ရယ္ဆီမွာ) ရွိေနမယ္ယူဆပါတယ္။ ေသခ်ာ တာက ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏႈံမႈ လိုအပ္တာပါပဲ။ ၿပီးရင္ေတာ့ ကိုယ့္ယႏၲရားပါ။ အဲသည္ မက္ကယ္နစ္ဇင္အလုပ္ျဖစ္ေစဖို႔ပါ။ ပုဂၢလိကပိုင္ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ျဖစ္ သြားရင္ေတာ့ အသက္႐ွဴရ တျဖည္းျဖည္း ပိုေခ်ာင္လာပါလိမ့္ မယ္။ မတိုင္ခင္ေတာ့ အေတာ္ထိန္းသိမ္းသတိႀကီးရဦးမယ္။ FDI and Mechanism ဆိုတာကေတာ့ စီးပြားေရးလိုအပ္ခ်က္ေတြ စဥ္းစားတိုင္း ေရလဲသံုးျဖစ္ေနပါေနတာပါပဲ။ လွ်ပ္စစ္တစ္ခုတည္းမွာ ေတာင္ စဥ္းစားမိေလေလ၊ ေခါင္းခဲစရာ ျဖစ္ေလေလပါ။

ျမန္မာ့စီးပြားေရးအေနနဲ႔ မသြားလို႔ကလည္း ဘယ္လိုမွ မျဖစ္သလို သြားေနပါလ်က္ ေရာက္တန္သေလာက္ မေရာက္လို႔လည္း လံုး၀မျဖစ္ဘူး။ အခုေျခာက္လ ၀မ္းသာရေပမယ့္ ေပ်ာ္ေနဖို႔အခ်ိန္ သိပ္မရွိလွ၊ အေျခအေနမေပးလွ ေသးဘူး။ ႏိုင္ငံ့စီးပြား၊ လူမႈစီးပြား ႏွစ္ရပ္လံုးအတြက္ ျဖစ္တာမို႔ပါပဲ။စီးပြားေရးအျပင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကိုပါ ထည့္သယ္ပိုးၾကရပါဦးမယ္။ စီးပြားေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆိုတာက လည္း အကူးအျပာင္းႏိုင္ငံေတြမွာ မွ မဟုတ္ပါဘူး။ ကမၻာမွာေတာင္ ေဘာဂေဗဒတစ္ရပ္တည္းမဟုတ္ ေတာ့ဘဲ ႏိုင္ငံေရးရာ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈသိပၸံကိုပါ ထည့္သြင္းလာရ တာၾကာပါၿပီ။ အခုက လူမႈေဗဒ ဆိုစိုင္ေရာ္ေလာ္ဂ်ီပါ ပါေနတာက လည္း မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျဖစ္လာ ခဲ့တာေတာင္ ႏွစ္အေတာ္ မ်ားလာ ေနပါတယ္။ သည္ေတာ့ ဆက္ေျပာေနၾကရစရာေတြ၊ ဆက္ေရးေနၾကရစရာေတြလည္း တစ္ၿပံဳ တစ္မပါပဲ။ ႀကိဳတင္လက္ဦးထား ခ်က္ေတြ၊ လုပ္ခဲ့ခ်က္ေတြကို ျပန္တည့္ရမွာကလည္း တကယ့္စိန္ ေခၚမႈႀကီးပါ။