မုတ္သုံမိုးဒဏ္ခံရသည့္ ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြအေရး Guterres စုိးရိမ္

မုတ္သုံရာသီဒဏ္ေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ေပ်ာက္ဆံုးမသြားေစဖို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Antonio Guterres က တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒရွ္႕က ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ မုတ္သုံ ရာသီဒဏ္ေၾကာင့္ ေသဆံုး ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမႈနဲ႔ လူေပါင္းေထာင္ခ်ီ အိုးအိမ္မဲ႔ ျဖစ္ခဲ႔ရၿပီးေနာက္ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြဘက္က အေရးေပၚ တုံ႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကခ်ိန္မွာဘဲ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က အခုလို တိုက္တြန္းလိုက္တာပါ။ မသိဂၤ ီထုိက္ တင္ျပထားပါတယ္။



ဘဂၤလားေဒရွ္႕ႏုိင္ငံက ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြကို ၿပီးခဲ႔တဲ႔ႏွစ္ ဇူလိုင္လက သြားေရာက္ခဲ႔စဥ္က ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ေျပာျပၾကတဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ရင္ဆိုင္ခဲ႔ရတဲ႔ အတိဒုကၡေတြ အေၾကာင္းကို စိတ္ထဲမွာ ေဖ်ာက္ဖ်က္မရဘဲ ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Antonio Guterres က တနလာၤေန႔မွာ တြစ္တာ လူမႈကြန္ယက္မွာ ေျပာဆိုလိုက္တာပါ။ တႏွစ္ၾကာလာၿပီးခ်ိန္မွာလည္း မုတ္သံုရာသီေၾကာင့္ သူတို႔ ခိုလံႈရာ အိမ္ေတြ ပ်က္စီးမယ့္အေရး ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရတယ္၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကို မုန္သံု ေၾကာင့္ ေပ်ာက္ပ်က္သြားဖို႔ ခြင္မျပဳႏုိင္ပါဘူးလို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ေျပာဆိုခဲ႔တာပါ။

ဘဂၤလားေဒရွ္႕ ႏုိင္ငံက လူေပါင္း ၉ သိန္းေက်ာ္ ခိုလံႈေနၾကတဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ မုတ္သုံရာသီဒဏ္ေၾကာင့္ ေျမၿပိဳၾကၿပီး တဦးေသဆံုး၊ လူေပါင္း ၄၅၀၀ ေက်ာ္ အိုးအိမ္မဲ႔ ျဖစ္ခဲ႔ရေၾကာင္း အကူအညီေပးေရး တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။ ေကာဇ္႔ဘဇားက ရိုဟင္ဂ်ာ စခန္းေတြမွာ မိုးေရခ်ိန္ ၁၄ လက္မထိ ေရာက္ခဲ႔တဲ႔ ၇၂ နာရီၾကာ မိုးရြာသြန္းခဲ႔ၿပီးေနာက္ ၿပီးခဲ႔တဲ႔ စေနေန႔က စလို႔ ေျမၿပိဳက်တာလို႔ ကုလသမဂၢက ေျပာပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြ အတြင္း မုတ္သံုရာသီဒဏ္ ခံႏုိင္ေရး ျပင္ဆင္ထားတဲ႔ အေျခအေန ကိုလည္း UNHCR ေျပာခြင့္ရ Charlie Yaxley က အခုလို ေျပာဆိုသြားပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အေရးေပၚ တုံ႔ျပန္ကူညီေရး အဖြဲ႔ေတြကလည္း ေဘးဒဏ္ခံရႏုိင္ဆံုးနဲ႔ ဦးစားေပး ကူညီဖို႔ လိုအပ္သူေတြကို ေဖာ္ထုတ္ထားပါတယ္။ ပ်က္စီးသြားတဲ႔ အိမ္ေတြကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ျဖစ္ေအာင္ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ တည္ေဆာက္ေရး ကူညီဖို႔ အေရးေပၚ ပစၥည္းေတြကိုလည္း ျဖန္႔ေ၀ထားပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒရွ္႕ အာဏာပိုင္ေတြ ဦးေဆာင္တဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ေရး အေနနဲ႔ UNHCR၊ ေနာက္ WFP နဲ႔ IOM အပါအ၀င္ မိတ္ဖက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြက မုတ္သံုရာသီအတြက္ ဦးစားေပး အျဖစ္ ျပင္ဆင္ထားပါတယ္။ ေတာင္ေစာင္းေတြက အေဆာက္ အအံုေတြ ထိန္းသိမ္းမႈ၊ ေရစီးေရလာ ေကာင္းေအာင္နဲ႔ လမ္းေတြ တံတားေတြ တည္ေဆာက္မႈတို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ ေရေပးေ၀မႈကို ထိန္းထားႏုိင္ဖို႔နဲ႔ မုတ္သံုမိုးကို သိုေလွာင္ႏုိင္ဖို႔ အတြက္ ေရေလွာင္ကန္ေတြလည္း တည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ အထူးသတိထား ေစာင့္ၾကည့္ေနဆဲ ျဖစ္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒုကၡသည္ အကူအညီေပးေရး ကြန္ရက္နဲ႔ မိတ္ဖက္ေတြ အေနနဲ႔ လိုအပ္လာရင္ ေနာက္ထပ္ အေရးေပၚ တုံ႔ျပန္ကူညီေရး အဖြဲ႔ေတြ ခ်ေပးဖို႔လည္း အဆင္သင့္ ရွိပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ ႏုိင္ငံက ရိုဟင္ဂ်ာ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာ ပဋိပကၡကို ပူးေပါင္း တုံ႔ျပန္ေရး အစီအစဥ္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ အတြင္း လိုအပ္တဲ႔ ရန္ပံုေငြ ေဒၚလာ သန္း ၉၂၀ ထဲက သံုးပံု တပံုျဖစ္တဲ႔ ေဒၚလာ ၃၀၁ သန္းကိုဘဲ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ ရရွိထားပါေသးတယ္။”

စခန္းေပါင္း ၃၀ ေလာက္မွာ ေလျပင္းဒဏ္ သင့္ခဲ႔ရၿပီး အသက္ ၅၀ ေက်ာ္ အရြယ္ အမ်ိဳးသမီး တဦးကေတာ့ ၿပိဳက်တဲ႔ နံရံနဲ႔ ရိုက္မိတာေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ႔ရတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ ေအဂ်င္စီ ၀န္ထမ္း Areez Rahman က AFP သတင္းေအဂ်င္စီကို ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ ႏွစ္ႏုိင္ငံ နယ္စပ္မ်ဥ္းေပၚက no man’s land မွာ ေနထိုင္ေနၾကတဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ၅၀၀၀ ေလာက္လည္း ေလျပင္းဒဏ္ကို ဆိုးဆိုးရြားရြား ခံစားခဲ႔ၾကရပါတယ္။ ကုလသမဂၢ ကေလးသူငယ္မ်ား ရန္ပံုေငြ အဖြဲ႔ UNICEF ရဲ႕ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး တာ၀န္ခံ Faria Selim ကေတာ့ အခုလို ေျပာပါတယ္။

“UNICEF နဲ႔ မိတ္ဖက္ အဖြဲ႔ေတြက စခန္း ၃၄ ခုစလံုးက အပ်က္အစီးေတြကို စၿပီး ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ေနပါတယ္။ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြထဲက ေျမၿပိဳမႈေတြနဲ႔ ေရႀကီးမႈေတြေၾကာင့္ ထိခိုက္မႈေတြကို တိုက္ရိုက္ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေရး အတြက္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ကူမႈဆိုင္ရာ အသိုင္းအ၀ိုင္း အတြင္း ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး ယႏၱရား ေတြလည္း ဖြဲ႔စည္းထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။”

ဆက္တိုက္ မိုးရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ ေတာင္ေစာင္းေတြ ၿပိဳက်ၿပီး လမ္းေတြ ပိတ္ကုန္ပါတယ္။ လူေတြ အျပင္သြားဖို႔ မလြယ္ကူတဲ႔ အေျခအေန ျဖစ္ေနလို႔ စားဖို႔ေသာက္ဖို႔ပါ အခက္ေတြ႔ေနရတယ္လို႔လည္း ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ တဦး ျဖစ္တဲ႔ Dhola Banu က ေျပာပါတယ္။

“သြားေရး လာေရး အတြက္ ပို႔ေဆာင္ေပးမယ့္ယာဥ္ လိုပါတယ္။ ကေလးေတြ အျပင္မသြားႏုိင္ၾကပါဘူး။ မိုးေၾကာင့္ အိမ္ေတြလည္း ၿပိဳက်ပါတယ္။ မိုးရြာေနလို႔ ခ်က္ျပဳတ္ စားေသာက္လို႔လည္း မရပါဘူး။ ေနာက္ ထင္းလည္း မရွိပါဘူး။ ထင္းလည္း လိုပါတယ္။”

ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႔ WFP ဘက္ကလည္း မုန္သံုမိုးဒဏ္သင့္ၿပီးေနာက္ပိုင္း လူေပါင္း ၅ ေထာင္ အတြက္ စားနပ္ရိကၡာ ေထာက္ပံ႔ထားေၾကာင္း၊ ေနာက္တႀကိမ္ ရိကၡာ ျဖန္႔ေ၀မႈကို အခ်ိန္ေစာၿပီး စတင္မွာ ျဖစ္ၿပီး လူေပါင္း ၁ သိန္း ၆ ေသာင္းေက်ာ္ အတြက္ အေရးေပၚ ေကြ်းေမြးႏုိင္ဖို႔ ၆၅ မက္ထရစ္ တန္ခ်ိန္ရွိတဲ႔ စြမ္းအားျမွင့္ ဘီစကစ္ေတြ ျပင္ဆင္ထားရွိေၾကာင္းလည္း WFP ေျပာခြင့္ရက ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ရဲ႕ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္နာ Mohammad Abul Kalam ကလည္း အေရးေပၚ ျပင္ဆင္မႈေတြ ေဆာင္ရြက္ထားေၾကာင္း ေျပာဆိုထားပါတယ္။