၂၀၂၀ ဒီခ်ဳပ္ကုိ ဆ၀ါးၾကည့္ျခင္း

လာမည့္ ၂၀၂၀ ေရြး ေကာက္ပြဲတြင္ သမၼတဦး၀င္းျမင့္ႏွင့္ အတုိင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ၾကမည္ဟု ဒီခ်ဳပ္ေျပာခြင့္ရ ေဒါက္တာမ်ဳိးၫြန္႔က ေျပာၾကားလုိက္သည္။ ဇြန္လ ၈ ရက္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ဒီခ်ဳပ္ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္အစည္းအေ၀းအၿပီး 7DayDaily သတင္းစာ၏ ေမးျမန္းမႈကုိ  အထက္ပါအတုိင္း ျပန္လည္ေျဖ ၾကားျခင္းဟု သိရသည္။ ကုိယ့္သေဘာႏွင့္ကုိယ္ သ တင္းေထာက္မ်ားကုိ အသိေပး ျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္။ ေမးလုိ႔ေျဖၾကား ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္မ်ားလုိ ႀကိဳတင္ေမးခြန္းရထားျခင္းမ်ဳိးမရွိဘဲ ေကာက္ကာငင္ကာအေမးကုိ ထစ္ေန၊ ေတြေနျခင္းမ်ဳိးမရွိ အလြယ္တကူ ေျဖၾကားလုိက္ျခင္းမုိ႔ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲစာမ်က္ႏွာမ်ားအေပၚ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနႏွင့္ ေပၚလစီျပတ္ၿပီးသားဟု ေကာက္ခ်က္ ခ်ႏုိင္ပါသည္။



သမၼတႏွင့္ အတုိင္ပင္ခံတုိ႔  ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ မဲဆႏၵ နယ္ကုိ ေဒါက္တာမ်ဳိးၫြန္႔က မေျပာခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၅ ေရြး ေကာက္ပြဲတုန္းကလုိ သမၼတ သည္ တာေမြ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ေကာ့မွဴးမွသာ ၀င္ ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ဟု ထင္၏။ ဘာေၾကာင့္ မဲဆႏၵနယ္အေျပာင္း  အလဲ မျပဳလုပ္ႏုိင္သလဲဆုိေတာ့  မဲဆႏၵနယ္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ အသား က်ၿပီးသားျဖစ္သလုိ အလြယ္တ ကူ အႏုိင္ရရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ သည္။

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ မ်ားကုိ ျပန္လွန္ၾကည့္ပါက တာ ေမြ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မဲဆႏၵနယ္ တြင္ ဦး၀င္းျမင့္ရရွိခဲ့ေသာ ခုိင္လုံ မဲမွာ ၆၀,၄၀၈ မဲျဖစ္ၿပီး ဒုတိယအမ်ားဆုံးေသာ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးကုိယ္ စားလွယ္ေလာင္း ရရွိသည့္ ခုိင္လုံမဲမွာ ၆,၉၆၄ မဲမုိ႔ မဲေပါင္း ငါး ေသာင္းသုံးေထာင္ေက်ာ္ ျဖတ္ ထားႏုိင္ခဲ့သည္။ ထုိ႔အတူ ေကာ့ မွဴး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မဲဆႏၵနယ္ ၌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရရွိခဲ့ ေသာ ခုိင္လုံမဲမွာ ၅၄,၆၇၆ မဲျဖစ္ ၿပီး ဒုတိယအမ်ားဆုံးေသာ ျပည္ ခုိင္ၿဖိဳး ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းရရွိ သည့္ ခုိင္လုံမဲမွာ ၁၅,၃၁၂ မဲမုိ႔  မဲေပါင္း သုံးေသာင္းကုိးေထာင္ ေက်ာ္ ျဖတ္ထားႏုိင္ခဲ့သည္။

ထုိ႔အျပင္  ၂၀၁၇ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္  လစ္လပ္သြား ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မဲ ဆႏၵနယ္၌ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္သူ ဒီခ်ဳပ္ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းက လည္း ၿပိဳင္ဘက္ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးကုိ ၄၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ မဲအသာျဖင့္ အႏုိင္ရခဲ့သလုိ  ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လစ္လပ္သြား ေသာ ဦး၀င္းျမင့္၏ တာေမြမဲဆႏၵ နယ္၌ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္သူဒီခ်ဳပ္ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းက ၿပိဳင္ ဘက္ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးကုိ ၇၃ ရာခုိင္ ႏႈန္းေက်ာ္ မဲအသာျဖင့္  အႏုိင္ရခဲ့ သည္။ ယင္းရလဒ္မ်ားကုိၾကည့္ပါ က သမၼတဦး၀င္းျမင့္ႏွင့္ အတုိင္ ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ အေနျဖင့္ မူလမဲဆႏၵနယ္မ်ားတြင္  ဘယ္အခ်ိန္၀င္ၿပိဳင္ၿပိဳင္ ျပတ္ျပတ္ သားသား အႏုိင္ရမွာ ေသခ်ာ ေၾကာင္း ေဖာ္ျပေနေပသည္။

သာမန္လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စား လွယ္တစ္ဦးအတြက္ ေရြးေကာက္ ပြဲ႐ႈံးနိမ့္ျခင္းဆုိသည္မွာ အေရးတ ႀကီး ျပႆနာမရွိလွေသာ္လည္း  ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အစုိးရႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ အႀကီးအကဲမ်ားအ ျဖစ္ မိခင္ပါတီမွ လ်ာထားျခင္းခံရသူမ်ားအတြက္မူ သိပ္အေရးပါလွသည္။ ဥပမာ-ျပည္သူ႔လႊတ္ ေတာ္ႏွင့္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ျဖစ္ဖုိ႔ဆုိလွ်င္ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ခံရရန္လုိသည္။

ျပည္ေထာင္စုအဆင့္အစုိးရ အႀကီးအကဲ၊ ဥပမာ-ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတဆုိလွ်င္ အေျခခံဥပေဒက ျပ႒ာန္းထားေသာ သမၼတႏွင့္ ဒုသမၼတအရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ ခ်က္ျပည့္မီရန္သာ အဓိကျဖစ္ သည္။ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စား လွယ္မျဖစ္လည္း ျပႆနာမရွိ။

ယင္းကုိ ထပ္ျဖည့္ၾကည့္ေသာ္ သမၼတႏွင့္ဒုသမၼတ (တပ္မေတာ္မွ တင္သြင္းခြင့္ရွိေသာ ဒုသမၼတမပါ) တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မည့္သူသည္  လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့လွ်င္လည္း ျပႆနာမရွိသည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ အေျခခံဥပေဒအရ ျပႆနာမရွိေသာ္လည္း သမၼတ၊ ဒုသမၼတ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ မည့္သူသည္ ၿမိဳ႕နယ္တစ္ၿမိဳ႕နယ္မွ  ျပည္သူအမ်ားစု၏ ေထာက္ခံမႈပင္မရဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲ႐ႈံးနိမ့္ျခင္းက  ဂုဏ္သိကၡာအရ ျပႆနာရွိသည့္သေဘာျဖစ္သည္။ ၿမိဳ႕နယ္တစ္ၿမိဳ႕နယ္ကုိပင္ ကုိယ္စားမျပဳႏုိင္သူက တစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိ ကုိယ္စားျပဳသည့္ရာထူး ရယူလုိက္ျခင္းသည္  ေမးခြန္းထုတ္စရာ မ်ားစြာရွိလာမွာျဖစ္သလုိ အေတာ္လည္းအရွက္နည္းရန္ လုိမည္ထင္၏။

သုိ႔ေသာ္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္ စားလွယ္အျဖစ္ ဦးသိန္းစိန္ အႏုိင္ရရွိခဲ့ျခင္း၊ သမၼတေဟာင္းဦးထင္ေက်ာ္မွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ ၀င္ေရာက္ေရြးေကာက္ခံသူ မဟုတ္ျခင္းႏွင့္ ဦး၀င္းျမင့္မွာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ အႏုိင္ရခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အထက္ပါ ျပႆနာမ်ိဳး မရွိခဲ့ေပ။

ယင္းသုိ႔ေသာ အေၾကာင္း မ်ားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ လ်ာထားသူသည္ ႏုိင္မွာ မေသခ်ာလွ်င္ အေရြးမခံျခင္းက အႏၲရာယ္ကင္း၊ ေဘးရွင္းျဖစ္ မည္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဦးသိန္းစိန္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပဳိင္မႈ မရွိျခင္းသည္ မိမိကုိယ္မိမိအႏုိင္ရ မည္ဟု ခုိင္ခုိင္မာမာမယုံၾကည္၊ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳး အစုိးရဖြဲ႕ႏုိင္ပါက ေနာက္တစ္ဆက္သမၼတလုပ္ရန္ လည္း ရည္မွန္းထားသျဖင့္ အႏၲ ရာယ္ကင္းေဘးရွင္းလမ္းကုိ ေရြး ခ်ယ္လုိက္ျခင္းလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါ သည္။

သမၼတဦး၀င္းျမင့္ႏွင့္ အတုိင္ ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေတာ့ သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ အႏုိင္ရရွိ မည္ဟု လုံး၀ယုံၾကည္စြာ။ ၿပီး ေတာ့ သူတုိ႔၏ယုံၾကည္မႈမွာ လႊတ္ ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ အႏုိင္ ရရွိၿပီးေနာက္ ငါးႏွစ္တာ လႊတ္ ေတာ္တက္ရန္ မဟုတ္တာလည္း ေသခ်ာသည္။ ၂၀၂၀ေရြးေကာက္ ပြဲအၿပီး ေနာက္ထပ္ငါးႏွစ္တာ တုိင္းျပည္အာဏာကုိ ဆက္လက္ ဆုပ္ကုိင္ေမာင္းႏွင္ၾကမည္ဟု ယုံ ၾကည္ခ်က္ျပင္းပုံရသည္။

ဆုိေတာ့ ဒီခ်ဳပ္က ယုံၾကည္ သလုိ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အစုိးရဖြဲ႕ႏုိင္သည္အထိ အႏုိင္ရရွိ မည္လားဟုေမးေသာ္  မည္သုိ႔ေျဖဆုိၾကမည္နည္း။ အားလုံးက  အၾကမ္းဖ်င္း တူညီစြာေျဖၾကမည္ မွာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကဲ့သုိ႔ ေတာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳအႏုိင္ရရွိေတာ့ မည္မဟုတ္ဟူ၍ျဖစ္သည္။

မည္သည့္အစုိးရမဆုိ  ျပည္ သူအားလုံး အႀကဳိက္ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္မျဖစ္ႏုိင္။ ျပည္ သူမႀကိဳက္လည္း တုိင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရးအတြက္ လုိအပ္ပါက မ်က္ႏွာလႊဲ၍  ေဆာင္ရြက္ရတာမ်ဳိးရွိ သည္။ ဥပမာ-မိမိပါတီကုိ မဲေပး ထားသူမ်ားျဖစ္ေနသျဖင့္ ဥပေဒမဲ့ က်ဴးေက်ာ္ေနထုိင္ျခင္းကုိ ခြင့္ျပဳ ၍မရ၊ လုိအပ္လာပါက ပလက္ ေဖာင္းေစ်းသည္မ်ားကုိ ရွင္း မထုတ္၍မရ။ ထုိ႔ေၾကာင့္သဘာ၀ က်စြာပင္ အစုိးရျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္  မိမိပါတီအေပၚ ေထာက္ခံမႈမွာ   အလုိအေလ်ာက္ဆုိသလုိ ပြန္းရာ ပဲ့ရာမ်ား ျဖစ္လာေလ့ရွိသည္။ ထုိ႔ အျပင္ မိမိ၏စြမ္းေဆာင္ရည္အား နည္းခ်က္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ပြန္း ရာပဲ့ရာမ်ားကလည္း ရွိေသး သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကဲ့သုိ႔ ျပႆနာ ေပါင္းေသာင္းေျခာက္ေထာင္ျဖင့္  ႐ႈပ္ေထြးေနေသာ တုိင္းျပည္ကုိ  မျပည့္မ၀အာဏာျဖင့္ ကုိင္တြယ္ ရျခင္း၊ တည့္တည့္၀င္လာေသာ က်ည္ဆန္ႏွင့္ ဘယ္ကေရာက္လာ မွန္းမသိေသာ က်ည္ဆန္တုိ႔ကုိ လည္း ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအ ျမင္ျဖင့္ ေရွာင္ေနတိမ္းေနရျခင္း ႏွင့္ မိမိကုိယ္တုိင္၏ အေတြ႕အ ႀကဳံအားနည္းခ်က္တုိ႔အရ အခု ခ်က္ခ်င္း ေရၾကည္ေသာက္လုိသူ မ်ားအတြက္  အစုိးရအဖြဲ႕၏ စြမ္း ေဆာင္ရည္အေပၚ ေမးခြန္းမ်ား ထြက္ေပၚလာသည္မွာ ေနာက္ ထပ္ရရွိမည့္ ပြန္းရာပဲ့ရာအခ်ိဳ႕ ပင္ျဖစ္သည္။

ဟုတ္ၿပီ။ ဘယ္ေလာက္အ တုိင္းအတာထိ ပြန္းပဲ့သြားမည္ နည္း။ ကုိယ့္ပါတီရရွိေသာ အႏုိင္ ရလဒ္တစ္ခုတည္းျဖင့္ အစုိးရဖြဲ႕ ႏုိင္မည္ဟုဆုိပါက ယင္းမွာ သိပ္ ေအာက္ေျခလြတ္ေနေသာအတင့္ ရဲျခင္းသာျဖစ္ေပမည္။ တုိင္းေဒ သႀကီးမ်ားတြင္ ဒီခ်ဳပ္အေပၚလူထု ေထာက္ခံမႈမွာ ယခင္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏွင့္ႏႈိင္းယွဥ္ပါက အနည္းငယ္သာ ပြန္းပဲ့ႏုိင္ေသာ္လည္း တုိင္းရင္း သားေဒသမ်ားတြင္မူ သိသာစြာ ပြန္းပဲ့သြားႏုိင္ေၾကာင္း မ်က္စိစုံ မွိတ္ယုံၾကည္ထားရန္လုိေပမည္။

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ မ်ားကုိ ျပန္လွန္ၾကည့္ပါက ဒီခ်ဳပ္ သည္ ရခုိင္ႏွင့္ရွမ္းျပည္နယ္တုိ႔ တြင္သာ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ၿပီး က်န္ျပည္နယ္ မ်ားတြင္ ရြပ္ရြပ္ခြၽံခြၽံ အႏုိင္ရရွိ ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ယင္းသုိ႔ အႏုိင္ရရွိခဲ့မႈတြင္ ျပည္နယ္အလုိက္ သက္ဆုိင္ရာတုိင္းရင္းသားပါတီမ်ား တကြဲတျပား ေရြး ေကာက္ပြဲ၀င္ျခင္းေၾကာင့္ တစ္ ေၾကာင္းလည္း ပါ၀င္သည္။

ယခုအခါတြင္မူ  ၂၀၂၀ ေရြး ေကာက္ပြဲအတြက္ ရည္ရြယ္ကာ  ကခ်င္၊ ခ်င္းႏွင့္မြန္တုိ႔တြင္ တုိင္း ရင္းသား ပါတီတစ္ပါတီတည္း ျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ႏုိင္ခဲ့ ျခင္း၊ တုိင္းရင္းသားေဒသအခ်ဳိ႕ တြင္ ေထာက္ခံမႈ အတန္အသင့္ က်ဆင္းသြားျခင္းအရ ၂၀၂၀ ရလဒ္မွာ က်ဆင္းမည္သာျဖစ္ သည္။

ယင္းသုိ႔ေသာ ေထာက္ခံမႈ က်ဆင္းျခင္းကုိ အလြယ္တကူ ေက်ာ္လႊားႏုိင္မည့္ နည္းလမ္းမွာ  စစ္အစုိးရလက္ထက္ကတည္းက  အတူခံတုိက္ခဲ့ၾကေသာ အစဥ္အ လာ မဟာမိတ္တုိင္းရင္းသားပါတီ မ်ားႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမဟာမိတ္ ဖြဲ႕ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းျဖစ္ သည္။

ဇြန္လ ၈ ရက္တြင္ ေဒါက္တာမ်ဳိးၫြန္႔က တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ားႏွင့္ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ေရးကုိ စဥ္းစားရဦးမည္ျဖစ္ၿပီး  ယေန႔ထိ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ မက်ေသးဟု သတင္းေထာက္မ်ားအား  ေျပာဆုိလုိက္ ျခင္းက အခ်ိန္မေရြး မဟာမိတ္ လမ္းေၾကာင္းကုိ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္စရာ ရွိသည္ဟု  တစ္၀က္ေမွ်ာ္လင့္ရေပမည္။ ယင္းသုိ႔သာ မဟာမိတ္ ဖြဲ႕ ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ဆုိပါက  အစုိးရ ဖြဲ႕ႏုိင္ေရးမွာ အလြယ္တကူမုိ႔ ႀကိဳတင္စိတ္ေအးရမည့္ လမ္း ေၾကာင္းလည္းျဖစ္သည္။

ေနာက္လမ္းေၾကာင္းတစ္ခု မွာ မည္သူႏွင့္မွ် မဟာမိတ္မဖြဲ႕ဘဲ  ၁၉၉၀ တုန္းကလုိ၊ ၂၀၁၅ တုန္း ကလုိ ကုိယ့္ဘာသာ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းသုိ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းေၾကာင့္ ဒီခ်ဳပ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ားၾကား မဲ ျပားသြားသျဖင့္ ၿပိဳင္ဘက္ပါတီ အႏုိင္ရသြားႏုိင္သည့္ အႏၲရာယ္ မေသးေသာလမ္းျဖစ္သည္။  ေရြး ေကာက္ပြဲၿပီးမွ အစုိးရဖြဲ႕ႏုိင္ေရး အတြက္ တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ား ၏မဲရရွိေအာင္ မျဖစ္မေနေတာင္း ခံရမည့္ လမ္းေၾကာင္းလည္းျဖစ္ သည္။ ေျပာရလွ်င္ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္သကဲ့သုိ႔ စိတ္ မေအးရသည့္လမ္း။

ဒီခ်ဳပ္ ဘယ္လမ္းကုိ လုိက္ မလဲေတာ့မသိေသး။ ေသခ်ာတာ က ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဒီခ်ဳပ္သည္ ကုိယ့္တစ္ပါတီတည္း မဲရလဒ္ျဖင့္ အစုိးရဖြဲ႕ႏုိင္ရန္ မျဖစ္ႏုိင္။ တုိင္းရင္းသားပါတီတုိ႔၏ ေထာက္ကူမႈမျဖစ္မေန လုိအပ္ေပမည္။ ဒီခ်ဳပ္အတြက္ ကံေကာင္းတာက တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ားထဲတြင္ တုိင္းျပည္၏ဒီမုိကေရစီေရးအနာဂတ္အတြက္ ဒီခ်ဳပ္ အစုိးရဖြဲ႕ႏုိင္မွျဖစ္မည္ဆုိသည့္အသိ အခုိင္အမာရွိေနေသာ တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ား ရွိေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။