ျမန္မာနိုင္ငံ၌ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီေရာဂါ လူနာအသစ္ ကူးစက္ခံရမႈမွာ က်ဆင္းေနျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း မူးယစ္ေဆး ေသြးေျကာအတြင္း ထိုးသြင္းသူမ်ားအျကား အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီေရာဂါ ကူးစက္ျဖစ္ပြားမႈ က်ဆင္းေရး လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိေနေျကာင္း “ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါ ကူးစက္ျဖစ္ပြားမႈဆိုင္ရာ၊ ေရာဂါကာကြယ္ နွိမ္နွင္းေရးဆိုင္ရာနွင့္ အမ်ိုးသားအဆင့္ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရး စီမံခ်က္လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ ေတြ့ရွိခ်က္မ်ား တင္ျပ ေဆြးေနြးပြဲ” တြင္ က်န္းမာေရးနွင့္ အားကစားဝန္ျကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ျကီးက ထည့္သြင္း ေျပာျကားသည္။
“မူးယစ္ေဆးဝါးကို ေသြးေျကာအတြင္း ထိုးသြင္းသူေတြအျကား ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါ ကူးစက္ျဖစ္ပြားမႈ က်ဆင္းေရး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရာမွာ အခက္အခဲေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေတြကို ေျဖရွင္းနိုင္ဖို့ က်န္းမာေရး ဝန္ျကီးဌာန တစ္ခုတည္း လုပ္ေဆာင္လို့ မရပါဘူး။ သက္ဆိုင္ရာ ဝန္ျကီးဌာနေတြ၊ အဖြဲ့အစည္းေတြ၊ လူမႈအဖြဲ့အစည္းေတြ၊ တိုင္းရင္းသား က်န္းမာေရး အဖြဲ့အစည္းေတြ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မွသာ ေအာင္ျမင္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ လူနာေတြမွာ ခုခံက်ေရာဂါ ကုသတဲ့ ေအအာရ္တီ ေဆးဝါးကို စြဲစြဲျမဲျမဲ မေသာက္တာ၊ အနၱရာယ္ရွိတဲ့ လိင္ဆက္ဆံမႈ ျပုလုပ္တာ၊ ကြန္ဒံုး အသံုးျပုမႈ ရာခိုင္နႈန္း ၆၀ ထက္ ေလ်ာ့နည္းေနတာ စတဲ့အခ်က္ေတြကိုလည္း ေတြ့ရွိေနရတဲ့အတြက္ အဲဒီအခ်က္ေတြကို ျဖစ္ပြားေစတဲ့ ဇာစ္ျမစ္ အေျကာင္းအရင္းကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ျပီး ေဆာင္ရြက္ဖို့လည္း လိုပါတယ္” ဟု ျပည္ေထာင္စုဝန္ျကီး ေဒါက္တာ ျမင့္ေထြးက ေျပာျကားသည္။
၂၀ဝ၀ ျပည့္နွစ္ မွ ၂၀၁၇ ခုနွစ္ ခုနစ္နွစ္တာ ကာလအတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံ၌ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီေရာဂါ လူနာအသစ္ ကူးစက္ခံရမႈမွာ ထက္ဝက္ေက်ာ္ က်ဆင္းခဲ့ျပီး AIDS Epidemic Model –AEM ျဖင့္ ခန့္မွန္း တြက္ခ်က္မႈအရ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ကူးစက္ခံေနရသူဦးေရ ၂၂၇၀ဝ၀ ခန့္ရွိျပီး ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈနႈန္းမွာ ဝ ဒသမ ၅၇ ရာခိုင္နႈန္းခန့္ ရွိေနေျကာင္း က်န္းမာေရးနွင့္ အားကစားဝန္ျကီးဌာနမွ ၂၀၁၈ ခုနွစ္အတြင္း ထုတ္ျပန္ ေျကညာထားသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအရ သိရသည္။ “အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီက အထူးသျဖင့္ မူးယစ္ေဆးအေျကာတြင္း ထိုးသြင္းသူေတြ၊ အမ်ိုးသမီး လိင္လုပ္သားေတြ၊ အမ်ိုးသားခ်င္း ခ်စ္ခင္ စံုမက္သူေတြ၊ အက်ဉ္းက်ေနသူေတြ၊ ေရွြ့ေျပာင္း လုပ္သားေတြ အပါအဝင္ ဦးတည္အုပ္စုအတြင္း အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ကူးစက္ဖို့ အနၱရာယ္ရွိတဲ့ အျပုအမူေတြ ျပုမူေနျခင္းတို့ေျကာင့္ အဲဒီလူအုပ္စုအတြင္းမွာ ပိုးကူးစက္ခံရမႈနႈန္းက ျမင့္မားေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရမႈက ရန္ကုန္၊ ကခ်င္၊ ရွမ္းျပည္နယ္(ေျမာက္ပိုင္း)နဲ့ စစ္ကိုင္းတို့က တျခားေဒသေတြထက္ ေရာဂါအသစ္ ကူးစက္ခံရမႈ ပိုမိုျမင့္မားလ်က္ ရွိေနပါတယ္” ဟု အမ်ိုးသား ခုခံက် ကာလသားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး စီမံခ်က္မွ တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက ေျပာျကားသည္။
အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္ လူနာမ်ားအတြက္ ကာကြယ္ေရးနွင့္ ကုသေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ခုနစ္နွစ္တာ ကာလအတြင္း အစိုးရမွ ဘ႑ဍာေငြ တိုးျမွင့္ေထာက္ပံ့ေပးမႈနွင့္ ကမၻာ့ရန္ပံုေငြအဖြဲ့၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူမႈေရး အဖြဲ့အစည္းမ်ား၏ ကူညီပံ့ပိုးမႈျဖင့္ ၂၀၁၁ ခုနွစ္တြင္ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရသူ နွစ္သိန္းေက်ာ္အနက္ လူနာ ေလးေသာင္းခန့္ကိုသာ ဘဝတစ္သက္တာ ေသာက္ရမည့္ ေအအာရ္တီေဆးျဖင့္ ကုသမႈေပးနိုင္ခဲ့ရာမွ ၂၀၁၇ ခုနွစ္တြင္ လူနာေပါင္း တစ္သိန္းေလးေသာင္းေျခာက္ေထာင္ေက်ာ္အထိ ကုသမႈေပးနိုင္ခဲ့ေျကာင္း က်န္းမာေရးနွင့္ အားကစားဝန္ျကီးဌာနမွ သိရသည္။
၂၀၁၈ ခုနွစ္ ဇြန္မွစ၍ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ပူးေပါင္းကာကြယ္ေရး အဖြဲ့အစည္း (Global HIV Prevention Coalition) တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံက အဖြဲ့ဝင္နိုင္ငံအျဖစ္ စတင္ပါဝင္ျပီ ျဖစ္ေျကာင္း သိရသည္။
No comments:
Post a Comment