အမ်ိဳးသမီးအခ်ဳပ္သားမ်ားဆိုင္ရာ ရဲလုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားသုံးသပ္ရန္လိုၿပီ

“ေမြးခန္းထဲက ထြက္ကာနီးမွာ က်မေျခေထာက္ေတြ၊ လက္ေတြကို သံႀကိဳးေတြနဲ႕ခတ္လိုက္တယ္။ ကေလးနဲ႕လည္း ခြဲထားတယ္” ဟု နန္းရွန္ဟြမ္က ရွိုက္ႀကီးတငင္ငိုၿပီး ေျပာျပသည္။ အသက္ ၂၈ ႏွစ္ အ႐ြယ္ရွိ နန္းရွန္ဟြမ္သည္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕နယ္၊ ခိုမုန္းေက်း႐ြာအုပ္စု၊ ခိုအုံ႐ြာတြင္ ေနထိုင္သူျဖစ္သည္။ သူ၏ အမႈမွာ လူသတ္မႈ၊ မူးယစ္ေဆးဝါးမႈမ်ားလည္းမဟုတ္ခဲ့ပါ။ သူေနထိုင္ရာ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕နယ္၊ ခိုမုန္းေက်း႐ြာအုပ္စု၊ ခိုအုံေက်း႐ြာေန ေတာင္သူမ်ားသည္ ၎တို႔ေျမယာမ်ားကို ျပန္လည္ရရွိ ေရးအတြက္ ပိုင္ဆိုင္မႈသက္ေသအေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ နိုင္ငံေတာ္သမၼတအဆင့္အထိ တင္ျပခဲ့ေသာ္လည္း ထူးျခားမႈ မရွိခဲ့ေပ။



ထို႔ေၾကာင့္ လက္ရွိေျမယာမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးထားသည့္ စားပင္သီးႏွံမ်ားကို နန္းရွန္ဟြမ္အပါအဝင္ ေတာင္သူမ်ားက ဝင္ေရာက္ခုတ္ထြင္ရွင္းလင္းရာမွ လက္ရွိေျမယာပိုင္ဆိုင္သူက အမႈေပါင္း ၆ မႈျဖင့္ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕မရဲစခန္းတြင္ အမႈဖြင့္ခဲ့သည္။

နန္းရွန္ဟြမ္ ဖမ္းဆီးခံရခ်ိန္တြင္ ကိုယ္ဝန္အရင့္အမာႏွင့္ ေမြးဖြားရန္ အလြန္နီးကပ္ေနၿပီျဖစ္သည္။

“ အခ်ဳပ္ထဲမွာေတာ့ သံႀကိဳးမခတ္ထားဘူး။ ကေလးေမြးဖို႔ထြက္လာခ်ိန္ကစၿပီး သံႀကိဳးေတြခတ္တယ္။ ေမြးခန္းဝင္တဲ့အခ်ိန္ပဲ မခတ္တာ” ဟု ကာယကံရွင္က ရွင္းျပသည္။

လူအမ်ား စုေဝးေနထိုင္ၾကသည့္ အခ်ဳပ္ခန္းထဲတြင္ ကိုယ္ဝန္အရင့္အမာႏွင့္ နန္းရွန္ဟြမ္တေယာက္ တမံတလင္းေပၚတြင္ ေအာက္ခံအခင္း ခပ္ပါးပါးျဖင့္သာ ေနထိုင္ခဲ့ရသည္ဟု ေျပာသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၀ ရက္ေန႕က ကေလးေမြးဖြားရန္ အခ်ဳပ္ခန္းထဲမွ ေခၚထုတ္လာၿပီး သံႀကိဳးခတ္ကာ ေက်ာက္မဲေဆး႐ုံသို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၁ ရက္ေန႕တြင္ သမီးဦးကို ေမြးဖြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

“ ကေလးေမြးခန္းထဲမွာေတာင္ သူတို႔က က်မကို သံႀကိဳးနဲ႕ ေမြးေစခ်င္တာ။ ဆရာဝန္ေတြက မရဘူးေျပာလို႔ အဲဒါနဲ႕ ေမြးၿပီးၿပီးခ်င္း က်မကို သံႀကိဳးျပန္ခတ္ၿပီး သီးသန႔္ခန္းကို ျပန္လာခဲ့ရတယ္” ဟု ဝမ္းနည္းစြာျဖင့္ ေျပာျပသည္။

ကေလးေမြးဖြားၿပီးေနာက္တြင္လည္း ကေလးေပါင္မျပည့္သျဖင့္ ကေလးႏွင့္အတူတူ မေနရေၾကာင္း သိရသည္။

“ ကေလးနဲ႕ က်မကိုခြဲထားတယ္။ နို႔တိုက္ခ်ိန္ပဲ သူတို႔ေခၚလာေပးတယ္။ ၂ နာရီျခားတခါပဲ နို႔တိုက္ရတယ္။ ကေလးငိုရင္လည္း က်မသြားၾကည့္လို႔မရဘူး”

ဆက္လက္ၿပီး နန္းရွန္ဟြမ္က “သမီးေလးသက္သာရင္ က်မအခ်ဳပ္ထဲ ျပန္သြားရေတာ့မယ္။ သမီးေလးကိုေတာ့ အျပင္မွာထားခဲ့ရမယ္” ဟု စိတ္အားငယ္စြာေျပာသည္။

“ ေယာက်္ားေဖာင္စီး မိန္းမမီးေန” ဆိုေသာ္လည္း မီးတြင္းမွာ လုံၿခဳံမႈမရဘဲ ေန႕စဥ္ႏွင့္အမွ် ငိုေႂကြးပူေဆြးေနရသည့္ သမီးျဖစ္သူနန္းရွန္ဟြမ္ကိုၾကည့္ကာ ေျပာမျပတတ္ေအာင္ စိတ္ထိခိုက္ေနသူကေတာ့ မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚနန္းမြန္းျဖစ္သည္။

“ က်မသမီး(နန္းရွန္ဟြမ္)က ေန႕တိုင္းငို၊ ထမင္းလည္းမစား၊ အဲဒီေတာ့ ေမြးကင္းစကေလးကိုပါ ထိေရာေပါ့။ ကေလးက ေမြးၿပီးကတည္းက ေအာက္စီဂ်င္ေပးထားရတယ္” ဟု ရွင္းျပသည္။

ကေလးေမြးဖြားၿပီးကာစ လူနာေဆာင္တြင္ သက္ဆိုင္ရာရဲမ်ား၊ အာဏာပိုင္မ်ားက လာေရာက္ေစာင့္ဆိုင္းေနသျဖင့္ စိတ္က်ဥ္းၾကပ္စြာ ေနထိုင္ရေၾကာင္းေဒၚနန္းမြန္းက ျပန္ေျပာျပသည္။

“ ကေလးလည္း ေနမေကာင္းဘူး၊ အေမလည္း ၃ ရက္ရွိၿပီ၊ ထမင္းမစားဘူး၊ ငိုေနတာ၊ က်မမွာ ကေလးဆီေျပးၾကည့္၊ သမီးကို ျပန္လာၾကည့္ရနဲ႕ စိတ္မခ်မ္းသာဘူး” ဟု တုန္ရီေနသည့္အသံျဖင့္ မိခင္ျဖစ္သူက ေျပာျပသည္။

သမီးျဖစ္သူမွာ မီးဖြားရန္အတြက္ အခ်ဳပ္ခန္းမွ ထြက္လာခ်ိန္ကတည္းက သံႀကိဳးခတ္ထားၿပီး မီးဖြားၿပီးခ်ိန္တြင္လည္း ခ်က္ခ်င္း သံႀကိဳးျပန္ခတ္ထားသျဖင့္ အလြန္ရင္ဆို႔မိေသာ္လည္း မည္သူ႕ကို အကူအညီေတာင္းရမည္ကို မသိပါဟု ေဒၚနန္းမြန္းကဆိုသည္။

“ သမီးရဲ႕ေျခေထာက္က သံႀကိဳးကိုျမင္တိုင္း က်မရင္ေတြဆို႔လာတယ္။ ေျပာစရာစကား မရွိဘူး။ အိမ္သာတက္ လည္း ဒီသံႀကိဳးနဲ႕၊ ကေလးနို႔တိုက္လည္း ဒီသံႀကိဳးနဲ႕၊ တေနကုန္ျမင္ေနရေတာ့ စိတ္မေကာင္းဘူး” ဟု ေဒၚနန္းမြန္း က ေျပာသည္။

အသက္ ၆၀ အ႐ြယ္ အမ်ိဳးသမီးႀကီးတဦး၊ ကိုယ္ဝန္အရင့္အမာႏွင့္ နန္းဆိုင္ဟြမ္အပါအဝင္ ေတာင္သူ ၇ ဦးကို ေက်ာက္မဲရဲစခန္းတြင္ တရားလိုေဒၚနန္းေငြၾကည္၏ အမႈဖြင့္တရားစြဲဆိုမႈျဖင့္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

“ ဒီအမႈနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး အာမခံေလွ်ာက္သြားမယ္။ က်မသမီးနဲ႕ေျမးေလးကို အျပင္မွာ အတူတူေနၿပီး အမႈရင္ဆိုင္သြားေစခ်င္တယ္။ က်မကတိေပးပါတယ္။ သမီးထြက္မေျပးဘူးဆိုတာ” ဟု ေဒၚနန္းမြန္းက ဆိုသည္။

ေမြးခန္းထဲမွ ထြက္လာသည့္ မိခင္တေယာက္၏ ေျခေထာက္ႏွင့္ ေဆး႐ုံကုတင္တိုင္ကို သံႀကိဳးျဖင့္ခ်ည္ၿပီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားျခင္းသည္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္မႈမ်ားစြာရွိေစသည္ဟု နန္းရွန္ဟြမ္၏ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ နန္းခ်ိဳ လင္းက ေျပာသည္။

“ ေမြးၿပီးထြက္လာေတာ့ သံႀကိဳးခတ္ထားတာ က်မျမင္ျမင္ခ်င္း ေတာ္ေတာ္တုန္လႈပ္သြားတယ္။ ကေလးနဲ႕လည္း ခြဲေနရေတာ့ က်မဘာေျပာရမွန္းမသိေတာ့ဘူး။ ကေလးအေမ႐ူးသြားမွာပဲ စိုးရိမ္မိတယ္”ဟု နန္းခ်ိဳလင္းက ဆိုသည္။

နန္းရွန္ဟြမ္၏ ေဘးပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ရဲမ်ား၊ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားရွိေနၾကၿပီး မီးဖြားၿပီးကာစမိခင္၏ေျခေထာက္ကို သံႀကိဳးခတ္ျခင္းသည္ စိတ္ပိုင္း႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးအတြက္ မသင့္ေတာ္သလို အျမင္အားျဖင့္လည္း အလြန္ အက်ည္းတန္သည္ဟု နန္းခ်ိဳလင္းက ထပ္ေလာင္းေျပာသည္။

“ ကေလးငိုတိုင္း သြားၾကည့္လို႔မရဘူး။ ၂ နာရီျခားမွတခါ နို႔တိုက္ရတယ္။ ကေလးအေမကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္ထိခိုက္ေနတယ္။ စၿပီးသြားေတြ႕တုန္းက က်မခံနိုင္ရည္မရွိဘူး။ သူ႕(နန္းရွန္ဟြမ္)အမ်ိဳးသားနဲ႕လည္း ခုထိသူမေတြ႕ရေသးဘူး” ဟု သူက ေျပာျပသည္။

နန္းရွန္ဟြမ္၏အမႈသည္ လူသတ္မႈ၊ မူးယစ္ေဆးဝါးေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမႈ၊ လူကုန္ကူးမႈမ်ားလည္း မဟုတ္သည့္ အတြက္ သံႀကိဳးခတ္ျခင္း၊ လက္ထိပ္ခတ္ျခင္းတို႔ မလိုအပ္ဟုထင္ေၾကာင္း၊ မီးဖြားၿပီးကာစအမ်ိဳးသမီးတဦးကို သံႀကိဳးခတ္သည့္အေပၚ ကန႔္ကြက္ေၾကာင္း အမ်ိဳးသမီးေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားက ေျပာဆိုသည္။

“ သူ႕အမႈက ေသးေသးေလးပါ။ ဒီအမႈက လူကုန္ကူးလည္းမဟုတ္ မူးယစ္ေဆးမႈလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ရဲက ေျပာတယ္၊ သူ႕အမႈကေသးေပမယ့္ သြားခုတ္တဲ့အပင္က အမႈႀကီးသြားတာလို႔ ေျပာပါတယ္။ က်မကေတာ့ ကေလး မိခင္႐ူးသြားရင္ ခင္ဗ်ားတို႔တာဝန္လို႔ေျပာလိုက္တယ္” ဟု နန္းခ်ိဳလင္းတေယာက္ ခံျပင္းစိတ္ျဖင့္ ျပန္ေျပာျပသည္။

တရား႐ုံးမွ အျပစ္ရွိေၾကာင္း အမိန႔္မခ်သေ႐ြ႕ တရားခံဟု မသတ္မွတ္သျဖင့္ ရာဇဝတ္သားတေယာက္လို ဆက္ဆံ၍ မရေၾကာင္း အမ်ိဳးသမီးေရး ေဆာင္႐ြက္သူမ်ားက ေထာက္ျပၾကသည္။

“ အမ်ိဳးသမီးက ရာဇဝတ္သားမဟုတ္ဘူး။ အျပစ္ရွိတယ္လို႔ စီရင္ခ်က္မခ်ရေသးတဲ့ မီးဖြားၿပီးကာစ အမ်ိဳးသမီး တ ေယာက္ကို လူ႕အခြင့္အေရး ရႈေထာင့္ကပါ ၾကည့္ရ၊ ေစာင့္ေရွာက္ေပးရပါမယ္” ဟု က်ား၊မေရးရာ တန္းတူညီမွ်ေရး ကြန္ယက္(Gender Equality Network) မွ ဒါရိုက္တာ ေဒၚေမစံပယ္ျဖဴက ေျပာသည္။

ေမြးဖြားၿပီးကာစမိခင္တဦးမွာ ထြက္ေျပးရန္ အခြင့္အလမ္းလည္း အလြန္နည္းပါးသည္ဟုလည္း ေျပာဆိုမႈမ်ားရွိသည္။

ထိုကဲ့သို႔ တရားခံဟု စြပ္စြဲခံရသည့္ မီးေနသည္ မိခင္တဦး၏ ေျခေထာက္ကို ကုတင္ႏွင့္ သံႀကိဳးခတ္ထားျခင္းသည္ ရဲလုပ္ထုံးလုပ္နည္းဟု ေျပာဆိုၾကေသာ္လည္း သာမာန္သမရိုးက်လဳပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားသည္ အမ်ိဳး သမီးအခြင့္အေရးႏွင့္ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရးတို႔ကို ထိခိုက္ေစေၾကာင္း ေဒၚေမစံပယ္ျဖဴက ေဝဖန္ေထာက္ျပသည္။

“ ေမြးဖြားၿပီးစ မိခင္ကို သံႀကိဳးခတ္တယ္။ မိခင္နဲ႕ရက္သားကေလးကို ခြဲထားတယ္။ ဒီေတာ့ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးေရာ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရးေရာ ဆုံးရႈံးတယ္။ ဒါက ဥပေဒနဲ႕ မညီဘူး။ ထြက္မေျပးနိုင္တဲ့သူ၊ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ အဲဒီလို လုပ္လို႔မရဘူး” ဟု ဥပေဒေရးရာ ပညာေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည့္ ကြၽန္းတေထာင္ေျမ ေဖာင္ေဒးရွင္းတည္ေထာင္သူ နန္းဝါႏုကလည္း ေထာက္ျပေျပာဆိုလိုက္သည္။

နန္းရွန္ဟြမ္အပါအဝင္ ေတာင္သူ ၇ ဦး စြဲဆိုခံရသည့္ အမႈ ၆ မႈသည္ အမႈႀကီးမ်ားမဟုတ္ေၾကာင္း၊ အမ်ားဆုံး ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္သာ ေထာင္ဒဏ္ခ်နိဳင္သည့္အမႈ ျဖစ္သည့္အတြက္ ယခုလိုလုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္ ဆိုး႐ြားသည့္ အျပဳအမူျဖစ္ၿပီး သံႀကိဳးခတ္ထားျခင္း၊ ကေလးႏွင့္ မိခင္ခြဲထားျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း နန္းဝါႏုက ေျပာသည္။