ေဒၚမာလြတ္ႏွင့္ စစ္ပဲြၾကားက အမ်ဳိးသမီးမ်ား…….

“ငါမရေတာ့ဘူး။ ငါ့ကိုထားခဲ့ေတာ့ ” ထိုစကားသည္ အသက္ (၆၀)အရြယ္ ေဒၚမာလြတ္၏ ေနာက္ဆံုး ထြက္သက္စကားျဖစ္သည္။ ေဒၚမာလြတ္သည္ လြန္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ (၂၆) ရက္ေန႔က ရွမ္းျပည္နယ္၊ မိန္ပိန္းေက်းရြာတြင္ အျခားအဘြား (၉) ေယာက္ႏွင့္အတူ ေတာင္ယာစပါးသြားစုၿပီး အိမ္အျပန္ လမ္းခရီးတြင္ မထင္မွတ္ဘဲ ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။



အိမ္သို႕ျပန္ရာလမ္းတြင္  တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တစုႏွင့္ ထိပ္တိုက္တိုးခဲ့သည့္အခါ  “ငါတို႔ကို မပစ္နဲ႔၊ မပစ္ပါနဲ႔။ ငါတုိ႔က ျပည္သူလူထုေတြပဲ။ ေတာင္ယာက ျပန္လာတာ” ဟု ရွမ္းဘာသာစကားျဖင့္ ေအာ္ဟစ္ေျပာဆုိခဲ့ၾကသည္။

သို႔ေသာ္  တဖက္မွ ေသနတ္ျဖင့္ တုံ႔ျပန္မႈေၾကာင့္  ေဒၚမာလြတ္ကို က်ည္ဆန္ထိမွန္ခဲ့ၿပီး “ငါမရေတာ့ဘူး။ ငါ့ကိုထားခဲ့ ” ဟူသည့္စကားျဖင့္ ထိုေနရာတြင္ လဲက်က်န္ေနခဲ့သည္။

ေဒၚမာလြတ္သည္ အသက္ (၆၀) အရြယ္ အမ်ဳိးသမီးႀကီးျဖစ္ၿပီး ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း၊ လား ရႈိးၿမိဳ႕ႏွင့္ (၁၂) မုိင္ေဝးကြာသည့္ မိန္႔ပိန္းေက်းရြာတြင္ ေနထုိင္သူတဦး ျဖစ္သည္။ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ေဒၚမာလြတ္ႏွင့္အတူ လုိက္ပါသြားသည့္ အသက္ (၆၂) ႏွစ္ရွိ အစ္မ ျဖစ္သူ  ေဒၚမာရြယ္က ျပန္လည္ေျပာျပခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

“သူ (ေဒၚမာလြတ္) က ငါမရေတာ့ဘူးလို႔ေျပာၿပီး လဲေနရာက ထလည္းမထေတာ့ဘူး။ က်မတုိ႔လည္း သူ႔ကို ခ်ီလို႔မရ၊ ေပြ႔သြားလို႔၊ မရဘူးေလ။ အားလံုးရြာဘက္ကို ထြက္ေျပးလာခဲ့တယ္” ဟု ေဒၚမာရြယ္က စိတ္ပ်က္၀မ္းနည္းစြာ ရင္ဖြင့္ေျပာျပခဲ့သည္။

တုိက္ပြဲေခတၱၿငိမ္ေနခ်ိန္တြင္ လွန္းထားသည့္ေတာင္ယာစပါးမ်ားကို သြားေရာက္စုၾကမည္ ဆိုၿပီး အသက္အရြယ္ႀကီးသည့္သူမ်ားက လူစုကာ သြားခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ထုိေနရာသို႔သြားသည့္အခါ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႔မႈ ရွိလာပါက အရပ္သား ျပည္သူဟု သိသာထင္ရွားေစရန္  အေရာင္ေတာက္ေနသည့္ အဝတ္အစားမ်ား ဝတ္ဆင္ၿပီး ခေမာက္ေဆာင္းကာ သြားၾကျခင္းျဖစ္သည္။

“အဲဒီေန႔ က်မတုိ႔က  ေသနတ္သံမၾကားခင္ ခဏေလးဆုိၿပီး စပါးသြားစုၾကတာ။  မပစ္ႏုိင္ ပါဘူးေလဆုိၿပီးသြားၾကတာ။ အေရာင္ေတာက္ေတာက္ေတြဝတ္တယ္။ ေခါင္းေပါင္းထားတယ္။ ခေမာက္ေတြကိုလည္း ကိုင္ထားတယ္” ဟု ေဒၚမာရြယ္က ျဖစ္ခဲ့သည့္ အျဖစ္အပ်က္ကို ျပန္လည္ ေျပာျပေနသည္။

ေဒၚမာလြတ္လဲက်ၿပီး က်န္ေနခဲ့သည့္ေနရာကို ေအာက္တိုဘာ (၂၇) ရက္ေန႔ မနက္ပိုင္းတြင္ ေက်းရြာေဒသခံမ်ား ျပန္သြားၾကည့္ခ်ိန္၌ ဆီးအိုင္၊ ေသြးအုိင္ထဲတြင္ ေသဆံုးေနသည္ကို ေတြ႔ျမင္ခဲ့သည္။

ေဒၚမာလြတ္ကို  ထိုေနရာတြင္သာ ေျမျမဳပ္သၿဂႋဳဟ္ခဲ့ၾကေၾကာင္း ေဒၚမာရြယ္က ဝမ္းနည္း စြာျဖင့္ ျပန္လည္ေျပာျပသည္။

စစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ မိခင္ (ေဒၚမာလြတ္)ႏွင့္ လသားအရြယ္ သမီးငယ္ကို ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည့္ အသက္ (၂၈) ႏွစ္အရြယ္ မထုဆုိင္းတေယာက္ကေတာ့ ယေန႔ထိ သူမမိခင္ႏွင့္ကေလးငယ္တုိ႔ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည္မ်ားကို မ်က္စိတြင္ ျမင္ေယာင္ေနဆဲဟု ဆိုပါသည္။

“အေမကလည္း ေသနတ္က်ည္ထိမွန္ၿပီး ဆံုးသြားတယ္။ က်မသမီးေလးကေတာ့ စစ္ ေရွာင္ရတဲ့အခ်ိန္ လသားအရြယ္မွာ မိုးေရထဲ စစ္ေျပးရင္းနဲ႔ ေနမေကာင္းျဖစ္ၿပီး ဆံုးသြားတယ္” ဟု မထုဆုိင္းက ေျပာျပသည္။

ေအာက္တိုဘာလဆန္းပိုင္းမွာ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႔ႏွင့္ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူ ေထာင္ေရးေကာင္စီ-ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္  (RCSS/SSA) တို႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားသျဖင့္ မန္ ပိန္း (အထက္) ေက်းရြာကို စြန္႔ခြာကာ တမိုင္နီးပါးခန္႔ေဝးကြာသည့္ မန္ပိန္း(ေအာက္) ေက်း ရြာသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ရသည္။

ထိုသို႔ စစ္ေရွာင္လာခ်ိန္တြင္  မိခင္(ေဒၚမာလြတ္)တေယာက္ သူတို႔ႏွင့္အတူ ရွိေနၿပီး လသားအရြယ္ အျမႊာကေလးမ်ားကို ခ်ီပိုးကာ မိုးေရထဲမွ ထြက္ေျပးခဲ့ရေၾကာင္း လြန္ခဲ့သည့္ (၆) လခန္႔က အျဖစ္အပ်က္ကို မထုဆိုင္းက ျပန္ေျပာျပသည္။

“က်မတုိ႔ စစ္ေဘးေရွာင္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္တုန္းက အေမ (ေဒၚမာလြတ္) ရွိေသးတယ္။ က်မရဲ့ အျမႊာကေလး (၁) ေယာက္ကိုေတာင္ အေမက ခ်ီလာေပးတယ္။ က်မတုိ႔စစ္ျဖစ္လို႔ ထြက္ ေျပးတဲ့ေန႔က မိုးေတြ အရမ္းရြာေတာ့ ကေလးေတြလည္း မိုးမိၿပီး ေရစိုတယ္။ သမီးေလးက မိုးေရေၾကာင့္ပဲ ေနမေကာင္းျဖစ္ၿပီး ဆံုးသြားတယ္” ဟု မထုဆိုင္းက မ်က္ရည္က်ကာ ျပန္လည္ေျပာျပသည္။

စစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ မိခင္ႏွင့္ လသားသမီးငယ္ဆံုးရံႈးရသည့္အေပၚ မည္သည့္လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မွ တာဝန္ယူေျဖရွင္းေပးျခင္းမရွိသည့္အျပင္ လက္ရွိမွာလည္း အခ်ိန္မေရြး တုိက္ပြဲျပန္ ျဖစ္မည္ကို စိုးရိမ္ေနရသည္ဟု မထုဆုိင္းက ဆုိသည္။

“စစ္ေၾကာင့္ က်မသမီးေရာ အေမေရာ ဆံုးသြားတယ္။ က်မတုိ႔ဆီကို ဘယ္အဖြဲ႔မွ လာၿပီး အားေပးစကားေျပာတာ မရွိဘူး။  ေလ်ာ္ေၾကးေငြလည္း မရဘူး” ဟု မထုဆိုင္းကဆုိသည္။

ထုိနည္းတူ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ႏုိဝင္ဘာ (၁၆) ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းတြင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ ကိုင္တပ္ဖြဲ႔တခု၏ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ အသက္ (၃၀) ေက်ာ္ မန္ပိန္းစစ္ေရွာင္စခန္းမွ ေဒၚခြန္ မိုင္၏ခင္ပြန္းသည္လည္း ေသဆံုးခဲ့သည္။

“က်မေယာက္်ားက ရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွႉ၊ အိမ္ကေနအျပန္လမ္းမွာ ေသနတ္ပစ္ခံရတာ။ အဲဒီလိုျဖစ္တုန္းက က်မလားရႈိးမွာ က်မ္းစာသင္တန္းသြားတက္ေနတဲ့အခ်ိန္…” ဟု ေဒၚ ခြန္မိုင္က ေျပာသည္။

မန္္ပိန္းေက်းရြာပတ္ဝန္းက်င္သည္ RCSS /SSA  တပ္မ်ားလႈပ္ရွားသည့္ေနရာျဖစ္သည္ ဟု ေဒသခံမ်ားက ေျပာဆုိသည္။

လက္ရွိမွာေတာ့ ေဒၚခြန္မိုင္တေယာက္ ကေလး ၄ ေယာက္ႏွင့္က်န္ခဲ့ၿပီး စားဝတ္ေနေရး အတြက္ ခက္ခဲစြာ ရုန္းကန္ေနရသည္။

“ကေလးအေဖေတြ ရွိတုန္းက သူပဲရွာေကြ်းခဲ့တာ။ သူက တရုတ္ျပည္မွာ အလုပ္လုပ္တယ္။ ေတာင္ယာခ်ိန္ဆို ျပန္လာၿပီး က်မနဲ႔အတူတူ ေတာင္ယာလုပ္တယ္။ သူမရွိရင္ ကေလးေတြနဲ႔ က်မ ဘယ္လုိ ေရွ႕ဆက္သြားရမွာလဲ” ဟု ေဒၚခြန္မုိင္က ရိႈက္ငိုလ်က္ ဆက္ ေျပာသည္။

လက္ရွိ မန္ပိန္း (ေအာက္) ေက်းရြာကို စစ္ေရွာင္မ်ားေျပာင္းေရႊ႕လာသည္မွာ (၅) လေက်ာ္ ၾကာျမင့္လာေသာ္လည္း ေထာက္ပံ့ေငြမ်ား လစဥ္ပံုမွန္မရသျဖင့္ စစ္ေရွာင္မ်ားသည္ ထင္း ေျခာက္ေကာက္ကာ ေရာင္းစားေနရသည္ဟုလည္း ေဒၚခြန္မုိင္က ေျပာျပသည္။

“က်မတုိ႔ ဒီကလူေတြက ထင္းေျခာက္ေကာက္ေရာင္းၾကတယ္။ အေဝးႀကီးလည္း သြား မေကာက္ရဲဘူး။ မုိင္းေတြ၊ စစ္သားေတြနဲ႔ ေတြ႔မွာေၾကာက္တယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း ထင္းေတြလည္း မရေတာ့ စားဖုိ႔က ခက္ၿပီေလ” ဟု ကေလး ၄ ေယာက္မိခင္ ေဒၚခြန္မုိင္က  ညည္းတြားေနသည္။

သူမအေနျဖင့္ ကေလးငယ္(၄)ဦး ပညာသင္ႏိုင္ေရးအတြက္ တရုတ္ျပည္သို႔ အလုပ္သြား လုပ္ရန္ စဥ္းစားေနေၾကာင္း၊ သူမတေယာက္တည္းအားျဖင့္ ေတာင္ယာလုပ္ရန္လည္း မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဒၚခြန္မုိင္က ဆက္ရွင္းျပသည္။

“တရုတ္ျပည္သြားဖို႔ အစီအစဥ္ေတာ့ရွိတယ္။ ဒီမွာ က်မရွာလည္း မရွာရဲေတာ့ဘူး။ ေတာင္ ယာလုပ္မယ္ဆိုရင္လည္း တေယာက္တည္း မလုပ္ရဲဘူး” ဟု သူမကေျပာသည္။

တႏိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ကို လက္မွတ္ေရးထုိး ၿပီးေနာက္ပိုင္း ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းမ်ား ပိုမိုလႈပ္ရွားလာကာ တုိင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း တုိက္ပြဲမ်ား မၾကာခဏျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ အရပ္သား ျပည္သူမ်ားအတြက္ စားဝတ္ေနေရး ခက္ခဲလာသည္။

“ခါတိုင္းဆို က်မ ေတာထဲမွာ ဟင္းရြက္လုိက္ရွာတယ္။ အခုေတာ့ မသြားေတာ့ဘူး။ ရွိတာ ပဲစားမယ္။ ဆားနဲ႔ပဲ စားရ စားရ” ဟု ေဒၚခြန္မုိင္က ဆုိသည္။

လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔မ်ား ရွိေနျခင္း၊ ေျမျမဳပ္မိုင္းေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရံႈးမႈမ်ား မၾကာခဏ ျဖစ္ေနျခင္းတို႕ေၾကာင့္ ရြာသားမ်ား မသြားရဲမလာရဲျဖစ္ေနၾကသည္။

တဖက္တြင္လည္း  တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔အခ်င္းခ်င္းျဖစ္သည့္ တိုက္ပြဲမ်ားသည္ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡပံုစံ အသြင္ေျပာင္းလာမည္ကို အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားက စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကသည္။

ထုိေဒသတဝိုက္တြင္ တအာင္း(ပေလာင္) ႏွင့္ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား အသတ္ခံရ၊ ဖမ္းဆီးခံရပါက RCSS/SSA လက္ခ်က္ဟု ေျပာဆုိေနၾကသလုိ  ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ား အဖမ္းခံရလွ်င္ TNLA လက္ခ်က္ဟု အျပန္အလွန္စြတ္စဲြေျပာဆိုေနၾကသည္ကို ေတြ႔ျမင္ရသည္။

“က်မတို႔က လူမ်ိဳးေရးအသြင္ ပဋိပကၡေတြ မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ လူေတြက ဒုကၡေရာက္ေနတာ၊ အဖမ္းခံရတယ္။ ေျပးရတယ္။ စစ္ေဘးခံေနရတာ က်မကိုယ္ခ်င္းစာနာတယ္။ လက္ နက္ကိုင္ အခ်င္းခ်င္းျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡကလည္း လူမႈအဖြဲ႔အစည္းကို မထိခုိက္ေစခ်င္ဘူး” ဟု လားရႈိး အေျခစိုက္ ရွမ္းလူမႈအဖြဲ႔အစည္းမွ နန္းစံပယ္က ေျပာသည္။

ျပႆနာတခုခုျဖစ္ပါက ပထမဆံုးအေနျဖင့္ ေသခ်ာသည့္ ဆန္းစစ္မႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး မွန္ကန္ ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ကိုသာ ေျပာၾကရန္ႏွင့္ ထင္ေၾကးျဖင့္ ေျပာဆုိပါက ပဋိပကၡ ပိုမိုႀကီးထြားလာႏုိင္သည္ဟုလည္း နန္းစံပယ္က သံုးသပ္ေျပာဆုိသည္။

ဆက္လက္ၿပီး “အားနည္းတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြကို အႏုိင္က်င့္တယ္ဆိုတာ မိမိကိုယ္မိမိ အ ၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္းလုိ႔ ေၾကညာလုိက္သလို ျဖစ္သြားတယ္။ တပ္ဖြဲ႔ရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာကို က် ေစတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြကို အကာအကြယ္မေပးဘူးဆုိရင္ မိမိအဖဲြ႔ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္မယ္” ဟု နန္းစံပယ္က ေျပာဆိုလုိက္သည္။

တုိက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ဘဝသည္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း၊ လံုၿခံဳမႈမရွိသလုိ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ အာမခံခ်က္လည္း မရွိေၾကာင္း တအာင္း (ပေလာင္) အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔အစည္းမွ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ေလြးခ်ယ္ရီက ေျပာသည္။

တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ေနသေရြ႕ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ဓားစာခံမ်ားအျဖစ္ ဆက္လက္အသံုးခ်ခံ ေနရမည္ဟုလည္း ေလြးခ်ယ္ရီက  မွတ္ခ်က္ျပဳလုိက္သည္။

“တိုက္ပြဲျဖစ္ေနသေရြ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ကေလးေတြဘဝ ဓားစာခံဆက္ျဖစ္မယ္။ ေနထိုင္ တဲ့ပတ္ဝန္းက်င္ကလည္း တုိးတက္လာမွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ေလြးခ်ယ္ရီက ဆက္ေျပာသည္။

ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ယခုႏွစ္မ်ားအတြင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔မ်ား အခ်င္းခ်င္း တုိက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားကာ  အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား အသက္ဆံုးရံႈးေနရၿပီး စစ္ေဘးႏွင့္ရင္ဆုိင္ေနရသျဖင့္ လက္ရွိက်င္းပေနသည့္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ (၂၁ရာစုပင္လံုညီလာခံ) ကိုလည္း ယံုၾကည္မႈ အားနည္းေနသည္။

“အရင္က ေသနတ္သံမၾကားရဘူး။ ေအးခ်မ္းတဲ့နယ္ေျမျဖစ္တယ္။ လက္မွတ္ထိုးၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွ ျဖစ္လာတယ္။ အခုလုိျဖစ္ေတာ့ က်မတုိ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံကို ဘယ္လုိ ယံုၾကည္ရမွာလဲ” ဟု မိခင္ႏွင့္  လသားအရြယ္သမီး ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည့္ မထုဆုိင္းက ဝမ္းနည္းစြာျဖင့္ ေျပာဆုိသည္။

ေသနတ္သံက်ည္ဆန္ၾကားမွ ထြက္ေျပးလႊတ္ေျမာက္လာသည့္ အသက္(၆၂)ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚမာရြယ္ကလည္း တုန္ရီေနသည့္အသံျဖင့္ ယခုလိုမွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

“က်မတသက္မွာ တခါမွ မႀကံဳဖူးဘူး။ ငယ္ငယ္တုန္းကျဖစ္တာက ေတာထဲမွာ ျဖစ္တာ ေလ။ အခုျဖစ္သလို တကယ္ရြာသားကို ဒဲ့ပစ္တာ မရွိဘူး။ အဘြားကေတာ့ တုိက္ပြဲေတြ ဆက္မျဖစ္ပါနဲ႔လို႔ပဲ ေျပာခ်င္တယ္”