အစိုးရရဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကမ္းလွမ္းမႈ ထိေရာက္ႏိုင္သလား

ရခိုင္ေဒသရဲ႕စစ္ေရးပဋိပကၡကို ေလွ်ာ့ခ်ေျဖရွင္းဖို႔ဆိုရင္ အင္အားႀကီးတဲ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ဘက္က အေလ်ာ့ေပးတဲ့နည္းကို သုံးျခင္းအားျဖင့္ ျပႆနာကို ေျပလည္ေစႏိုင္မွာ ျဖစ္သလို၊ ႏိုင္ငံတကာအလယ္မွာ က်ဆင္းေနတဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ျပန္ၿပီး အဖတ္ဆယ္ ႏိုင္လိမ့္ မယ္လို႔ တိုင္းရင္းသားအေရး ေလ့လာသုံးသပ္ေတြက ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ AA ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ အပါအဝင္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ တဖြဲ႔ခ်င္း အပစ္ရပ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုသြားဖို႔ သမၼတ႐ုံးေျပာခြင့္ရက ဖိတ္ေခၚလိုက္အၿပီး အခုလုိ သုံးသပ္လိုက္ၾကတာပါ။ အေၾကာင္းစုံကို ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပထားပါတယ္။



ရခုိင္ျပည္နယ္က စစ္ေရးပဋိပကၡကို အသုံးသတ္ဖို႔ဆိုရင္ AA ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ ပါဝင္တဲ့ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ တဖြဲ႔ခ်င္း အပစ္ရပ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆို သြားဖို႔ ဖိတ္ေခၚေၾကာင္း အစိုးရရဲ႕သေဘာထားကို ေသာၾကာေန႔ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ သမၼတ႐ုံး ေျပာခြင့္ရ ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသြားပါတယ္။

“ အခု က်ေနာ္တို႔ အစိုးရဘက္ပိုင္းက ၾကိဳးစားေနတာက AA အပါအဝင္ ေျမာက္ပိုင္းေလးဖြဲ႔နဲ႔ bilateral- ceasefire agreement။ ၿပီးရင္ က်ေနာ္တို႔ နုိင္ငံေရးအခြင့္အေရးေတြရဖို႔ နုိင္ငံေရးစားပြဲဝိုင္းကိုေရာက္ဖို႔ ဒီလမ္းေၾကာင္းကိုပဲ က်ေနာ္တို႔က တိုက္တြန္းခ်င္တယ္။ အဲ့ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အဓိက ေမတၱာရပ္ခံခ်င္တာကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ စကားဝိုင္းေပါ့ေနာ္ bilateral- ceasefire agreement ျဖစ္ေအာင္လို႔ ၿပီးရင္ NCA လမ္းေၾကာင္းအတုိင္း ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ ေရာက္ေအာင္လို႔ ၿပီးရင္ အားလံုးနဲ႔ တန္းတူရည္တူ နုိင္ငံေရးအခြင့္အေရးေတြ ေတာင္းဆို ျပည္နယ္အခြင့္အေရး တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးေတြ ေတာင္းဆိုဖို႔ ဒီနည္းလမ္းကပဲ အားလံုးအတြက္ ခံသာတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ရခိုင္လူထု မနာတဲ့နည္းလမ္း ျဖစ္မယ္လို႔ က်ေနာ္က ေျပာခ်င္တယ္။”

ဒီလိုဖိတ္ေခၚမႈဟာ NLD အစိုးရက အေကာင္ထည္ေဖၚေနတဲ့ ပင္လုံညီလာခံ ရပ္ဆိုင္းလုနီးပါး ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဒါကို ျပန္လည္အသက္သြင္း ဖို႔အတြက္ အစိုးရရဲ႕ ႀကဳိးပမ္းမႈ တခုျဖစ္ေၾကာင္း ဂ်ာမနီမွာေနထိုင္တဲ့ တိုင္းရင္းသားအေရးကၽြမ္းက်င္သူ စိုင္းဝမ္စုိင္းက ေျပာပါတယ္။

“သူတို႔က NCA ကို အေျခခံတဲ့ Union Peace Conference ၁၂ရာစုပင္လံုက အလုပ္မျဖစ္တာ ၾကာၿပီေလ။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလကတည္းက ရပ္သြားတာ။ ေျခာက္လ ခုႏွစ္လေလာက္ရွိေနၿပီ။ ခင္ဗ်ားတို႔ေတြက မမွ်တဘူး အေပၚစီးကေန ဆက္ဆံတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ ဒီNCA ကိုေတာ့ ျပန္ျပဳျပင္ရမယ္ မြမ္းမံရမယ္ဆိုၿပိီးေတာ့ အဲ့လိုေျပာတာကိုး။ ဆိုေတာ့ အဲ့ဒီ့အဓိပၸါယ္က ဒီ Peace Process ကေတာ့ ေသေနၿပီ။ ေသေနတာကို ျပန္ရွင္ေအာင္ ျပန္လုပ္တာေပါ့။ ရွင္ေအာင္ျပန္လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီ Northern Alliance ေလးဖြဲ႔ကို bilateral- ceasefire ထိုးလို႔ရွိရင္ လမ္းပြင့္သြားမယ္ေလ။”

အရင္ကလည္း ဒီလိုေဆြးေႏြးဖို႔ ဖိတ္ေခၚမႈေတြရွိခဲ့ေပမယ့္ လက္ေတြ႔မွာ ေရရွည္ခံတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ ရလဒ္ေတြ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေအာင္ျမင္ခ်င္ရင္ ရုိးသားပြင့္လင္းမႈရွိဖို႔ေတာ့ လိုတယ္လို႔ ဂ်ာမနီ- ဘာလင္တကၠသိုလ္ အာရွေလ့လာေရးဌာနက ကထိကေဟာင္း ဦးခင္ေမာင္ေစာက သုံးသပ္ပါတယ္။

“ တပ္မေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ သူတို႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္တုန္းက AA ကို အျပဳတ္တိုက္ဖို႔ ေဒၚစုက အမိန္႔ေပးထားလို႔ သူတို႔ တုိက္ရပါတယ္ဆိုၿပီး ေျပာတာကိုး။ အဲ့ေတာ့ ေဒၚစုအေနနဲ႔ လုပ္ခ်င္လို႔ရွိရင္ ဒါကိုျပန္ၿပီးေတာ့ လာခဲ့ၾကပါ ေဆြးေႏြးၾကပါ။ ေဆြးေႏြးတဲ့အခ်ိန္မွာလည္း ဘာမွမျဖစ္ေစရဘူး။ ေဆြးေႏြးၿပီးလို႔ ေဆြးေႏြးပြဲ ေအာင္ျမင္သည္ျဖစ္ေစ မေအာင္ျမင္သည္ျဖစ္ေစ ေဆြးေႏြးပြဲၿပီးတဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး ေနာက္ထပ္ ဘယ္ႏွစ္ရက္ အတိုက္အခုိက္ရပ္ထားမယ္။ ၆၃ခုႏွစ္က ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီလုပ္တဲ့ဟာမ်ိဳး ေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ ေနာက္ တပ္မေတာ္ကလည္း သူတို႔ေျပာတာက ျမန္မာျပည္မွာ အၾကီးဆံုးက သမၼတပါပဲ။ နိုင္ငံေတာ္သမၼတေပးတဲ့အမိန္႔ဆို က်ေနာ္တို႔ နာခံရမွာေပါ့။ အဲ့ေတာ့ ေဒၚစုအေနနဲ႔ ေျပာရင္ မေျပာ မေျပာရင္ သမၼတဦးဝင္းျမင့္အေနနဲ႔ ဒါမ်ိဳး ေျပာလိုက္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ႏုိင္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္ေလ။”

တပ္မေတာ္ရဲ႕ ကန္႔သတ္ခ်က္တခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ လက္ေတြ႔မွာ AA လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔နဲ႔ အပစ္ရပ္ၿငိမ္ခ်မ္းေရးလုပ္ဖုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ေျခနည္းတယ္လို႔ စိုင္းဝမ္စိုင္းက ျမင္ပါတယ္။

“ စစ္တပ္ဘက္က ေျပာတယ္တဲ့ AA ကိုက်ေနာ္တို႔က လိုင္ဇာမွာေနတဲ့ တပ္အေနအထားမ်ိဳး နဲ႔ လက္ခံလို႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲကို ဝင္ေနတဲ့ AA တပ္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ လက္မခံႏိုင္ဘူး။ အသိအမွတ္မျပဳနိုင္ဘူးေပါ့။ ဆိုေတာ့ အဲ့ဒီ့ AA ကလည္း ျပန္မွာမဟုတ္ဘူးေလ။ AA တပ္ေတြက ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ သူတို႔မရွိမေန ရွိရမယ္လို႔ ေျပာေနတာကိုး။ အဲ့ဒီ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ သူက ဒီ Northern Alliance ေပါ့ဗ်ာ။ ေျမာက္ပိုင္းစစ္ေရးမဟာမိတ္နဲ႔သူက လက္မွတ္ထိုးဖို႔က သူတို႔က ျဖစ္နုိင္ေခ်က နည္းတာကိုး။”

လတ္တေလာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရင္ဆိုင္ေနရတာက ႏိုင္ငံတကာဖိအားေတြျဖစ္ၿပီး အခုခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ဘက္က သေဘာထားႀကီးမႈကို ျပသႏိုင္ရင္ တပ္မေတာ္ဂုဏ္သိကၡာကို အဖတ္ဆယ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ကထိကေဟာင္း ဦးခင္ေမာင္ေစာက ေျပာပါတယ္။

“Amnesty International တို႔ ICC တို႔မွာ ဗမာ့တပ္မေတာ္က ေတာ္ေတာ္ကို နာမည္ပ်က္ေနတယ္။ အဲလိုျဖစ္ေနတုန္းအခ်ိန္မွာ ဗမာ့တပ္က သေဘာထားႀကီးေၾကာင္းကို ျပၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ေနရာမွာ ပိုၿပီး သေဘာထားႀကီးေၾကာင္းကို ျပႏိုင္ခဲ့လို႔ရွိရင္ တပ္မေတာ္ရဲ႕နာမည္ ျပန္ေကာင္းလာႏုိင္တယ္။ ဒီလုိအခြင့္ေရးႀကဳံတုန္းအခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ဖက္က သေဘာထားႀကီးေၾကာင္း ျပလုိက္ၿပီးေတာ့ နာမည္ေကာင္းဝင္ယူသြားႏုိင္ရင္ အဲဒါ အေကာင္းဆုံးအခြင့္ေရးပဲ။”

ကိုလံဘီယာႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ အစိုးရကိုႏွစ္ရွည္ၾကာ တိုက္ခိုက္လာခဲ့တဲ့ FARC သူပုန္ေတြကို အစိုးရတပ္ေတြဘက္က အေလွ်ာ့ေပးေစ့စပ္ ခဲ့တာေၾကာင့္ အပစ္ရပ္ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ သာဓကရွိတယ္လို႔ စုိင္းဝမ္စိုင္းက ေထာက္ျပပါတယ္။

“ အစိုးရက သူပုန္ကို သူတို႔က သေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ႔ လုိက္ေလ်ာၿပီး peace agreement ေတြေပါ့ဗ်ာ၊ စာခ်ဳပ္ေတြဘာေတြ လုပ္ၿပီးေတာ့ .. ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ သူတုိ႔က လက္နက္ေတြဘာေတြခ်ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲဝင္တယ္ ဘာတယ္ ျဖစ္သြားတာပဲေလ။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္ထင္တာကေတာ့ ဒီအင္အားႀကီးတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႔ဟာ သေဘာထားႀကီးဖို႔ လုိတာေပါ့။ သူက တြက္ကပ္ၿပီး အေသးအမႊားေလးေတြကို ခင္ဗ်ား ဟိုဟာေတာ့မရဘူး ဒီဟာေတာ့မရဘူး လုပ္ေနလို႔ကေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ”

Burma News International (BNI) အဖြဲ႔ရဲ႕စစ္တမ္းေတြအရ ၂၀၁၉ ဇန္နဝါရီလကေန မတ္လအထိ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ရက္ေပါင္း ၄၉ ရက္ရွိၿပီး ႏွစ္ဖက္တပ္ေတြရဲ႕ ေသဆုံးမႈက ရာဂဏန္းရွိကာ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေပါင္း ေသာင္းဂဏန္းရွိတယ္လို႔ ေဖၚျပထား ပါတယ္။