ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရသည္ ပုဂၢလိကက႑ဍဖြံ့ျဖိုးရန္အေရးျကီးမႈကို အသိအမွတ္ျပုကာ လုပ္ေဆာင္ေနေသာ္လည္း ျမန္မာ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားစြာမွာ စီးပြားေရးဝန္းက်င္ ျကမ္းတမ္းခက္ခဲျခင္းကို ရင္ဆိုင္ျကံုေတြ့ေနရဆဲဟု ျမန္မာ့စီးပြားေရးဝန္းက်င္ညွြန္းကိန္း ၂၀၁၉ တြင္ ေဖာ္ျပ

ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္အစိုးရသည္ ပုဂၢလိက က႑ဍဖြံ့ျဖိုးရန္ အေရးျကီးမႈကို အသိအမွတ္ျပုကာ လုပ္ေဆာင္ေနေသာ္လည္း ျမန္မာ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားစြာမွာ စီးပြားေရးဝန္းက်င္ ျကမ္းတမ္းခက္ခဲျခင္းကို ရင္ဆိုင္ျကံုေတြ့ေနရဆဲျဖစ္ေျကာင္း အာရွေဖာင္ေဒးရွင္းက ဇြန္ ၁၁ ရက္က ရန္ကုန္ျမို့ရွိ ခ်က္ထရီယမ္ဟိုတယ္၌ က်င္းပသည့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဝန္းက်င္ညွြန္းကိန္း ၂၀၁၉ အခမ္းအနားမွ သိရသည္။ျ မန္မာနိုင္ငံ၏ ေဒသနၱရစီးပြားေရးဝန္းက်င္ကို ပိုမိုနားလည္ရန္ သရုပ္ခြဲေလ့လာနိုင္မည့္ နည္းလမ္းတစ္ခုအျဖစ္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဝန္းက်င္ညွြန္းကိန္း (Myanmar Business Environment Index  -MBEI)  ၂၀၁၉ ကို အာရွေဖာင္ေဒးရွင္းမွ ဇြန္ ၁၁ ရက္က ထုတ္ေဝလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

UK Aid သည္ Dana Facility မွတဆင့္ ျပည္ေထာင္စုနွင့္ ျပည္နယ္/ တိုင္းေဒသျကီးအစိုးရမ်ား ဗဟိုခ်ုပ္ကိုင္မႈေလွ်ာ့ခ်ျပီး စီးပြားေရးအုပ္ခ်ုပ္မႈဆိုင္ရာ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို အေထာက္အထားအေျချပု၍ က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္လုပ္ေဆာင္ရန္ ပံ့ပိုးလ်က္ရွိျပီး MEBI သည္ ပထမအဆင့္ ေျခလွမ္းပင္ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။

MEBI သည္ နိုင္ငံအနွံ့ဝန္ေဆာင္မႈ နွင့္ ထုတ္လုပ္ေရးက႑ဍမွ လုပ္ငန္းေပါင္း ၄၈၇၄ ကို စစ္တမ္းရယူထားျပီး ျမန္မာနိုင္ငံတစ္ဝန္းရွိ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းမ်ား၏ သေဘာထားအျမင္မ်ားကို ထင္ဟပ္ေစမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းသုတသနေလ့လာမႈတြင္ ေကာင္းမြန္ေသာ စီးပြားေရးအုပ္ခ်ုပ္မႈ ၁၀ ခ်က္ကို တိုင္းတာထားျပီး အစိုးရအေနျဖင့္  ျမန္မာ့စီးပြားေရးပတ္ဝန္းက်င္ကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစရန္ အသံုးျပုနိုင္မည့္ ဆန္းစစ္ေလ့လာခ်က္နွင့္ အျကံဉာဏ္မ်ားေပးထားသည္။ ယင္းစစ္တမ္းသည္အမ်ားစုမွာ ျပည္တြင္းပုဂၢလိကပိုင္ျဖစ္ေသာ အေသးစားနွင့္ အလတ္စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား (SMEs ၏ အေတြ့အျကံုေပၚတြင္ အဓိကထား ေလ့လာထားျခင္းျဖစ္ျပီး ျမန္မာ့စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ့အစည္းဝန္းက်င္တြင္ရွိေနေသာ အတားအဆီးမ်ားနွင့္ ゞင္းတို့ကို ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမည့္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ထုတ္ေဖာ္နိုင္ေသာ နည္းလမ္းတစ္ခုေပးစြမ္းနိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။

“MEBI ဟာ ျမန္မာနိုင္ငံအနွံ့က ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းမ်ားစြာရဲ့အသံကို ကိုယ္စားျပုပါတယ္” ဟု အာရွေဖာင္ေဒးရွင္း၏ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ဒုတိယဌာေနကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္သူ Diana Fernandez ကေျပာသည္။ “ဒီနည္းလမ္းအသစ္က ျမန္မာအစိုးရရဲ့ ေဒသနၱရအဆင့္စီးပြားေရးပတ္ဝန္းက်င္ကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ျခင္းတြင္ အရင္းအျမစ္တစ္ခုအျဖစ္ အသံုးျပုနိုင္ေအာင္ ပံုေဖာ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ゞင္းက ဆိုသည္။

“ဆင္းရဲမႈတိုက္ဖ်က္ရန္နွင့္ ျကြယ္ဝတဲ့ လူမႈအဖြဲ့အစည္းတည္ေဆာက္ရန္ အစြမ္းထက္ဆံုးနည္းလမ္းကေတာ့ လူတိုင္းအက်ံုးဝင္မႈရွိတဲ့ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈေဖာ္ေဆာင္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ျဗိတိန္နိုင္ငံတကာဖြံ့ျဖိုးေရးဌာနမွ Inclusive Growth အဖြဲ့ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ TwoCoward က ေျပာသည္။

အဆိုပါျမန္မာ့စီးပြားေရးဝန္းက်င္ညွြန္းကိန္း ၂၀၁၉တြင္ အဓိကေတြ့ရွိခ်က္မ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏  ၈၅ ရာခိုင္နႈန္းတြင္ အနည္းဆံုးတရားဝင္မွတ္ပံုတင္ သက္ေသခံစာရြက္စာတမ္းတစ္ခုရွိျကေျကာင္း၊ အမ်ားစုမွာ ျမို့နယ္စည္ပင္သာယာေရးအဖြဲ့ သို့မဟုတ္ ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေရးေကာ္မတီထံမွ ရရွိထားေသာ လုပ္ငန္းလိုင္စင္ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

နိုင္ငံတကာနွင့္နွိုင္းယွဉ္ပါက လုပ္ငန္းတရားဝင္ လည္ပတ္ရန္ခြင့္ျပုခ်က္ရျပီးေနာက္ လုပ္ေဆာင္ရသည့္ စည္းကမ္းပိုင္းနွင့္စီမံမႈဆိုင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားမွာ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးနည္းပါးသည္ကိုေတြ့ရသည္၊ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ SMEs အမ်ားစုမွာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးျခင္း၏ သက္ေရာက္မႈခံစားရနိုင္သည့္ က႑ဍမ်ားတြင္ရွိေနေသာေျကာင့္ သန့္ရွင္းေသာ ပတ္ဝန္းက်င္အေပၚ အထူးလိုလားမႈကို ေတြ့ရေျကာင္း၊ အရည္အခ်င္းမီ လုပ္သားမ်ား အထူးသျဖင့္ ပညာရွင္နွင့္ မန္ေနဂ်ာမ်ားေခၚယူခန့္အပ္ရန္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အဓိက အခက္အခဲတစ္ရပ္ျဖစ္ေျကာင္း၊ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ား အထူးသျဖင့္ လမ္းနွင့္ လွ်ပ္စစ္မီးဆိုင္ရာအေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ား၏ အရည္အေသြးနိမ့္က်မႈမွာလည္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အခက္အခဲတစ္ရပ္ပင္ျဖစ္ေျကာင္းလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။

“တိုင္းေဒသျကီးနဲ့ ျပည္နယ္တို့ရဲ့ စီးပြားေရးဆိုင္ရာဝန္းက်င္ရွိ မတူညီတဲ့အားသာခ်က္နဲ့ အားနည္းခ်က္အသီးသီးကို MEBI မွ ေဖာ္ျပေနပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ့ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေဖာ္ေဆာင္ဖို့ MEBI ဟာ သတင္းအခ်က္အလက္ရင္းျမစ္တစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္” ဟု MEBI စီမံကိန္းမန္ေနရာ Jon Keesecker က ေျပာသည္။