Wednesday, July 3, 2019

ျမန္မာတပ္မေတာ္နဲ႔ AA က်ဴးလြန္မႈ စစ္ရာဇဝတ္မႈျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း Yanghee Lee သုံးသပ္

ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္း တပ္မေတာ္နဲ႔ AA ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြက ႏုိင္ငံတကာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ ဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္ၿပီး စစ္ရာဇဝတ္မႈ ေျမာက္ေကာင္း ေျမာက္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ျမန္မာဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီက ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီကို အဂၤါေန႔မွာ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ ျမန္မာ့ လူ႔အခြင့္အေရး တိုးတက္ေရး အတြက္ ျပင္ဆင္ရမယ့္ အခ်က္ေတြကိုလည္း အႀကံျပဳတင္ျပသြားပါတယ္။ ျမန္မာ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို ျမန္မာ သံအမတ္ႀကီးကလည္း တုံ႔ျပန္သြားပါတယ္။ မသိဂႌထုိက္ စုစည္းတင္ျပေပးမွာပါ။



ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္း ဒီလပိုင္းေတြ အတြင္း ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္ AA နဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြက ႏုိင္ငံတကာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ ဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာ ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီက ဂ်ီနီဗာမွာ က်င္းပေနတဲ့ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီကို အဂၤါေန႔က တင္ျပသြားတာပါ။

“ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္းတို႔မွာ AA - ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္နဲ႔ ပဋိပကၡေတြက လနဲ႔ခ်ီ ရွိလာၿပီ ျဖစ္ၿပီး အရပ္သားေတြ အေပၚ အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေစပါတယ္။ တပ္မေတာ္နဲ႔ ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္ AA တို႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ အမ်ားအျပားက ႏုိင္ငံတကာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ ဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနၿပီး စစ္ရာဇဝတ္မႈထိ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏုိင္သလို လူ႔အခြင့္အေရးလည္း ခ်ိဳးေဖာက္ေနပါတယ္။”

ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္ AA ဘက္ကလည္း အရပ္သားေတြကို ျပန္ေပးဆြဲတဲ့ အစီရင္ခံခ်က္ေတြ ရွိေနၿပီး ဒီထဲမွာ ပလက္ဝက ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္သား ၁၂ ဦး၊ ေနာက္ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ နယ္စပ္က ရြာသား ၅၂ ဦးတို႔လည္း ပါတယ္လုိ႔ မစၥ ယန္ဟီးလီက ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာ တင္ျပခဲ့တာပါ။

ၿပီးခဲ့တဲ့ဧၿပီလတုန္းကေတာ့ ျမန္မာ စစ္တပ္က ရဟတ္ယာဥ္ေပၚကေန ေသနတ္နဲ႔ ပစ္တာေၾကာင့္ ၀ါးခုတ္ေနၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသားနဲ႔ ေယာက္က်ာ္းေလး တခ်ိဳ႕ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္လို႔လည္း တင္ျပသြားပါတယ္။ ဒီႏွစ္ အတြင္း ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခုိင္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္းက တိုက္ပြဲေတြအတြင္း စစ္ေရွာင္ ထြက္ေျပးရသူ ၃၅,၀၀၀ ေလာက္ ရွိၿပီလို႔လည္း ေထာက္ျပသြားပါတယ္။ ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္ AA နဲ႔ ျမန္မာ စစ္တပ္ၾကား တိုက္ပြဲေတြ မၿငိမ္းေသးသလို အရပ္သား ေသဆံုးဒဏ္ရာရမႈေတြ၊ ဖမ္းဆီး စစ္ေဆးခံရမႈေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဂ်ီနီဗာ အေျခစိုက္ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာ အၿမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ ျပည္သူေတြရဲ႕ ပါဝင္မႈ၊ ေနာက္ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ အင္တာနက္ လြတ္လပ္စြာ အသံုးျပဳခြင့္ ရေနတယ္လို႔ တင္ျပသြားပါတယ္။

“ျမန္မာ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလမွာ ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ က်င့္သံုးမႈ က်ယ္ျပန္႔လာတဲ့အေပၚမွာ ေက်နပ္ေနၾကပါတယ္။ တိုးတက္မႈေတြ အေပၚမွာလည္း ျပင္ပကေန ေလ႔လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြနဲ႔ ရႈျမင္ပံုျခင္း ကြဲျပားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေဒသစံု၊ အလႊာစံုက လူေတြရဲ႕ အသံေတြကိုလည္း အစိုးရက သိရွိေနပါတယ္။ အစိုးရဘက္က လူထုနဲ႔ ပံုမွန္ ထိေတြ႔မႈလည္း ရွိပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္နဲ႔ မီဒီယာ ကိစၥကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျပာင္းအလဲေတြထဲက တခုျဖစ္ပါတယ္။ မိုလ္ဘိုင္းလက္ကိုင္ဖုန္း အသံုးျပဳမႈကလည္း ေဒသတြင္းမွာ အျမင့္ဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ အင္တာနက္နဲ႔ လူမႈကြန္ယက္ မီဒီယာေတြ အသံုးျပဳခြင့္ အေပၚ ပိတ္ပင္ကန္႔သတ္ခ်က္ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့လည္း က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ လြတ္လပ္မႈ၊ အခြင့္အေရးနဲ႔ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈကိုေတာ့ ခ်ိန္ညွိထားႏုိင္ေအာင္ လုပ္ရပါတယ္။”

တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ရခုိင္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္းက ေဒသတခ်ိဳ႕မွာ ျမန္မာ အစိုးရက အင္တာနက္ေတြ ျဖတ္ေတာက္ထားတဲ့အေပၚ ေဝဖန္ခံေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤါေန႔ က်င္းပတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ ျမန္မာ့ အေရးတင္ျပခဲ့တာမွာေတာ့ စစ္တပ္ဘက္က စစ္တုိင္းေဒသေတြမွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားတဲ့အေၾကာင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥ၊ ရခုိင္အေရး ေျဖရွင္းေနတဲ့ အေျခအေနေတြကိုလည္း ျမန္မာဘက္က တင္ျပသြားပါတယ္။

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥ ယန္ဟီးလီကေတာ့ ျမန္မာ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန တိုးတက္ေစဖို႔၊ လာမယ့္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ လြတ္လပ္ၿပီး မွ်တမႈ ရွိေရး အတြက္ ျပင္ဆင္ရမယ့္ ဥပေဒေတြကိုလည္း အခုလို ေထာက္ျပသြားပါတယ္။

“ပထမဆံုး အေနနဲ႔ ပုဒ္မ ၁၉နဲ႔ ၂၀ - ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင္႔၊ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္တာ ဒါမွမဟုတ္လည္း ဖ်က္သိမ္းရပါမယ္။ NLD အစိုးရ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒေရးရာနဲ႔ အထူးကိစၥရပ္မ်ား ေလ႔လာဆန္းစစ္သံုးသပ္ေရး ေကာ္မရွင္ကို ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဦးေရႊမန္းထံကို က်မ တင္ျပခဲ့တဲ့ ဥပေဒ ၂၀၀ ထဲမွာ ဒီဥပေဒက တခု အပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ကိုလိုနီေခတ္က ဥပေဒ တခိ်ဳ႕က ျပန္လည္ သံုးသပ္ရမွာပါ။ ပုဒ္မ ၅၀၅ (က) ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရပါမယ္။ ပုဒ္မ ၆၆ (ဃ) ဆက္သြယ္ေရး ပုဒ္မ ဆိုရင္လည္း ျပန္လည္ သံုးသပ္ရမွာပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ဒီပုဒ္မေတြက သေဘာထား ကြဲလြဲမႈေတြကို ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ လူေတြ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုမႈကို ကန္႔သတ္ထားပါတယ္။ သူ႔တို႔ရဲ႕ လိုလားခ်က္ေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈ၊ သူတို႔ ဆႏၵေတြကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုမႈေတြကို ဒီဥပေဒေတြကို သံုးၿပီး လူေတြကို ဖမ္ဆီး တရားစြဲဆို ထိန္းသိမ္းေနပါတယ္။”

႐ိုဟင္ဂ်ာ ပဋိပကၡအေရး ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏုိင္ငံမ်ား အသင္း အာဆီယံဘက္က အခုထက္ပိုၿပီး အားထည့္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ကိုလည္း မစၥယန္ဟီးလီက တိုက္တြန္းပါတယ္။

“ျမန္မာ့ အေရးမွာ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏုိင္ငံမ်ား အသင္း ASEAN ဘက္က ပိုၿပီး ေဆာင္ရြက္လာတဲ့အေပၚမွာ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ေျပာခဲ့သလိုပါပဲ က်မ အေနနဲ႔ အာဆီယံရဲ႕ ျပည္တြင္းေရး ဝင္မစြက္ရဆိုတဲ့မူကို အထူးပဲ ေလးစားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းက အေျခအေနေတြက ရခုိင္ျပည္နယ္ရဲ႕ အျပင္ထိကို ေရာက္ၿပီး ေဒသတြင္းဆိုင္ရာ အေျခအေန တခု ျဖစ္ေနပါၿပီ၊ ေနာက္ ကမၻာ့အေရးထိ ျဖစ္လာႏုိင္ေျခလည္း ရွိေနတာေၾကာင့္ ျပည္တြင္းေရး ဝင္မစြက္ရဆိုတဲ့ မူကို အာဆီယံ အေနနဲ႔ ျပင္ဆင္ဖို႔ စဥ္းစားရဖြယ္ ရွိတယ္လို႔ က်မ ထင္ပါတယ္။ ဥေပကၡာမျပဳေရး မူကို စဥ္းစားေကာင္း စဥ္းစားဖို႔လိုမယ္လို႔လည္း က်မ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။”

ျမန္မာ အစိုးရဘက္ကေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို လက္သင့္မခံသလို ျမန္မာဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥယန္ဟီးလီကိုလည္း ျပည္၀င္ခြင့္ ပိတ္ထားတာပါ။ ဒါ႔အျပင္ အထူးကိုယ္စားလွယ္ တဦးနဲ႔ အစားထိုးေပးဖို႔လည္း ျမန္မာဘက္က ေတာင္းဆိုသြားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္းဟီလီကေတာ့ ဒီကေန႔ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာလည္း ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာ အစီရင္ခံ တင္ျပဖို႔ ရွိေနပါတယ္။

No comments:

Post a Comment