မတရားအသင္း ဆက္သြယ္မႈဆုိင္ရာ ဝိေရာဓိ

ၿဗိတိသွ်ကိုလုိနီ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္က ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ ဥပေဒအခ်ိဳ႕ကို လက္ရွိ ဒီမိုကေရစီ အကူးအ ေျပာင္းကာလထိ အရာေရာက္ေန ဆဲ၊ အသံုးခ်ေနဆဲျဖစ္သည္။ ထို ဥပေဒမ်ားတြင္ ၁၉၀၈ က ၿဗိတိသွ်အစိုးရ ေရးဆြဲခဲ့သည့္ မတရားအသင္း ဆက္သြယ္မႈ အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၇ သည္ နာမည္အႀကီးဆံုးဟု ဆုိႏုိင္သည္။ ယခင္ အာဏာရွင္အဆက္ ဆက္က အတိုက္အခံႏွင့္ ျပည္သူ မ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္လိုပါက ေခတ္ ႏွင့္ မေလ်ာ္ညီေသာ၊ မတရား ေသာ ဥပေဒပုဒ္မမ်ားႏွင့္ တရားစြဲ ဆိုကာ ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ရွည္မ်ား ခ်မွတ္ေလ့ရွိခဲ့သည္။ ထို႔အတူ ဒီမိုကေရစီအစိုးရဟု ေခၚဆိုေန ေသာ ဒီခ်ဳပ္အစိုးရလက္ထက္ တြင္ ယခင့္ယခင္ အာဏာရွင္မ်ား က်င့္သံုးေလ့ရွိသည့္ ဥပေဒမ်ားကို ဆက္လက္ကိုင္စြဲေနျခင္းသည္ သင့္ေလ်ာ္မႈ ရွိ၊ မရွိ ဝိဝါဒကြဲလြဲ ေနဆဲျဖစ္သည္။


‘‘ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံက ၁၉၄၈ ကတည္းက လြတ္လပ္ေရးရတယ္ဆုိေပမယ့္ ဒီဥပေဒကို ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ဆက္သုံးေနတာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဒါက ျမန္မာႏုိင္ငံသူ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြကို ကုိယ့္အစုိးရနဲ႔ ကုိယ့္တပ္မေတာ္ က ပိုၿပီးေတာ့ ဖိႏွိပ္ဖုိ႔ပဲ ႀကိဳးစားေနသလားလုိ႔ ဒီလုိေမးခြန္းထုတ္ ရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္’’ဟု ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ ေရးအသင္း (AAPP) တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးဘုိၾကည္က မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

မည္သူမဆို မတရားအသင္း ၏ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္လွ်င္၊ သို႔တည္း မဟုတ္ ယင္းအသင္း၏ အစည္း အေဝးတြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ လွ်င္၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ယင္းအ သင္းအတြက္ ဝင္ေၾကး ထည့္ဝင္၊ ရယူ၊ ေတာင္းခံလွ်င္ သို႔တည္း တစ္နည္းနည္းျဖင့္ ယင္းအသင္း ၏ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ကူညီလွ်င္ ပုဒ္မ ၁၇ (၁) အရ ၂ ႏွစ္ထက္မနည္း သံုးႏွစ္ထက္ မပိုေသာ ေထာင္ဒဏ္ႏွင့္ ေငြဒဏ္ကိုပါ စီရင္ျခင္းခံရမည္ျဖစ္သည္။

ပုဒ္မ ၁၇(၂) တြင္မူ မည္သူမဆုိ မတရားအသင္းကုိ စီမံအုပ္ ခ်ဳပ္လွ်င္၊ သုိ႔တည္းမဟုတ္ စီမံ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းတြင္ ကူညီလွ်င္၊ သုိ႔တည္းမဟုတ္ အဆုိပါ အသင္း တစ္ခုခု၊ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ထုိအသင္းသားမ်ား၏ အစည္းအေ၀း ကုိ ေဆာ္ၾသကမကထျပဳလွ်င္၊ သုိ႔ တည္းမဟုတ္ ေဆာ္ၾသကမကထ ျပဳရာတြင္ ကူညီလွ်င္ သုံးႏွစ္ထက္ မနည္း ငါးႏွစ္ထက္ မပုိေသာ ေထာင္ဒဏ္ႏွင့္ ေငြဒဏ္ကုိပါ  စီရင္ျခင္းခံရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။

မတရားအသင္းဆက္သြယ္ မႈ အက္ဥပေဒႏွင့္ မၾကာခဏ ပတ္သက္ေနရသူမ်ားတြင္ တုိင္းရင္း သားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္း မ်ားမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ားျဖစ္ပြားေနသည့္ တုိင္း ရင္းသားေဒသမ်ားမွ ေဒသခံျပည္ သူမ်ားႏွင့္ သတင္းေထာက္အ မ်ားစုပါဝင္သည္။ အျခားတစ္ဖက္တြင္ ယင္းပုဒ္မျဖင့္ အမႈဖြင့္တည္ ေဆာက္မႈ အမ်ားဆံုးသည္ အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္ျဖစ္သည္။

ပုဒ္မ (၁၇) ႏွင့္ ျဖစ္စဥ္အခ်ိဳ႕

အက်ဥ္းေထာင္အတြင္းသုိ႔ ေရာက္လာသည့္ တုိင္းရင္းသား အမ်ားစုသည္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ပတ္ သက္၍ အက်ဥ္းက်ျခင္းသည္ မည္သည့္အမႈျဖင့္ က်သည္ကုိပင္ မသိေၾကာင္း ၈၈ မ်ိဳးဆက္  ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဦးမင္း ကုိႏုိင္က  ေမလ ၉ ရက္တြင္ တာခ်ီ လိတ္ၿမိဳ႕၌ ျပဳလုပ္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးဆုိင္ရာ ေဟာေျပာေဆြးေႏြးပြဲ တြင္ ေျပာၾကားသည္။

မတရားအသင္း ဆက္သြယ္မွာ စြပ္စြဲခ်က္ျဖင့္ တုိင္းရင္းသား ေဒသမ်ားမွ ေဒသခံမ်ားစြာတုိ႔ႏွင့္အက်ဥ္းေထာင္အတြင္း ႀကံဳခဲ့ရဖူးေၾကာင္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ေဟာင္းမ်ားက ဖြင့္ဟသည္။

‘‘ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့ ေရာက္လာတယ္ဆုိတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြဟာ ဘာအမႈလဲလုိ႔ ေမးလုိက္ရင္ သူ႔အမႈ သူမသိတာ မ်ားတယ္။ သူတုိ႔ေျပာတာ တစ္ခုပဲ ဘာလဲဆုိေတာ့ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ေတြကုိ ထမင္းခ်က္ေကြၽးမႈ၊လမ္းျပမႈ၊ လက္ခံစကားေျပာမႈေၾကာင့္၊ ဆက္သြယ္မိတာေၾကာင့္ေပါ့’’ဟု ဦးမင္းကုိႏုိင္က ေျပာ သည္။

၂၀၁၇ က NCA ေရးထုိးထားသည့္ ABSDF ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ ဦးမင္းေဌးကို KIA ႏွင့္ ဆက္သြယ္သည္ဆိုကာ ျမစ္ႀကီးနား- လြယ္ဂ်ယ္လမ္း၌ ဖမ္းဆီးၿပီး တပ္ မေတာ္အရာရွိတစ္ဦးက တရား လိုျပဳ တရားစြဲဆိုခဲ့သည္။ ယင္း အမႈကို မုိးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္ တရား႐ုံးက ရွစ္လေက်ာ္ စစ္ေဆးၿပီး ေနာက္ အမႈမေျမာက္ဟု ဆုံးျဖတ္ကာ ဦးမင္းေဌးကုိ တရားေသျပန္ လႊတ္ခဲ့သည္။

ထုိ႔အျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ မုိးညႇင္းၿမိဳ႕တြင္ ကြယ္လြန္ေသာ တပ္ဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦး၏ နာေရးသို႔လာေရာက္ သည့္ ABSDF ေျမာက္ ပိုင္း ဒုဥကၠ႒ဦးေအာင္ေဆြဦးႏွင့္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦး၊ အရပ္သားတစ္ ဦးကို ၂၀၁၈ ႏိုဝင္ဘာ ၃၀ ရက္က ဖမ္းဆီးခံရ၍ ပုဒ္မ ၁၇ (၁) ျဖင့္ အမႈဖြင့္ခံရဖူးသည္။

၂၀၁၈ က တအာင္းလက္ နက္ကိုင္အဖြဲ႕နယ္ေျမသို႔ သြား ေရာက္သတင္းယူမႈေၾကာင့္  ဧရာ ဝတီႏွင့္ DVB သတင္းဌာနတို႔ မွ  သတင္းေထာက္သံုးဦးသည္ မတရားအသင္းဆက္ႏႊယ္မႈ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၇ (၁) ျဖင့္ အမႈဖြင့္ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။

ထို႔အျပင္ ကခ်င္၊ ရွမ္း ေျမာက္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ အရပ္ သားအခ်ိဳ႕ကိုလည္း မတရားအ သင္း အက္ဥပေဒပုဒ္မျဖင့္ အ ေရးယူမႈရွိခဲ့သည္ဟု ေဒသတြင္း လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ဆုိသည္။

‘‘တုိက္ပြဲျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ ေနထုိင္ေနတဲ့လူေတြက ေတာ့ ဒီဥပေဒပုဒ္မနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို နစ္နစ္နာနာ ခံစားေနရတာကို ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႕ရ တယ္။ ဒီဟာေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူး။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ သူတုိ႔က သူတုိ႔ေနရာမွာ သူတို႔ေနတာ။ တုိက္ပြဲက သူတုိ႔ေနရာကို ေရာက္လာတာ။ ဆုိေတာ့၊ တခ်ိဳ႕ဒုကၡသည္ေတြဆုိရင္ ဘာရင္ဖြင့္ဖူးလဲဆုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ဘာမွလုိအပ္မႈမရွိပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ လုိအပ္ေနတာက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔နားမွာ စစ္ပြဲေတြလာမျဖစ္ပါနဲ႔၊ ဒီတစ္ခုရတယ္ဆုိ ရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဘဝက ျပည့္စုံပါ တယ္ဆုိတဲ့အထိ ဒုကၡသည္ေတြ ရင္ဖြင့္ဖူးတာရွိပါတယ္’’ဟု ဦးဘုိ ၾကည္က ေျပာသည္။

ျပည္သူမ်ား၏ အနီးဝန္းက်င္ ေနရာမ်ားတြင္ စစ္သြားမျဖစ္ပါ က ထုိသူမ်ားသည္ မတရားအ သင္းဆက္သြယ္မႈအျဖစ္ ၿငိစြန္းခံႏုိင္ဖြယ္မရွိဟုလည္း သုံးသပ္ သည္။


AAအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္က ပန္ဆန္းၿမိဳ႕တြင္ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရွင္းလင္းေနစဥ္ (ဓာတ္ပံု − ေဂ်ေမာင္ေမာင္(အမရပူရ))

ပုဒ္မ ၁၇ ႏွင့္ မီဒီယာအက်ပ္အတည္း

ယခုကာလမ်ားအတြင္း ပုဒ္မ ၁၇ အေၾကာင္းျပဳ၍ တရား ရင္ဆုိင္ေနရသူမ်ားတြင္ သတင္း ေထာက္မ်ားလည္း ထိပ္ဆံုးက ပါဝင္လာသည္။ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား သည္ တစ္ႏုိင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တုိက္ ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA)တြင္ ပါဝင္မွသာ မတရား အသင္းမွ ကင္းလြတ္ခြင့္ရွိမည္ ျဖစ္သည္။ NCA မထိုးမခ်င္း မတရားအသင္းဟူေသာ ေဘာင္ ေအာက္တြင္ရွိေန၍ ယင္းအသင္း အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္သတင္း ေဖာ္ျပေနရသည့္ သတင္းေထာက္ မ်ားသည္ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္က ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ မတရားအသင္း ဆက္သြယ္မႈဥပေဒပုဒ္မမ်ားျဖင့္ တရားစြဲခံရႏုိင္ေျခရွိေနသည္။

လတ္တေလာ မတရားအ သင္း ဆက္သြယ္မႈဆုိင္ရာ အက္ဥပေဒျဖင့္ တရားစြဲျခင္းကို ရခိုင္အေျခစိုက္ DMG သတင္းဌာနကရင္ဆိုင္ေနရသည္။ ၂၀၁၈ တြင္ ျဖစ္ပြားသည့္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္စဥ္ တစ္ႏွစ္ျပည့္၌ ေရး သားခဲ့သည့္ ‘ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ  ေႂကြတဲ့လ’  သတင္းေဆာင္းပါးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဆုိပါ သတင္းဌာနအယ္ဒီတာခ်ဳပ္ႏွင့္ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာ ကိုေအာင္မင္းဦးႏွင့္ အျခားတာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနလက္ ေအာက္ရွိ သတင္းတပ္ဖြဲ႕ SB က တရားလိုျပဳလုပ္၍ မတရားအသင္းအက္ဥပေဒပုဒ္မ (၁၇/၂)ျဖင့္ ေမလဆန္းက အမႈဖြင့္ခဲ့ သည္။

မတရားအသင္းအက္ဥပေဒ   ႏွင့္ တရားစြဲထားၿပီး ယခုကဲ့သို႔၎   တုိ႔ေရးသားထားသည့္ သတင္း မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စစ္ေဆးေမးျမန္းျခင္းကို DMG သတင္း ေထာက္ခ်ဳပ္ ေန၀င္းစံက ေမးခြန္းထုတ္သည္။ DMG သည္ သတင္းေရးသားရာတြင္ တပ္မေတာ္၊ AA ႏွင့္ ျပည္သူ႔အသံမ်ား ပါရွိေရး အတတ္ႏိုင္ဆံုးႀကိဳးစားၿပီး သတင္းက်င့္ဝတ္မ်ားႏွင့္အညီ သတင္း မ်ား ေရးသားတင္ဆက္ေနသည့္ လြတ္လပ္သည့္ သတင္းဌာနတစ္ ခုျဖစ္သည္ဟု DMG က စာနယ္ဇင္းေကာင္စီသို႔ ေပးပို႔သည့္စာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

‘‘မိမိတို႔ သတင္းဌာနအား  တစ္စံုတစ္ရာ အမႈဖြင့္တရားစြဲဆို ေလာက္သည့္ အေၾကာင္းအရာ  မ်ားရွိသည့္တိုင္ေအာင္ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရက တရားဝင္အသိအမွတ္ ျပဳထားေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသတင္း မီဒီယာေကာင္စီ (MPC)မွတစ္ ဆင့္ အေျခအေနအရပ္ရပ္အား ပဏာမအဆင့္ ေလ့လာစိစစ္သံုး သပ္ၿပီး  အကယ္၍ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ညႇိႏႈိင္း၍ရသည္မ်ားကို ေျပလည္ သည္အထိ ညႇိႏိႈင္းေျဖရွင္းၿပီး သတင္းက်င့္ဝတ္ႏွင့္   ဥပေဒ ေၾကာင္းအရ   အေရးယူသင့္သည္မ်ားကိုလည္း တရားဥပေဒနည္း လမ္းက်စြာျဖင့္ လုပ္ေဆာင္သင့္ သည္ဟု မိမိတို႔အေနျဖင့္ အႀကံျပဳေထာက္ျပလိုသည္’’ဟု DMG သတင္းဌာနကေကာင္စီသို႔ အကူ အညီေတာင္းခံသည့္စာတြင္ ေရး သားထားသည္။

ပုဒ္မ  ၁၇ က သတင္းေထာက္ ေတြကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ေနလား

ပုဒ္မ ၁၇ ျဖင့္ ေဒသခံ သတင္း မီဒီယာကို တရားစြဲမႈသည္ အထူးသျဖင့္ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ ခြင့္ကို ၿခိမ္းေျခာက္သည့္ သတိေပးမႈပံုစံျဖစ္လာမည္ကို စိုးရိမ္ေနၾက သည္။ လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ သာဓကမ်ားေၾကာင့္  ျမန္မာ့ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ သည္ အလြန္စိုးရိမ္ရသည့္ အေနအထားတြင္ရွိေၾကာင္း သတင္းမီဒီ ယာ၌ လုပ္ကုိင္ေနသူအခ်ိဳ႕က ဆုိ သည္။

သတင္းေထာက္တုိင္း ဦးထိပ္ထားရမည့္ မွ်တမႈႏွင့္ ဘက္မလိုက္မႈအရ တစ္ဖက္အဖဲြ႕အ စည္းကို အင္တာဗ်ဴးျပဳလုပ္ရၿပီး ထိုသို႔ ျပဳလုပ္သည္ႏွင့္ မတရား အသင္းဆက္သြယ္မႈ ပုဒ္မျဖင့္ ၿငိေနေစရန္ အစိုးရက တမင္ေၾက ညာထားသည့္ သေဘာျဖစ္ၿပီး က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္စြာ ေရးသား ခဲ့လွ်င္ပင္ ထိုပုဒ္မျဖင့္ အေရးယူ ခံရႏိုင္ေၾကာင္း၊ သြယ္၀ိုက္သတိေပးသည့္ သေဘာမ်ားျဖစ္လာ ေၾကာင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိင္ရာ သတင္းစာဆရာအခ်ိဳ႕က မွတ္ ခ်က္ျပဳသည္။

ယေန႔ေခတ္တြင္မူ အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္က လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကား ေျပာေနၾကရာ မ်ိဳးဆက္သစ္ သတင္းေထာက္မ်ားက  PeaceTalk အရ သတင္းေရးပိုင္ခြင့္ရွိ သည္ဟု ယူဆေနေၾကာင္းလည္း သုံးသပ္မႈမ်ားရွိသည္။

ႏုိင္ငံတကာတြင္ စစ္ပြဲႏွင့္ပတ္သက္၍ သတင္းလုိက္ေန သည့္ သတင္းေထာက္မ်ားရွိကာ အဆုိပါ သတင္းေထာက္မ်ားကုိ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕စလုံးက ကာကြယ္ေပးရမည္ဟု သတ္မွတ္ ထားခ်က္မ်ားရွိေၾကာင္း သတင္း ေထာက္မ်ားက မွတ္ခ်က္ျပဳ သည္။

လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရးသားေနသူ သတင္းေထာက္တစ္ဦးက တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေဒသ တစ္ခု၌ ျပဳလုပ္သည့္ အစည္းအ ေဝးတစ္ခုသို႔ သတင္းသြားယူရာ တြင္ ပုဒ္မ ၁၇(၁)ျဖင့္ အေရးယူမည္ဟု သတင္းမ်ားထြက္ေပၚ သျဖင့္ လံုၿခံဳေရးစိုးရိမ္ခဲ့ဖူးေၾကာင္း ေျပာျပသည္။

 ‘‘ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ သတင္းမီဒီယာေတြကို ၁၇(၁)နဲ႔တရားစြဲခံေနရတာကို ကြၽန္ေတာ္ တုိ႔ ေတြ႕ပါတယ္။ ဒါက မျဖစ္သင့္ဘူး။ မလုပ္သင့္ဘူးလုိ႔ပဲ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ေျပာခ်င္ပါတယ္။ သတင္းေထာက္ေတြဆုိတာ အမ်ားျပည္ သူသိေအာင္ သတင္းေတြကို ေဖာ္ျပရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ စစ္ပြဲေတြကုိလည္း သတင္းေထာက္ ေတြက လုိက္ခြင့္ရွိတယ္’’ဟု ဦးဘုိၾကည္က ေျပာသည္။

တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ျပန္ ၾကားေရးအဖြဲ႕ အတြင္းေရးမွဴး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက သတင္းမီဒီယာဥပေဒတြင္ ပါဝင္ သည့္ ျပစ္ဒဏ္သည္ နည္းပါး သျဖင့္ အျခားျပစ္မႈပုဒ္မမ်ားအရ တရားစြဲရျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း လတ္တေလာ မီဒီယာအခ်ိဳ႕ကို အမႈဖြင့္ထားမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဧၿပီ ၃၀ ရက္ မ႑ိဳင္ေလးရပ္ ေတြ႕ဆံုပြဲေခတၱနားခ်ိန္တြင္ မီဒီယာမ်ားအား ေျပာၾကားသည္။

(ယင္းကာလက DMG သတင္းဌာနကို ပုဒ္မ ၁၇ (၁)ျဖင့္ အမႈမဖြင့္ရေသးေသာ္လည္း ဧရာ ဝတီသတင္းဌာနကို ဆက္သြယ္ ေရးဥပေဒပုဒ္မ ၆၆(ဃ)ျဖင့္ တရားစြဲထားသည္။)

ထို႔အျပင္ ဧရာဝတီသတင္းဌာနကို ပုဒ္မ ၆၆ (ဃ)ျဖင့္ အမႈဖြင့္ျခင္းမွာ တစ္ဖက္သတ္အျမင္ျဖင့္ ေရးသားထားျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဇာ္မင္းထြန္းက ေျပာသည္။

 ‘‘သတင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ ထုတ္ျပန္ေျပာဆိုခ်က္က သာမန္ ျပည္သူေျပာဆုိခ်က္ထက္ ပိုမို ထိေရာက္ပါတယ္။ ဒါရဲ႕ အက်ိဳး ဆက္ေတြက မ်ားပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္’’ဟု ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက ေျပာသည္။

သတင္းက်င့္၀တ္ညီပါကပုဒ္မ ၁၇ကုိ ေက်ာ္လႊားႏုိင္မလား

‘‘တရားစြဲတဲ့ ကိစၥေတြမွာ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ အျမင္သေဘာ ထားေတြရွိမွာေပါ့။ ေနာက္တစ္ခုက သတင္းမီဒီယာဘက္မွာလည္း လုိအပ္ခ်က္ေတြ အားနည္းခ်က္ ေတြ လြဲေခ်ာ္တိမ္းေစာင္းတာေတြ ရွိေကာင္းရွိႏုိင္တယ္။  တစ္ဖက္မွာ လည္း ကုိယ္လုိရာဆြဲေတြးၿပီး အဓိပၸာယ္ေကာက္တာေတြလည္း ရွိႏုိင္တယ္။ ဆုိလုိခ်င္တာက ႏွစ္ဖက္စလုံး လုံးလုံးမမွန္သလုိ လုံး လုံးမမွားဘူးေပါ့’’ဟု The VoiceWeekly အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္ မင္းေဆြက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

သုိ႔ေသာ္ တစ္ဖက္က ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ လမ္းေၾကာင္းအ တုိင္း၊ က်င့္၀တ္ႏွင့္အညီ သတင္း ေရးသား ထုတ္ႏုတ္ျခင္း၊ သူ၏ သတင္းအတတ္ပညာအတုိင္း လုိက္နာ၍ သတင္းအလုပ္လုပ္ သည္ဆုိပါကမူ တရားစြဲဆုိျခင္း နည္းလမ္းသည္ ေကာင္းမြန္သည့္ ေျဖရွင္းနည္း မဟုတ္ေၾကာင္း ဦးေက်ာ္မင္းေဆြက ေျပာသည္။

‘‘ခပ္စိပ္စိပ္လုပ္လာတာ ေတြ႕ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ တပ္ေပါ့။ တပ္က အကဲဆတ္လြန္း အားႀကီးေနတယ္။ အကဲဆတ္ လြန္းအားႀကီးၿပီး တုံ႔ျပန္ေနတယ္။ ဒါက သတင္းမီဒီယာအတြက္ေရာ ႏုိင္ငံအတြက္ေရာ၊ တပ္မေတာ္အတြက္ေရာ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာ လုိ႔ေတာ့ မထင္ဘူး’’ဟုလည္း ဦးေက်ာ္မင္းေဆြက ေျပာသည္။

စာေပစိစစ္ေရး မရွိေတာ့သည့္ ေနာက္ပုိင္းကာလအတြင္ သတင္းမီဒီယာမ်ားသည္ မိမိေရးသား သမွ် အားလုံးကို မိမိဘာသာ တာ၀န္ယူရသည့္အေျခအေနျဖစ္ သည္။ သတင္းမီဒီယာမ်ားဘက္ ကလည္း တရားအစြဲမခံရေအာင္ ႀကိဳတင္  ျပင္ဆင္ကာကြယ္ထား ရမည့္ အေနအထားမ်ားလည္းရွိ ေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ေျပာ သည္။

‘‘အဓိကကေတာ့ က်င့္၀တ္နဲ႔ ညီဖုိ႔လုိမွာေပါ့။ ကုိယ္ေရးတဲ့သတင္း၊ ကုိယ္႐ုိက္ကူးတဲ့အရာ အားလုံးက က်င့္၀တ္နဲ႔အညီျဖစ္ဖုိ႔ လုိတယ္။ ဘက္မွ်ဖုိ႔ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ဘက္မွ်တဲ့သတင္းျဖစ္ ဖုိ႔လုိတယ္။ ခုိင္မာတဲ့၊ တိက်တဲ့ သတင္းျဖစ္ဖုိ႔လုိတယ္။ က်င့္၀တ္ကေတာ့ နံပါတ္ (၁)ေပါ့။ ေနာက္ တစ္ခါ သတင္းအတတ္ပညာနဲ႔     ခ်ဥ္းကပ္ထားတဲ့ အေၾကာင္းအ ရာျဖစ္ဖုိ႔လုိတယ္ ။ ေနာက္တစ္ခု က ကုိယ့္ရဲ႕ ျပဳမူေျပာဆုိ ဆက္ သြယ္တဲ့ ဆက္သြယ္ေျပာဆုိ ဆက္ဆံတဲ့အခါမွာ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ဖုိ႔လုိတာေပါ့။ ေျပာတဲ့ စကားလုံး ကအစ ေရးတဲ့အေရးအသားရဲ႕ စကားလုံးအသုံးအႏႈန္းကအစ အစြန္းလြတ္တဲ့ အေျပာအဆုိ အသုံး အႏႈန္းျဖစ္ဖုိ႔လုိတာေပါ့’’ ဟု ဦးေက်ာ္မင္းေဆြက ေျပာသည္။

အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ အပါ အ၀င္ မည္သည့္အဖဲြ႕အစည္း၊  မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေစ သတင္းမီဒီယာတြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည့္ အ ေၾကာင္းအရာအျဖစ္အပ်က္မ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေက်နပ္မႈမရွိပါက ပထမအဆင့္အေနျဖင့္ သက္ ဆုိင္ရာ သတင္းဌာနသို႔ တရား၀င္ ေျဖရွင္းခ်က္   ေတာင္းသင့္ ေၾကာင္း၊ ဒုတိအဆင့္အေနျဖင့္ အမွားျပင္ဆင္ခ်က္ ထည့္ရန္ ေတာင္းဆုိႏုိင္ေၾကာင္း၊ အမွားျပင္ဆင္ခ်က္ျဖင့္ မေက်နပ္ပါက ေတာင္းပန္စာ ထည့္ခုိင္းႏုိင္ ေၾကာင္း ၎က ဆုိသည္။ သတင္းသမားမ်ားအား   သတင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒႏွင့္ မဟုတ္ဘဲ အျခားဥပေဒမ်ားျဖင့္ အမႈဖြင့္ တရားစြဲျခင္းကိုမူ  သေဘာမတူေၾကာင္းႏွင့္ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ဦးေက်ာ္မင္းေဆြ က ေျပာၾကားသည္။

‘‘သတင္းေလာကမွာပဲျဖစ္ ျဖစ္၊ ဘယ္ေလာကမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အုတ္ေရာေရာ၊ ေက်ာက္ေရာေရာရွိတယ္။ နာမည္ဖ်က္ခ်င္လုိ႔ တမင္ ၀င္လာတဲ့ လူေတြလည္းရွိတယ္။ သတင္းေလာကကုိ ပုံရိပ္ဆုိးျဖစ္ေအာင္ အုိးမဲသုတ္ေနတဲ့ လူေတြ လည္းရွိတယ္။ တမင္ရည္ရြယ္ ခ်က္နဲ႔ သတင္းသမားေတြနဲ႔ အစိုးရၾကား၊ သတင္းသမားေတြနဲ႔  တပ္နဲ႔ၾကား၊ သတင္းသမားေတြနဲ႔  ျပည္သူလူထုၾကားမွာ ယုံၾကည္မႈ ပ်က္ယြင္းသြားေအာင္ တမင္ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေနတဲ့လူေတြ လည္း ရွိတယ္။ ဒါေတြရွိတဲ့အ တြက္ သတင္းသမားေတြ တခ်ိဳ႕အျပဳအမူအေျပာအဆုိ မမွန္ကန္တဲ့ က်င့္၀တ္နဲ႔မညီတဲ့ သတင္းသမား၊ သတင္းအလုပ္လုပ္ေန တယ္လုိ႔ အေယာင္ေဆာင္ထားတဲ့  အေယာင္ေဆာင္သတင္းသမား  ေတြကိုၾကည့္ၿပီး သတင္းေလာက တစ္ခုလုံးကိုေတာ့ ၀ါးလုံးရွည္နဲ႔သိမ္းယမ္းၿပီး အထင္အျမင္မလြဲ ေစခ်င္ဘူး’’ဟု ဦးေက်ာ္မင္းေဆြ က ဆက္လက္ေျပာသည္။

မတရားအသင္း ဆက္သြယ္မႈ အက္ဥပေဒ ရွိသင့္၊ မရွိသင့္

အဆုိပါ ပုဒ္မသည္ လုံး၀ ပယ္ဖ်က္သင့္သည့္ ပုဒ္မအျဖစ္ရွိေနကာ လႊတ္ေတာ္တြင္ အက်ယ္တ၀င့္ ေဆြးေႏြးသင့္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းအခ်ိဳ႕ က မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ ဦးတည္ေနသည့္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေရွး႐ႈေဆာင္ရြက္ေနသည့္  ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္  ပုဒ္မ ၁၇(၁)ကဲ့သုိ႔ ပုဒ္မ မ်ိဳး ဖ်က္သိမ္းသင့္ေၾကာင္း ဦးဘုိ ၾကည္က ဆုိသည္။ 

‘‘အဂၤလိပ္အစုိးရက ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ သူတုိ႔ကို မေတာ္ လွန္ႏုိင္ေအာင္လုိ႔ ရည္ရြယ္ၿပီး ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ဥပေဒျဖစ္တယ္။ ဒီဥပေဒ ကို တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ျပည္ တြင္းစစ္ကို ရပ္ဖုိ႔လုိတယ္။ ဒီ ဥပေဒေတြကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းဖုိ႔ ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ တုိင္းျပည္တုိးတက္ေရးအတြက္၊ တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ မွာပါ’’ဟု ၎က ဆုိသည္။

သတင္း လြတ္လပ္မႈကိုေလး  စားမႈ၊ သတင္းေထာက္မ်ား၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ေလးစားမႈသည္  ဒီမုိကေရစီ၏ အႏွစ္သာရကို ပိုမိုေပၚလြင္ေစမည္ဟု သတင္းေထာက္အခ်ိဳ႕က ဆုိသည္။သတင္းသမား၊ သတင္းေထာက္ မ်ားဟူသည္ ကုိယ္က်ိဳးသက္သက္၊ စား၀တ္ေနေရးေျပလည္ ေစရန္ လုပ္ေနသည့္ သူမ်ား မဟုတ္ဘဲ သတင္းသိခြင့္ရွိသည့္ ႏုိင္ငံသားမ်ားအတြက္ သတင္း၀န္ေဆာင္မႈ ေပးေနသူမ်ားျဖစ္သည္ ကုိ သက္ဆုိင္ရာအဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးက နားလည္ေစခ်င္ ေၾကာင္း ဦးေက်ာ္မင္းေဆြက ဖြင့္ ဟသည္။  ‘‘အစိုးရဘက္က တာမလုံ ဘူးဆုိရင္ တပ္ဘက္က ေဒါသ စိတ္နဲ႔တုံ႔ျပန္ရင္ အကဲဆတ္ဆတ္ တုံ႔ျပန္ရင္၊ အေပၚစီးက ဆက္ဆံေနရင္ ဒါေတြက သူ႔သမုိင္းသူေရးတာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ေတာ့ ကုိယ့္တာကုိယ္လုံဖုိ႔ နံပါတ္(၁)ျဖစ္ေနတယ္’’ဟု ဦးေက်ာ္မင္း ေဆြက ဆုိသည္။