စစ္မက္ျဖစ္ရာေနရာေတြအထိ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ စံုစမ္းမည္

တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ေရးပဋိပကၡေတြအတြင္း လူ႔အခြင့္အရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို စံုစမ္းဖို႔ ျဖစ္ပြားရာေနရာေတြအထိ လံုၿခံဳေရး ခြင့္ျပဳခ်က္ယူၿပီး သြားေရာက္စစ္ေဆးတာေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာနို္င္ငံလူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ေျပာပါတယ္။ စစ္ေရးပဋိပကၡျဖစ္ရာေဒသေတြမွာ အျပစ္မဲ့ျပည္သူေတြ ထိခိုက္ေသဆံုးမႈ မျဖစ္ေအာင္ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြဘက္ကေရာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြဘက္ကေရာ ႏွစ္ဘက္စလံုးက အေလးဂ႐ုျပဳဖို႔ကိုလည္း လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းက မဆုမြန္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတဲ့အခါ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ဝင္လည္းျဖစ္ ေျပာခြင့္ရဦးယုလြင္ေအာင္က စစ္ေျပးဒုကၡသည္စခန္းေတြအထိ သြားေရာက္ စံုစမ္းေလ့လာခဲ့တာေတြကို အခုလိုရွင္းျပပါတယ္။

ဦးယုလြင္ေအာင္။ ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သေဘာထားကို ေျပာလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ႏွစ္ဘက္ေသာအဖြဲ႕အစည္းေတြက သိရွိသြားမယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီသေဘာပါပဲ။ အမွန္ကေတာ့ ဘယ္မွာပဲ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေပါ့ေနာ္ အျပန္အလွန္ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေလ ၾကားထဲကေန ဒုကၡေရာက္ၾကတာကေတာ့ အေနခက္ အစားခက္နဲ႔ စစ္ပြဲေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ လူသစ္စုေဆာင္းခံရလို႔ျဖစ္ေစ ၊ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ၾကတယ္၊ IDP camp ေတြကို ေရာက္တယ္ ။ ဒါေတြက ျပည္သူျပည္သားေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးကို ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္တာေပါ့့ေနာ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က ဒါေလးေတြ မျဖစ္ေအာင္ဆိုၿပီးေတာ့ ပူတာကို ဘက္က IDP စခန္းေတြ သြားစစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ျမစ္ႀကီးနားဘက္ကIDP စခန္းေတြသြားစစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဟုိတေလာကေတာ့ ေက်ာက္မဲ၊ လားရိႈးဘက္မွာ IDP စခန္းေတာ့မဟုတ္ဘူး သို႔ေသာ္ ေက်းရြာတခုက လူသစ္စုမွ စိုးလို႔ ၿမိဳ႕ေပၚတက္ၿပီးေတာ့တရြာလံုး လာအလုပ္လုပ္ၾကတာရွိပါတယ္။ ဒါေလးေတြလည္း သြားေရာက္ၿပီးေတာ့ အားေပးစကားေျပာတာတို႔၊ အၾကံေပးတာတို႔ ေထာက္ပံ႔တာတို႔ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။

မဆုမြန္။ ။ အခုလက္တေလာျဖစ္ေနတဲ့ ရခိုင္ကိစၥေပါ့ေနာ္၊ ရခိုင္မွာလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တိမ္းေရွာင္ေနရတာေတြရွိတယ္၊ ျပည္နယ္အစိုးရကလည္း ေဆာင္ရြက္ေပးေနတာရွိသလို လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကလညး္ သြားၿပီး ကူေပးေနတာရွိတယ္။ စစ္ေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြ ကိုေပါ့ေနာ္ဆရာ အဲဒီမွာ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနလို႔ ေျပးေနရတဲ့ အေနအထားေပၚမွာေရာ ႏွစ္ဘက္လက္နက္ကိုင္ေတြကိုေရာ လံုၿခံဳေရးအဖြဲ႔၀င္ေတြကိုေရာ ဘယ္လိုမ်ားေတာင္းဆိုခ်င္တာ ရွိပါသလဲဆရာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အေနနဲ႔။

ဦးယုလြင္ေအာင္။ ။ အဓိကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေၾကညာခ်က္၊ တံု႔ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ပါတယ္ေလ။ ဒီလက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေနာ္ ျပည္သူလူထုကိုေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးထိခိုက္မႈမရွိေအာင္ေတာ့ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ေဆာင္ရြက္ေပးၾကဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမတၱာရပ္ခံထားပါတယ္။

မဆုမြန္။ ။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနတဲ့ေနရာေတြ တခ်ိဳ႕ စစ္ေရးတင္းမာေနတဲ့ေနရာေတြမွာ ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ ေဒသခံေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုမ်ားစံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ရွိပါသလဲ၊ တကယ္လို႔ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့တယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမ်ားေဆာင္ရြက္ေပး ေနတာေတြေရာ ရွိပါသလဲရွင့္။

ဦးယုလြင္ေအာင္။ ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ သြားေရာက္စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ကေတာ့ တိုက္ပြဲျဖစ္ေနတဲ့ေနရာမွာေတာ့ အေတာ္ခက္တဲ့ကိစၥေလ။ စစ္ေဆးလို႔ရၿပီဆိုတဲ့အေျခအေနဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ေရာက္သြားပါတယ္။ ဥပမာ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာကိစၥဆိုရင္လည္း တိုက္ပြြဲျဖစ္ေနတုန္းကေတာ့ မသြားဘူးေပါ့ေလ၊ ေနာက္နည္းနည္းေလး အေျခအေန ေအးခ်မ္းသြားၿပီဆိုတဲ့အခါက်မွ က်ေနာ္တို႔ လံုၿခံဳေရးအေစာင့္အေရွာက္ အကူအညီေတာင္းၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔သြားပါတယ္။ သြားၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာရွိေနတဲ့ ေဒသခံေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြနဲ႔ အဲဒီမွာ ဘဂၤါလီေက်းရြာသားေတြရဲ႕ ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြ ဒါေတြအကုန္ေလ့လာၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတထံ အစီရင္ခံစာပို႔ပါတယ္။

မဆုမြန္။ ။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ တကယ္လို႔မ်ား ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတယ္ဆိုရင္ ေဒသခံျပည္သူေတြ ၿပီးေတာ့ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ သိရွိတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ ဆရာတို႔ ျမန္မာနို္င္ငံလူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကို တိုက္ရိုက္အေၾကာင္းၾကား တိုင္ၾကားႏိုင္ဖို႔ ဘယ္လိုမ်ားအခြင့္အလမ္းရွိပါသလဲ။

ဦးယုလြင္ေအာင္။ ။ အဲဒါက က်ေနာ္တို႔က ၂၀၁၇ တုန္းကလည္းတခါ ၊ ၂၀၁၈ မွာလည္း ႏွစ္ခါ သံုးခါေလာက္ television ေတြေပါ့ေနာ္၊ ရုပ္ျမင္သံၾကားကေနၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဆီတိုင္ၾကားႏိုင္ပါသည္ဆိုတာ တခု ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ပန္းဖလက္ေတြ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာဆိုရင္ ေက်းရြာေတြအေရာက္ေပးဖို႔ဆိုၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရကို က်ေနာ္တို႔ ျဖန္႔ေ၀ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာလည္း အလားတူျဖန္႔ေ၀ခဲ့ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားဘာသာနဲ႔ ေရးၿပီးေတာ့လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ျဖန္႔ေ၀ဖို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
မဆုမြန္။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ဆရာ ဦးယုလြင္ေအာင္ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္ ေျဖေပးတာ။