အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္႐ုန္းကန္ေနရခ်ိန္ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားက တုိင္းျပည္အတြက္အေကာင္းဆုံးေပးဆပ္ရန္ ခ်င္းမုိင္ညီလာခံသဘာပတိ တုိက္တြန္း လက္ရွိႏွင့္ အနာဂတ္ႏုိင္ငံေရးအဆုံးအျဖတ္ေပးသည့္ေနရာတြင္ မက်န္ခဲ့ေစေရး အေျမာ္အျမင္ရွိရန္လုိဟုဆုိ

ရခုိင္ျပည္နယ္အေရး အခင္းမ်ား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း စဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး  အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္တို႔ တစ္စုံတစ္ရာ ႐ုန္းကန္ေနရခ်ိန္တြင္ တုိင္းရင္း သားလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕မ်ား သည္ တုိင္းျပည္အတြက္ အ ေကာင္းဆုံးေပးဆပ္ႏုိင္သူမ်ားအ ျဖစ္ သမုိင္းမွတ္တမ္းတင္ႏုိင္ေရးႀကိဳးစားရန္ အေကာင္းဆုံးအခ်ိန္  ျဖစ္ေၾကာင္း ပအုိ၀္းအမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(PNLO) ဦးေဆာင္နာယက ဗုိလ္မွဴး ႀကီး ခြန္ဥကၠာက ေျပာၾကားသည္။

တစ္ႏုိင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တုိက္ ခုိက္မႈရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) လက္မွတ္ထုိး တုိင္းရင္း သားလက္နက္ကုိင္ ၁၀ ဖဲြဲ႕၏ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ား ညီလာ ခံစတုတၳေန႔ကို ယမန္ေန႔(ေမလ ၁၇ရက္)က ထုိင္းႏုိင္ငံ ခ်င္းမုိင္၌  က်င္းပရာ  ညီလာခံသဘာပတိအ ျဖစ္တာ၀န္ယူသည့္ ဗုိလ္မွဴးႀကီး ခြန္ဥကၠာက  ၎၏  မိန္႔ခြန္းတြင္ အထက္ပါအတုိင္း ေျပာၾကား သည္။

‘‘လက္ရွိအစိုးရရဲ႕ တစ္ႏွစ္ခြဲ မွ်သာ က်န္ေနတဲ့သက္တမ္းမွာ လုပ္ေဆာင္စရာေတြမ်ားလွမယ္ လုိ႔ထင္တယ္။ ရခုိင္အေရးအခင္း အပါအ၀င္ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡ မ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေရး၊ ရပ္တန္႔ေရး၊  NCA ကတစ္ဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ EAO(တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖဲြ႕) အား လုံး ပါ၀င္လာႏုိင္ေရးနဲ႔ လာမယ့့္္ ၂၀၂၀  ေရြးေကာက္ပြဲႀကိဳတင္ျပင္ ဆင္ေရးမ်ားကိုလည္း တစ္ၿပိဳင္ နက္တည္း ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေန တာေတြ႕ရပါတယ္’’ ဟု ဗုိလ္မွဴး ႀကီးခြန္ဥကၠာက ေျပာသည္။

တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္လည္း  တစ္ဖက္သတ္အပစ္အခတ္ရပ္ စဲေရးကို ႏွစ္ႀကိမ္ဆက္တုိက္ ေၾကညာခဲ့ၿပီး တစ္စုံတစ္ရာညိႇ ႏႈိင္းပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္လုိသည့္ အေနအထားကို ျပသခဲ့ေၾကာင္း၊  ထုိ႔ေၾကာင့္ ICC တင္ပို႔ေရး၊ UN  လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္၏စုံ စမ္းေရးမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာဖိအား မ်ားကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအ ထိ ေလွ်ာ့ခ်လာသည္ကို  ေတြ႕ရ ေၾကာင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း စဥ္ ပ်က္စီးေစသည့္ တရားခံျဖစ္ မည့္ အေျခအေနမွလည္း ႐ုန္း ထြက္ႏုိင္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ေျပာၾကားသည္။

‘‘ဒီလုိအစိုးရေရာ တပ္မ ေတာ္ပါ တစ္စုံတစ္ရာ ႐ုန္းကန္ ေနရခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ EAO  မ်ားဟာ တုိင္းျပည္အတြက္ အ ေကာင္းဆုံးေပးဆပ္ႏုိင္သူမ်ားအ ျဖစ္ သမုိင္းမွတ္တမ္းတင္ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားဖုိ႔ အေကာင္းဆုံးအခ်ိန္ပါ ပဲ။ အဖြဲ႕ အစည္းအသီးသီးမွာအ စဥ္အလာရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကို ထုိက္တန္တဲ့ေနရာေပးၿပီး  တက္ႂကြဖ်တ္လတ္တဲ့ လူငယ္ ဒုတိယတန္း၊ တတိယတန္းေခါင္း ေဆာင္ေတြက အားသြန္ခြန္စုိက္  အလုပ္လုပ္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္’’ ဟု ဗုိလ္မွဴးႀကီးခြန္ဥကၠာက ေျပာ သည္။

မတူညီမႈမ်ားရွိေသာ္လည္း  ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ ေၾကာင္း၊ ကြဲျပားျခားနားမႈရွိပါက လည္း ပုံႀကီးမခ်ဲ႕ဘဲ အနီးကပ္ ဆုံးျဖစ္ေစရန္ စိတ္ရွည္စြာႀကိဳးစား  ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏  လက္ရွိႏွင့္ အနာဂတ္ႏုိင္ငံေရး တြင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕မ်ားသည္ အဆုံးအျဖတ္ေပး သည့္ေနရာ၌ ရွိေနရမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း ဗုိလ္မွဴးႀကီး ခြန္ဥကၠာက  ေျပာသည္။

‘‘ကုိယ္ကညံ့လုိ႔ မက်န္ခဲ့ ေအာင္၊ ခ်န္ထားျခင္းမခံရေအာင္  သတိ၊ ပညာ၊ ဉာဏ္အေျမာ္အျမင္ အားလုံးအသုံးျပဳၾကရမွာ ျဖစ္ပါ တယ္’’ဟု ၎က ဆုိသည္။

ညီၫြတ္မႈကို တည္ေဆာက္ ရန္ခက္ခဲေနျခင္းသည္ တန္းတူ ရည္တူအသိအမွတ္ျပဳမႈ၊ အျပန္ အလွန္ေလးစားမႈ မရွိ၍ျဖစ္ ေၾကာင္း၊  ဖက္ဒရယ္စနစ္၏ စံ နမူနာကို တုိင္းရင္းသားလက္နက္ ကုိင္အဖြဲ႕မ်ားက စံျပေဖာ္ေဆာင္ ရန္လုိအပ္ေၾကာင္း PNLO ဦး ေဆာင္နာယကက ေျပာသည္။

‘‘အဖြဲ႕ႀကီးတယ္၊ ငယ္တယ္၊ ဧရိယာက်ယ္တယ္၊ က်ဥ္းတယ္၊ ခ်မ္းသာတယ္၊ ဆင္းရဲတယ္ဆို တာေၾကာင့္ အခ်င္းခ်င္းအၾကား ခြဲျခားလုိစိတ္နဲ႔ ေျပာတာေတြ၊ ဆက္ဆံတာေတြက ညီၫြတ္ေရး ကို လုံး၀အေထာက္အကူမျပဳပါ ဘူး။ EAO မ်ားအားလုံးဟာ စနစ္ တက် စုဖြဲ႕ထားတဲ့အဖြဲ႕အစည္း မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး သူ႕လူမ်ဳိးနဲ႔သူကုိယ္ စားျပဳေနၾကတဲ့ EAO မ်ားသာျဖစ္ ၾကတယ္။ အျပန္အလွန္ေလးစား  အသိအမွတ္ျပဳျခင္းဟာ ေအာက္ ေျခအဆင့္၊ ေဒသႏၲရအဆင့္မွာ ဖက္ဒရယ္အေလ့အက်င့္ စတင္ ေလ့က်င့္ ပ်ဳိးေထာင္ျခင္းပဲျဖစ္ပါ တယ္” ဟု ဗုိလ္မွဴးႀကီးခြန္ဥကၠာ က ေျပာသည္။

ငါးရက္ၾကာက်င္းပမည့္ ခ်င္းမုိင္ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ား  ညီလာခံ၌ သဘာပတိတာ၀န္ကို အလွည့္က်ေဆာင္ရြက္ရာ ပထမ ေန႔တြင္ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူ ေထာင္ေရးေကာင္စီ(RCSS) ဥကၠ႒ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးယြက္ဆစ္၊ ဒု တိယေန႔တြင္  ကရင္အမ်ဳိးသားအ စည္းအ႐ုံး(KNU) ဥကၠ႒ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ႀကီးေစာမူတူးေစးဖုိး၊ တတိယ ေန႔တြင္ ရခုိင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ ေရးပါတီ(ALP) ဒုဥကၠ႒ခုိင္စုိးႏုိင္ ေအာင္တုိ႔ တာ၀န္ယူခဲ့သည္။ ယခု ထိပ္သီးအစည္းအေ၀း တြင္ ရပ္တန္႔ေနသည့္ NCA ဆုိင္ ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ျပန္ လည္အစျပဳႏုိင္ေရး နည္းလမ္းရွာ ေဆြးေႏြးေနျခင္းျဖစ္ၿပီး ေမလ ၁၈ ရက္ထိ က်င္းပရန္ သတ္ မွတ္ထားသည္။