ေဟာင္ေကာင္ ဆနၵျပမႈမ်ားေျကာင့္ တရုတ္အား သတိျဖင့္ ေစာင့္ျကည့္ရန္ ထိုင္ဝမ္ကို တပ္လွန့္မႈ ျဖစ္ေစခဲ့

ေဟာင္ေကာင္တြင္ ယခုသီတင္းပတ္အတြင္း ဆနၵျပသူမ်ားအား အဓိကရုဏ္းနွိမ္နင္းေရးရဲမ်ားက ျဖိုခြင္းေနသည့္ ဓာတ္ပံုမ်ားသည္ အနီးရွိ ထိုင္ဝမ္မွ ေဒသခံမ်ားကို ဂယက္ရိုက္ေစခဲ့သည္။ ထိုင္ဝမ္သည္ ျပီးခဲ့ေသာ နွစ္ေပါင္း ၇၀ အတြင္း ျပည္တြင္းေရး နွင့္ နယ္စပ္မ်ားအား ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္စီမံခန့္ခြဲနိုင္ေသာ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ုပ္ခြင့္ရ နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံပံုစံျဖင့္ ေနထိုင္လာခဲ့သည္။ သို့ေသာ္ ျပည္မျကီးတရုတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ထိုင္ဝမ္သည္ ゞင္းတို့ပိုင္နက္၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ျဖစ္သည္ဟု အခိုင္အမာ ေျပာျကားထားျပီး ျပန္လည္ေပါင္းစည္းရန္အတြက္ လိုအပ္ပါက အင္အားသံုးမည္ဟု အျကိမ္ျကိမ္ ျခိမ္းေျခာက္ထားခဲ့သည္။



ျပည္မျကီးနွင့္ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရး စဉ္းစားရန္အတြက္ ထိုင္ဝမ္ကို စည္းရံုးနိုင္ရန္ တရုတ္က ၁၉၉၇ ခုနွစ္တြင္ ျဗိတိန္ထံမွ ေဟာင္ေကာင္ကို လွြဲယူခဲ့ျပီးေနာက္ လြတ္လပ္ခြင့္ အတြက္ ဆက္လက္အာမခံရန္ ဖန္တီးခဲ့သည့္ မူေဘာင္တစ္ခုျဖင့္ ဆြဲေဆာင္ခဲ့သည္။ “တစ္နိုင္ငံ စနစ္ နွစ္မ်ိုး” မူဝါဒအရ လူဦးေရ ၂၃ သန္းရွိျပီး ဒီမိုကေရစီနည္းက်ေသာ ထိုင္ဝမ္အား အာဏာရွင္ဆန္ေသာ တရုတ္ျပည္မျကီးနွင့္ ပူးေပါင္းေစျပီး တစ္ဖက္တြင္မူ ညွိနွိုင္းထားေသာ အခြင့္အေရးအခ်ို့အား ဆက္လက္ေပးအပ္ ထားမည္ျဖစ္သည္။


သို့ေသာ္ ေဟာင္ေကာင္တြင္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားသည္ အခ်ိန္ျကာ လာသည္နွင့္အမွ် တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာမႈက တရုတ္၏ကတိျပု မႈမ်ားအေပၚ အားေလ်ာ့ေစခဲ့ျပီး ထိုင္ဝမ္တြင္လည္း ယခုအခါ လူငယ္ အမ်ားအျပားက တရုတ္ျပည္မျကီးအား မလိုလားေသာအျမင္မ်ား ျမင့္တက္လာေနျပီး လြတ္လပ္ေရးသြင္ ျပင္လကၡဏာကို ခိုင္ျမဲစြာ စြဲကိုင္လာေနျကသည္။

ယခုသီတင္းပတ္အတြင္း ေဟာင္ေကာင္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဆနၵျပမႈမ်ားက ထိုသံသယမ်ားကို ပိုမိုျကီးထြား ေစခဲ့သည္။

“ေဟာင္ေကာင္မွာ ထီးလႈပ္ရွားမႈကေန မျကာေသးခင္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဆနၵျပမႈေတြက တရုတ္ျပည္မျကီး ဟာ သူတို့ရဲ့ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ုပ္ခြင့္ ကို တည္တံ့ေစဖို့ ယံုျကည္စရာ မေကာင္းဘူးဆိုတာ ထိုင္ဝမ္ျပည္သူေတြရဲ့ အျမင္ေတြကို ပိုျပီးအားေကာင္း ေစခဲ့ပါတယ္” ဟု Center for Strategic and International Studies မွ ထိုင္ဝမ္ကြ်မ္းက်င္သူ ဘြန္နီဂေလဇာက ေဟာင္ေကာင္တြင္ ၂၀၁၄ ခုနွစ္၌ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ဒီမိုကေရစီ ဆနၵျပမႈမ်ားကို ရည္ညွြန္းေျပာျကားခဲ့သည္။

တစ္နိုင္ငံ စနစ္တစ္မ်ိုး

လာမည့္ဇန္နဝါရီတြင္ က်င္းပမည့္ ထိုင္ဝမ္သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ တရုတ္နွင့္ဆက္ဆံေရးအေျကာင္း အရာက အဓိကလွြမ္းမိုးေနမည္ျဖစ္ သည္။ ဒုတိယေျမာက္သက္တမ္းအ တြက္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရရွိရန္ ျကိုးပမ္း ေနျပီး ေပက်င္းအား သံသယရွိသည့္ ပါတီ၏ ဂုဏ္ျပုခံထားရေသာ သမၼတ ဆန္အင္းဝမ္က ေဟာင္ေကာင္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဆနၵျပမႈမ်ားသည္ လႈပ္နွိုးလိုက္မႈျဖစ္ေျကာင္း အျကိမ္ျကိမ္ ေျပာျကားခဲ့သည္။

လြတ္လပ္ခြင့္နွင့္ ဒီမိုကေရစီ အတြက္ တိုက္ခိုက္ရမည့္ေရြးေကာက္ ပြဲဟု ေခၚဆိုလ်က္ ဆန္က ‘တစ္နိုင္ငံ စနစ္နွစ္မ်ိုး’ သည္ ဒီမိုကေရစီနည္း က် ထိုင္ဝမ္အတြက္ မည္သည့္အခါ မွ် လက္သင့္ခံစရာမေကာင္းေျကာင္း ေျပာျကားခဲ့သည္။ ေဟာင္ေကာင္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာဆနၵျပမႈမ်ား ေျကာင့္ ထိုင္ဝမ္ျပည္သူမ်ားကို မိမိ တို့၏ ဒီမိုကေရစီစနစ္နွင့္ လူေနမႈ ပံုစံကို ပိုမိုနွစ္သက္လာေစခဲ့ဟု ဆန္က ဇြန္ ၁၃ ရက္တြင္ ေျပာျကားခဲ့သည္။

တရုတ္နွင့္ ဆက္ဆံေရးပိုမိုေနြး ေထြးေစရန္ လိုလားသည့္ ဆန္၏ နိုင္ငံေရးအတိုက္အခံမ်ားကပင္ ゞင္းနွင့္ အသံတူခဲ့သည္။ ေပက်င္းနွင့္ ဆက္ဆံေရးရင္းနွီးေသာ ကူမင္ တန္ပါတီ၏ သမၼတ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္လာရန္ ျကိုးပမ္းေနသည့္ Foxconn ကုမၸဏီဥကၠ႒ဌျဖစ္သူ ဘီလ်ံနာ တယ္ရီကူးက တရုတ္၏ ‘တစ္နိုင္ငံ စနစ္ နွစ္မ်ိုး’ ပံုစံသည္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ဟု ယခုသီတင္းပတ္အတြင္း ေျပာျကားခဲ့သည္။

“တကယ္လို့ ကြ်န္ေတာ္က သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ အနိုင္ရခဲ့မယ္ဆိုရင္ ေဟာင္ေကာင္မိတ္ေဆြ ေတြကို ထိုင္ဝမ္ကို လာေရာက္အေျခ ခ်ဖို့ လက္ကမ္းျကိုသြားမွာပါ။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ Republic of China မွာ လြတ္လပ္ျပီးေတာ့ ဒီမိုကေရစီ နည္းက်တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ ရွိလို့ပါပဲ” ဟု ကူက ထိုင္ဝမ္၏ အမည္ေဟာင္းကို အသံုးျပု၍ Facebook တြင္ေရးသားခဲ့သည္။

တစ္နိုင္ငံ စနစ္တစ္မ်ိုးတည္းသာ ရွိေျကာင္းကို ေဟာင္ေကာင္က သက္ေသျပခဲ့ျပီးျဖစ္ေျကာင္း၊ ၂၀၂၀ ျပည့္နွစ္တြင္ တရုတ္လိုလားသည့္ ပါတီအား ေရြးခ်ယ္လိုက္ပါက ထိုင္ဝမ္သည္ ေဟာင္ေကာင္ကဲ့သို့ ျဖစ္လာမည္ျဖစ္ေျကာင္း လူမႈမီဒီယာ အသံုးျပုသူတစ္ဦးက မွတ္ခ်က္ျပု ေျပာျကားခဲ့သည္။

ျသဇာလွြမ္းမိုးသည့္ တရုတ္

ေဟာင္ေကာင္၏ အျငင္းပြားဖြယ္ ရာဇဝတ္သားလွြဲေျပာင္းေရး ဥပေဒျကမ္းက ဆန္အား အက်ိုးေက်းဇူး ရရွိေစခဲ့မႈအတြက္ တရုတ္တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေဒါသထြက္ခဲ့ျကေျကာင္း South China Morning Post သတင္းစာက ယခုသီတင္းပတ္အတြင္း ေျပာျကားခဲ့သည္။

ျပီးခဲ့ေသာနွစ္တြင္ ထိုင္ဝမ္သို့ အားလပ္ရက္ခရီး ထြက္လာစဉ္ ေဟာင္ေကာင္အမ်ိုးသမီး တစ္ဦးသည္ ゞင္း၏ခ်စ္သူ လက္ခ်က္ျဖင့္ အသတ္ခံခဲ့ရျပီးေနာက္ ေဟာင္ေကာင္အစိုးရက ရာဇဝတ္သား လွြဲေျပာင္းေရး ဥပေဒျကမ္းကို ထုတ္ျပန္ရန္ ျဖစ္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ထိုအျငင္းပြားဖြယ္ ဥပေဒျကမ္းသည္ ေဟာင္ေကာင္ျပည္သူမ်ားအတြက္ လတ္တေလာ ျခိမ္းေျခာက္မႈ ျဖစ္ေနသည့္ ဥပမာတစ္ခုျဖစ္ေျကာင္း ထိုင္ဝမ္၌ ၂၀၁၄ ခုနွစ္တြင္ တရုတ္၏ အျငင္းပြားဖြယ္ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို ဆန့္က်င္ခဲ့သည့္ ေနျကာပန္းလႈပ္ရွားမႈမွ ထိပ္တန္းတက္ျကြ လႈပ္ရွားသူ လင္ေဖးဖန္က ေျပာျကားခဲ့သည္။

ယေန့ ေဟာင္ေကာင္ အေျခအေနသည္ ယေန့ ထိုင္ဝမ္နွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္ေျကာင္း၊ မိမိတို့သည္ ျသဇာလွြမ္းမိုးရန္ ျကိုးပမ္းေနေသာ တရုတ္၏ ခ်ဲ့ထြင္မႈကို ရင္ဆိုင္ေနရျပီး ခုခံကာကြယ္ရသည့္ အေနအထား၌ ေရာက္ရွိေနေျကာင္း တိုင္ေပရွိ ေဟာင္ေကာင္ကုန္သြယ္ေရးရံုး အျပင္ဘက္တြင္ ဆနၵျပလူအုပ္ျကီးကို ゞင္းကေျပာျကားခဲ့သည္။